Về Liên Vũ xem phụ nữ đánh mảng

Thứ sáu, 27/4/2018 | 10:33:21 Sáng

(HBĐT) - Không còn là trò chơi dân gian trong dịp lễ, Tết, đánh mảng giờ đây được coi là môn thể thao yêu thích của phụ nữ xóm Cả - xã Liên Vũ (Lạc Sơn). Trò chơi này được mọi người từ già tới trẻ biết đến và tổ chức chơi vào mỗi buổi chiều ở các khoảng sân rộng trong xóm.

Chị Bùi Thị Giang (chi hội phụ nữ đội 4 - xóm Vôi) cho biết: Đồng mảng hiện giờ rất khó kiếm. Đây là hạt của một loại cây sống trên núi cao. Loại hạt này vỏ cứng, màu nâu đen và có nhiều kích cỡ khác nhau. Nhiều người không thể tìm được hạt dây đồng mảng thường lấy một miếng gỗ tròn, sơn màu đen rồi chơi”.

Là trò chơi dành cho nữ, đòi hỏi tính tập thể và khéo léo rất cao. Để trò chơi được diễn ra, số lượng các thành viên phải là số chẵn, có thể là 10 hoặc 20 người, chia thành 2 đội. Trước khi bước vào trận đấu, các đội bắt đầu chèm (tung) đồng mảng. Hai thành viên bất kỳ bắt đôi với nhau, chèm đồng mảng để xác định đội chơi và lượt chơi của mình. Người chơi cọ một mặt của đồng mảng xuống nền đất đến khi xuất hiện màu trắng rồi bắt đầu chèm. Người nào chèm được đồng mảng mặt sấp (mặt đen) thì cùng một đội, đội đó sẽ được đi trước và ngược lại, đội tung được mặt ngửa (mặt trắng) sẽ thành một đội, lên làm bia.

Trò đánh mảng của người Mường ở mỗi vùng đều có chút khác biệt nhưng ở xóm Cả có 7 bước chơi cơ bản bao gồm: bắn đất, lăn chân, sang xếu, bước bàn, chò què, nhảy rột và đóng. Để bắt đầu, các đồng mảng được đánh số thứ tự và dựng đứng theo một hàng ngang. Mỗi thành viên trong đội được sắp xếp và đứng theo thứ tự giống thứ tự của các đồng mảng.

Hiện nay, đánh mảng trở thành môn thể thao yêu thích của nhiều người dân ở xóm Cả, xã Liên Vũ (Lạc Sơn).

Người dân xóm Cả cho biết,các bước của trò chơi khá khó và phức tạp. Nếu không phải người địa phương, đã được theo dõi từ lâu thì khó có thể hiểu được luật chơi và chơi trong ngày một ngày hai. Ví dụ ở bước thứ nhất là bắn đất, người chơi phải đặt đồng mảng xuống đất rồi ngồi bắn. Trước hết là bắn nửa chừng, rồi sau đó mới bắn thẳng đồng mảng lên bia sao cho đổ bia và bay ra ngoài ranh giới đã kẻ sẵn. Người trong đội làm bia phải dựng lên ngay nếu bia bị đổ. Nếu bắn trúng bia nhưng đồng mảng không bay qua được ranh giới là không đạt yêu cầu.

Bước thứ 2: kẹp đồng mảng vào khe giữa ngón chân cái và ngón chân trỏ, nhảy lên đến lưng chừng và dùng chân bắn đồng mảng về phía bia. Nếu bia đổ và bắn ra ngoài ranh giới là thành công. Tiếp đến bước thứ 3 là sang xếu. Người chơi sẽ đặt đồng mảng lên mu bàn chân và nhảy lò cò. Trong lúc nhảy, một bên chân làm trụ để nhảy, đồng thời chân còn lại đá ra trước và sau, bắt buộc phải giữ không để cho đồng mảng rơi. Khi lên gần đến bia, đá đồng mảng sao cho trúng và đổ bia, bay ra khỏi ranh giới thì ăn điểm.

Mỗi bước trong trò chơi đều có những kỹ năng không thể thiếu như: ở bước thứ nhất, người chơi phải xác định thật chính xác vị trí của bia thì mới bắn đổ bia. ở bước sang xếu, chị em phải thật khéo léo để giữ đồng mảng trên mu bàn chân sao cho không bị rơi trong lúc nhảy lò cò...

Chị Bùi Thị Huyền (xóm Cả - xã Liên Vũ) cho biết: "Vào dịp Tết, người dân trong xóm tập trung lại chơi rất đông. Chơi đến mấy tiếng đồng hồ, nhảy rất mệt nhưng vẫn không muốn nghỉ. Tết thường có những đội chơi của các thế hệ đấu với nhau. Như Tết vừa rồi, đội của tôi gồm những chị em tầm 40-50 tuổi, đấu với những bác ngoài 65 tuổi và đội của thanh niên trên dưới 20 tuổi. Nhiều người cứ nghĩ trò chơi dân gian này đang bị mai một, nhưng ở xóm Cả, phong trào chơi đánh mảng rất sôi nổi. Có những buổi tối chúng tôi tự tổ chức chơi ngay ở sân nhà, rất đông vui và gần gũi”.

Trước đây, trò chơi này chỉ dành cho phụ nữ nhưng vì từng được xem nhiều lần nên nam giới cũng có thể hiểu luật và tham gia chơi. Em Bùi Văn Cường (xóm Cả) chia sẻ: "Đôi lúc đi học, trong giờ ra chơi, mấy bạn nữ cùng lớp thường hay chơi trò này. Về nhà, các bà, các cô trong xóm cũng thường xuyên tổ chức chơi nên em không rõ là mình biết chơi từ bao giờ”.

Không phân biệt và giới hạn độ tuổi, trò đánh mảng không chỉ giúp chị em phụ nữ nâng cao sức khỏe mà còn thắt chặt tình làng nghĩa xóm, góp phần gìn giữ và bảo tồn trò chơi đã được lưu truyền từ lâu đời.

Linh Nhật

(SV Học viện Báo chí và Tuyên truyền)

Tuyên truyền cổ động kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ tại Đà Bắc

Nhân kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), kỷ niệm 49 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh Hòa Bình phối hợp Trường Cảnh sát nhân dân 1, Trung tâm VH-TT&TT huyện Đà Bắc vừa tổ chức đêm giao lưu văn nghệ tuyên truyền lưu động đợt I, năm 2024.

Ấn tượng Ngày Sách và Văn hóa đọc lần thứ 3

Xác định vai trò, tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính Phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sách Việt Nam. Đến nay, Ngày Sách Việt Nam đã trở thành hoạt động văn hóa thường niên, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Năm nay, Hòa Bình chọn tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc tại huyện Lạc Sơn và đã để lại ấn tượng tốt đẹp. Qua đó, tôn vinh văn hóa đọc và cổ vũ phong trào đọc, làm theo sách.

Gìn giữ điệu xoè Thái Mai Châu

Điệu xoè Thái ở Mai Châu đã có từ lâu đời và được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau. Múa xòe không chỉ là điệu múa phổ biến trong cộng đồng người Thái mà còn là nét văn hóa đặc sắc, hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong các hoạt động văn hóa và đời sống tinh thần.

Lắng lòng nơi chiến khu rừng Sác

Đến TP Hồ Chí Minh vào thời điểm cuối Xuân, đầu Hè, có nhiều tuyến đường để đi, nhiều nơi để đến, nhưng chúng tôi đã chọn chiến khu rừng Sác là điểm dừng chân. Để được nghe, được thấy và được cảm nhận những chiến tích anh hùng, sự chiến đấu và hy sinh anh dũng của những chiến sĩ đặc công Trung đoàn 10 (T10) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vì độc lập, tự do của dân tộc.

Trải nghiệm phiên chợ Bò Chủ nhật ở xã Vân Sơn

Từ chỗ chỉ họp vào thứ Ba hàng tuần, phiên chợ Bò tại xã Vân Sơn (Tân Lạc) chính thức họp thêm Chủ nhật từ ngày 24/3 vừa qua. Qua đó nhằm đưa chợ phiên trở thành nơi quảng bá bản sắc văn hóa của người Mường Hòa Bình và đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm của các xã vùng lân cận, đáp ứng nhu cầu mua sản phẩm địa phương của du khách khi đến Vân Sơn du lịch vào dịp cuối tuần.

Giới thiệu hai cuốn sách “Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”

Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.