(HBĐT) - Tôi có dịp trở lại Mường Ải, xã Phong Phú (Tân Lạc) đúng vào Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc. Những câu hát, trò chơi dân gian hòa quyện trong tiếng cười giòn của lũ trẻ. Du khách người Pháp bịn rịn không muốn rời xa sau hai ngày trải nghiệm ý nghĩa tại nơi này… Tất cả tạo nên ấn tượng đặc biệt về Mường Ải đậm nét văn hoá, thân thiện, ấm áp không chỉ trong ngày hội.

Ông Bùi Văn Trần, Trưởng xóm Ải cho biết: Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc xóm Ải, năm 2018 được bà con trong xóm mong đợi và chuẩn bị kỹ lưỡng. Từ sáng sớm, các bà, các chị tham gia biểu diễn văn nghệ đã xúng xính váy áo mới. Những người phụ trách bếp núc cũng tất bật với thịt lợn, đồ xôi làm mâm cơm truyền thống liên hoan và đãi khách…. Những tiết mục múa, hát đậm bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc được giàn dựng công phu, hấp dẫn. Giọng ca truyền cảm của những nghệ nhân trong làng đã để lại ấn tượng đẹp trong lòng người dự hội. 

Hoà chung ngày hội tại Mường Ải có đoàn du khách người Pháp cùng với bà con giao lưu văn nghệ, bày tỏ cảm xúc, ấn tượng khi được sống trong không gian làng Mường. Dù chỉ 2 ngày sống ở Mường Ải nhưng du khách Pháp đã có những trải nghiệm khó quên về một làng Mường đẹp nên thơ, được bao bọc bởi khu rừng bương, tre xanh mát. Làng có suối Ải nước trong xanh chảy róc rách; những ngôi nhà sàn truyền thống bên thửa ruộng, nương ngô nằm xen nhau yên bình. Đặc biệt, nơi đây có những con người cần cù, chịu khó, họ là những người dân tộc Mường còn giữ đậm nét truyền thống trong đời sống sinh hoạt như lưu giữ nếp nhà, nếp sống và các sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Những du khách người Pháp mong sẽ được trở lại Mường Ải và chứng kiến làng Mường vẫn giữ được nét truyền thống trong từng nếp nhà, con đường, ngõ xóm, bộ trang phục của người phụ nữ Mường, ẩm thực, trò trơi dân gian và đặc biệt là sự chân chất, hiền hoà, hiếu khách của người dân.  

Ông Bùi Văn Trần, Trưởng xóm Ải cho biết thêm: Làng Mường cổ - xóm Ải được lựa chọn, công nhận là 1 trong 20 làng truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người từ năm 2008. Trong những năm qua, thực hiện cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở KDC” kết hợp với Chương trình xây dựng NTM, xóm Ải đã có nhiều đổi mới trong đời sống KT-XH. Đặc biệt, xóm Ải hôm nay phát triển theo hướng kết hợp giữa bảo tồn văn hóa dân tộc với phát triển dịch vụ du lịch, quảng bá văn hóa dân tộc, nâng cao mức hưởng thụ về văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây. Hiện nay, xóm Ải có 94 hộ, 447 nhân khẩu. Năm 2018, nhân dân trong xóm đã phát huy nội lực, tích cực lao động sản xuất và hưởng ứng phong trào xây dựng NTM; chú trọng phát triển kinh doanh du lịch, sản xuất nông nghiệp. Tới nay, thu nhập bình quân đầu người đạt 23 triệu đồng/năm, 100% hộ sử dụng nước hợp vệ sinh, 98% hộ có công trình vệ sinh đảm bảo. Đời sống văn hóa tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. 100% hộ có phương tiện nghe, nhìn. Phong trào văn hóa văn nghệ, TD-TT phát triển. Năm 2018, xóm có 84 hộ, đạt 89% đạt danh hiệu gia đình văn hóa… Đặc biệt, để xây dựng và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của làng Mường cổ, người dân Mường Ải đã ý thức trong việc giữ gìn từng nếp nhà sàn, nhà sinh hoạt cộng đồng, đường nội bộ, trồng cây, hoa trong khu vực nhà sinh hoạt cộng đồng và làm nhà vệ sinh, chuồng trâu, bò cho các hộ; khôi phục nghề truyền thống, dạy dân ca, dân vũ cho các bạn trẻ…