(HBĐT) - Những ngày tháng 8, về Mường Vó, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn), chúng ta sẽ cảm nhận được không khí vui vẻ, phấn khởi của bà con nơi đây. Cờ Tổ quốc đỏ rực cả bản Mường, các mế, các mẹ tỉ mỉ lựa chọn gạo nếp thơm ngon, hái lá bương, chuẩn bị lạc, vừng làm món bánh uôi truyền thống thành kính dâng lên bàn thờ tổ tiên.

 Mường Vó gồm 3 xóm: Vó Trên, Vó Giữa và Vó Dò. Các cao niên trong Mường kể lại rằng, trước đây, người dân Mường Vó có tục ăn rằm tháng 7 để tổng kết một mùa vụ, còn gọi là "Rửa lá lúa”. Ăn rằm tháng 7 là phong tục giàu giá trị văn hóa, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân có sức khỏe, nhà nhà ấm no. Tuy nhiên, từ khi Cách mạng Tháng Tám thành công, hòa vào niềm vui của dân tộc, phong tục ăn rằm tháng 7 chuyển thành ăn Tết 19/8 vừa để giảm bớt lễ nạp, ăn uống của người dân, vừa để kỷ niệm ngày cách mạng thành công của đất nước. Việc tổ chức Tết 19/8 thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn”, thông qua việc tổ chức Tết 19/8 thể hiện tinh thần đại đoàn kết dân tộc, trách nhiệm giữ gìn, phát triển một phong tục văn hóa tốt đẹp của địa phương.  

 Chị Bùi Thị Kiển, xóm Vó Trên chia sẻ: Năm ngoái, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp con cháu Mường Vó công tác xa quê không về ăn Tết 19/8 được, nên năm nay bà con Mường Vó chuẩn bị đón Tết 19/8 từ rất sớm. Nhà nào cũng tấp nập chuẩn bị gạo nếp để gói bánh uôi, lựa chọn những con lợn, gà ngon nhất để làm mâm cỗ cũng gia tiên và chiêu đãi các thực khách. Từ thuở nhỏ, chị em phụ nữ chúng tôi đã được các mế, các mẹ truyền dạy cách gói bánh uôi - món bánh truyền thống của người Mường. Bánh uôi ở Mường Vó đặc biệt hơn so với các vùng Mường khác của tỉnh. Muốn làm bánh uôi ngon cần phải lựa chọn được nguyên liệu đạt tiêu chuẩn như: Lá bương phải là những chiếc lá to bánh tẻ, không bị rách về rửa sạch và hong khô nước. Nguyên liệu là gạo nếp nương vo kỹ, xay thành bột thật mịn. Khi đã có nguyên liệu người phụ nữ sẽ nhào, nặn thành từng chiếc bánh nhỏ, rắc vừng, lạc, sau đó khéo léo quấn lại bằng lá bương… Từng cặp bánh uôi gói xong sẽ được xếp khéo léo vào chỗ để đi hấp. Bánh uôi được hấp khoảng một giờ, khi thấy lá bương chuyển sang mầu đậm là bánh đã chín, nghi ngút khói khi khi vớt ra rổ tỏa mùi thơm phức.

  Cùng với món bánh uôi trong mâm cỗ cúng tổ tiên không thể thiếu các món truyền thống như thịt lợn, thịt gà, xôi đồ, rau đồ, cá nướng. Việc thái thịt, sắp mâm cỗ cũng rất quan trọng, cầu kỳ. Ngay từ việc đặt hướng ngọn lá cũng phải đúng cách. Các món ăn được chế biến từ các bộ phận con lợn cũng phải xếp đúng vị trí, như thế mâm cúng mới đầy đủ, trọn vẹn. Sau khi người chủ gia đình thắp nén nhang cúng đất nước, tổ tiên xong là ngày hội ăn Tết 19/8 của người dân Mường Vó bắt đầu. Bên mâm cơm rộn vang tiếng cười nói của các thế hệ, là những câu chuyện về sự đổi thay của quê hương Mường Vó anh hùng, là tấm gương của những người con thành đạt được sinh ra và trưởng thành tại mảnh đất Mường Vó. Tất cả đều phấn khởi, cùng chung niềm vui quê hương đang ngày càng đổi mới.

 Trong ngày Tết 19/8, nhiều hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian và các môn thể thao cũng được tổ chức. Những chàng trai, cô gái diện những bộ trang phục lộng lẫy chơi các trò chơi dân gian như ném còn, đánh mảng. Trận thi đấu bóng chuyền thêm gây cấn hơn bởi tiếng hò reo, cổ vũ…

 Ông Bùi Kiên Chung, Bí thư Đảng ủy xã Nhân Nghĩa khẳng định: Tết 19/8 có giá trị nhân văn sâu sắc, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Thế hệ trẻ hôm nay và mai sau luôn khắc ghi những thành tựu to lớn mà Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 mang lại. Đó là động lực để bà con xã Nhân Nghĩa nỗ lực xây dựng quê hương giàu đẹp.