Tiếp bước truyền thống đấu tranh của lớp cha anh, đồng bào dân tộc Dao trên địa bàn tỉnh tích cực tham gia giữ vững ANTT ở cơ sở. Ảnh:P.V
(HBĐT) - Trong quá trình trưởng thành và lớn mạnh của LLVT tỉnh đã có những tấm gương chiến đấu anh dũng làm cho quân thù khiếp sợ. Họ chính là biểu tượng cho ý chí, tinh thần quyết chiến, quyết thắng của quân và dân các dân tộc tỉnh ta. Một trong số đó là Anh hùng LLVT liệt sỹ Triệu Phúc Lịch.
Sinh ra và lớn lên trong cảnh đất nước, quê hương bị thực dân Pháp xâm lược. Triệu Phúc Lịch đã sớm giác ngộ cách mạng và đã trở thành đội viên tự vệ cứu quốc. Ông từng tham gia lớp huấn luyện quân sự đầu tiên do Ban cán sự Đảng tỉnh tổ chức tại khu căn cứ cách mạng Giằng - Xèo (Tu Lý). Trở về, Triệu Phúc Lịch được giao làm Đội trưởng Đội tự vệ cứu quốc của động Dao Toàn Sơn.
Dưới sự chỉ huy của Triệu Phúc Lịch, đội tự vệ cứu quốc và sau này là trung đội du kích Toàn Sơn đã lập được nhiều chiến công xuất sắc. Như phối hợp với tự vệ khu Mường Diềm - Tu Lý - Hiền Lương chặn đánh tiêu diệt bọn phản cách mạng Đại Việt Duy dân do Lý Đông A làm đảng trưởng tiêu diệt và bắt sống gần 100 tên địch. Gần 5 năm tham gia cách mạng và hơn 2 năm trực tiếp chỉ huy trung đội du kích, chiến đấu trên 10 trận, tiêu diệt 66 tên, bắt sống 5 tên, thu 42 súng các loại, riêng Triệu Phúc Lịch đã tiêu diệt 14 tên, bắt sống 4 tên, thu 7 súng. Điển hình vào tháng 8/1947, Triệu Phúc Lịch chỉ huy trung đội tổ chức đánh 3 trận phục kích địch tại dốc Tam, dốc Voi, xã Hiền Lương khi địch từ sông Đà vào khu căn cứ cách mạng Hiền Lương - Tu Lý diệt 13 tên, thu 3 súng. Trong đó, Triệu Phúc Lịch thu 1 súng, diệt 3 tên.
Những trận phúc kích đánh địch của Trung đội Toàn Sơn do Triệu Phúc Lịch chỉ huy đã làm địch khiếp sợ. Chúng không dám ngang nhiên, liều lĩnh hành quân càn quét các vùng lân cận. Bọn phản động trong vùng không dám nổi dậy chống phá cách mạng. Với âm mưu đánh, tiêu diệt Trung đội du kích xã Toàn Sơn, ngày 5/9/1947, một đại đội lính lê dương và lính dõng từ Chợ Bờ hành quân xuống tàn phá khu bến Chương, xóm Mơ - Chiềng, Ké, Ngù rồi kéo quân về khu vực Tu Lý chiếm đóng và lập đồn bốt ở ngay xóm Cháu rồi kết hợp với bọn địch từ thị xã Hoà Bình tạo thành 2 gọng kìm bí mật tiến đánh xã Toàn Sơn. Được nhân dân mật báo, Triệu Phúc Lịch đã kịp thời tổ chức cho nhân dân sơ tán vào rừng và tổ chức chiến đấu với thế trận liên hoàn gồm súng đạn, gươm, dao găm, dao quắm, nỏ, tên tẩm thuốc độc và nhiều hầm chông, bẫy đá... Khi toàn bộ đội hình địch vào trận địa mai phục, Triệu Phúc Lịch đã ra lệnh đồng loạt nổ súng tiêu diệt địch. Bị đánh bất ngờ ngay từ loạt đạn đầu tiên đã có 3 tên bị tiêu diệt và 5 tên bị thương. Hoảng sợ, địch tháo chạy xuống theo đường mòn để rút về Tu Lý. Quyết không để cho chúng chạy thoát, lợi dụng địa hình rừng núi thuận lợi, Triệu Phúc Lịch đã trực tiếp chỉ huy một tổ bí mật luồn rừng để đón đầu mai phục trên một đoạn đường độc đạo. Với thế chủ động, Triệu Phúc Lịch đã bất ngờ lao vào tên địch để cướp súng. Chỉ với tay không, anh đã quật ngã và giết chết tên lính lê dương rồi cướp lấy khẩu trung liên chạy vào rừng. Ngay lúc đó, một tốp địch xuất hiện, chúng đã nổ súng làm Triệu Phúc Lịch bị thương nặng. Dù vậy anh vẫn cố sức lăn xuống suối nhưng chúng vẫn tiếp tục đuổi theo và bắn cả băng đạn còn lại vào người làm anh hy sinh khi cách trận địa vài chục mét.
Kết quả trận chiến đấu chống càn của đội du kích xã Toàn Sơn do Triệu Phúc Lịch chỉ huy đã giành được thắng lợi. Chiến thắng này đã tạo một tiếng vang lớn, không chỉ ở Hoà Bình mà còn lan rộng khắp vùng tạm chiếm và đã khẳng định lối đánh du kích ở vùng tạm chiếm đạt hiệu quả cao. Trung đội du kích Toàn Sơn chính là đơn vị du kích đầu tiên của tỉnh sử dụng vũ khí thô sơ chặn đánh địch và giành thắng lợi, nó có tác động cổ vũ, động viên tinh thần chiến đấu của nhân dân Đà Bắc và các đội du kích trong toàn tỉnh.
Với chiến công đặc biệt xuất sắc, liệt sỹ Triệu Phúc Lịch đã được Nhà nước truy tặng Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng nhất. Đặc biệt, ngày 11/6/1999, liệt sỹ Triệu Phúc Lịch đã được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Bài tiếp theo: Chiến dịch Lê Lợi - đập tan âm mưu lập xứ Mường tự trị
Đức Dung
(Bộ CHQS tỉnh)
Phát triển bởi ICT GROUP.
