BBL chiến sĩ Điện Biên Phủ TPHB trong lần về thăm Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: P.V
(HBĐT) - “Tôi là lính Sư đoàn 312, ông Lê Trọng Tấn là Sư trưởng, ông Trần Độ là Chính ủy, ông Đàm Quang Trung Đại đoàn phó... Đơn vị tôi tham gia đánh trận Him Lam từ ngày đầu tiên mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ”... Dòng chảy từ những năm tháng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ trong ký ức của người chiến sỹ Điện Biên Giang Lê Bộ (ở tổ 22, phường Chăm Mát, thành phố Hòa Bình) cứ thế tuôn chảy, đưa chúng tôi trở lại những trận đánh diễn ra cách đây đúng 60 năm trên sa trường Mường Thanh...
Chiến đấu bên những người bạn Nhật Bản và Ba Lan
Thời gian đã trôi qua 60 năm, trong ký ức về cuộc chiến tại sa trường Mường Thanh năm xưa của những người như ông Bộ đã ít nhiều phai nhạt. Tuy nhiên, từ trong sâu thẳm, một miền ký ức, ông kể cho chúng tôi câu chuyện chiến đấu về những trận đánh đầu tiên mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ tại cứ điểm Him Lam vào lúc 17h ngày 13/3/1954. Câu chuyện của ông làm chúng tôi đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Có lẽ, đó là những câu chuyện mà không có nhiều người biết đến trong chiến dịch Điện Biên Phủ. ông kể: Sư đoàn tôi là sư đoàn lên Điện Biên đầu tiên. Khi lên Điện Biên sư đoàn 316 đang truy kích địch ở Lai Châu, Sư đoàn 308 còn ở Lào chưa về. Hai trung đoàn 9 và trung đoàn 57 của 304 còn ở Thanh Hóa chưa lên, khi đó ở Điện Biên mới có Sư đoàn 312 chúng tôi và đại đội pháo ở Trung Quốc vừa mới về. Trận Him Lam là trận đánh đầu tiên, Đại tướng Võ Nguyên Giáp Chỉ thị cho Trung đoàn 209 của Sư đoàn 312 chúng tôi đánh. Đây là một cứ điểm phòng ngự chắc chắn của địch nên Trung đoàn 209 đánh từ 5h cho đến 8h tối vẫn chưa mở được đột phá khẩu. Sau đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã chỉ thị cho Trung đoàn 141 của Sư đoàn 312 cử tiểu đoàn chủ công giỏi nhất vào để hỗ trợ cho Trung đoàn 209 đánh cứ điểm Him Lam...
Có một điều đặc biệt mà CCB Giang Lê Bộ kể là trong suốt thời gian diễn ra chiến dịch Điện Biên Phủ, Tiểu đoàn của ông có 3 chỉ huy mang 3 quốc tịch khác nhau. Ngoài Chính trị viên là người Việt thì còn có một người mang quốc tịch Nhật Bản là anh Nguyễn Văn Thành (ông không còn nhớ tên Nhật Bản của vị chỉ huy này) làm tiểu đoàn trưởng. Đây là một vị chỉ huy rất đặc biệt. bởi từ năm 1944, khi cách mạng tháng 8 của nhân dân ta đang bước vào cao trào, nhận thấy việc chiếm đóng của quân Nhật ở Việt Nam là cuộc chiến phi nghĩa, anh Thành đã ra hàng quân đội Việt Minh, khi ra hàng đã đưa theo một đại đội lính Nhật do mình chỉ huy. Về với Việt Minh, anh đã đổi thành tên người Việt
Câu chuyện của người lính pháo binh và niềm tin tất thắng
Qua câu chuyện của đại tá Đỗ Sâm, nguyên là sỹ quan Trung đoàn trọng pháo 105mm Tất Thắng 45 Đại đoàn pháo binh 351 - chúng tôi, những người thuộc thế hệ trẻ sinh ra sau chiến tranh đã phần nào hiểu được những vất vả, gian khó mà ông và những đồng đội - những chiến sỹ pháo binh Điện Biên năm xưa trải qua. Đã 60 năm trôi qua nhưng với ông Chiến dịch Điện Biên Phủ mãi là một dấu mốc không phai trong cuộc đời ông và đó cũng là dấu ấn không phai của lực lượng pháo binh Việt Nam trong một trận đánh lớn. Theo đó, trong chiến dịch Điện Biên Phủ, Trung đoàn trọng pháo cơ giới Tất Thắng 45, đại đoàn 351 của ông đã tham gia ngay từ giai đoạn ta chuẩn bị theo phương châm đánh nhanh, thắng nhanh rồi chuyển sang phương châm đánh chắc, thắng chắc. Kéo pháo vào trận địa rồi lại kéo pháo ra. Nhưng với tinh thần tất cả để chiến thắng, ông cùng CBCS Trung đoàn Tất Thắng đều thể hiện quyết tâm cao, vượt mọi khó khăn, gian khổ, nhanh chóng đưa pháo vèo trận địa, trút bão lửa xuống đầu quân thù ở tập đoàn cứ điểm trong lòng chảo Điện Biên Phủ.
Trong câu chuyện của ông đã sống lại những ký ức hào hùng. Đó không chỉ là những khó khăn gian khổ mà đó là những sáng tạo, những chiến công anh hùng trong chiến đấu của bộ đội pháo binh chiến công của Đại đội 106 thuộc đại đoàn pháo binh 351 là đại đội đã từng làm quân Pháp kinh hồn bạt vía trong chiến dịch giải phóng Hòa Bình (1951 - 1952). ông kể: Sau khi tham gia chiến dịch giải phóng Hòa Bình, Đại đội 106 đã tham gia chiến đấu ở một số nơi thuộc địa bàn Tây Bắc rồi được cấp trên điều động sáp nhập với Trung đoàn pháo binh Tất Thắng khi vừa từ Trung Quốc trở về. Với những thành tích nổi bật trong chiến đấu tại chiến dịch Hòa Bình, đại đội 106 đã vinh dự được trên ra lệnh bắn phát đầu tiên mở màn cho chiến dịch Điện Biên Phủ đánh vào cứ điểm Him Lam vào chiều ngày 13/3/1954. Trước đó, vào lúc 3h chiều ngày 13/3/1954, đại đoàn 312 bị quân Pháp dùng xe tăng tấn công vào tuyến xuất phát, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã lệnh cho Đại đội 106 bắn 2 phát vào đội hình quân địch. Cả 2 phát đều trúng và tiêu diệt xe tăng địch. Sau đó, khi mở màn chiến dịch Đại đội cũng đã vinh dự nổ phát súng đầu tiên. Trong 18 quả đạn pháo đều trúng vào cứ điểm phòng ngự Him Lam làm quân địch vô cùng hoang mang, khiếp sợ đã tạo điều kiện cho bộ binh của sư 312 và các đại đoàn khác đánh thắng ở cứ điểm Him Lam ngay trong ngày mở màn chiến dịch. Có một điều đặc biệt, Đại đội 106 cũng chính là đơn vị tham gia bắn thử pháo tại xóm Cửa Lũy xã Đoàn Kết (Yên Thủy) trong thời gian chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ vào thời điểm cuối năm 1953...
Trong suốt cuộc trò chuyện với thế hệ trẻ thanh niên Hòa Bình trong cuộc tọa đàm Ký ức Điện Biên, khi được hỏi đâu là sức mạnh để làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, đại tá Đỗ Sâm chia sẻ: Sở dĩ lúc đó chúng tôi vượt qua được mọi khó khăn gian khổ là vì chúng tôi có niềm tin vào chiến thắng. Nếu các bạn thanh niên bây giờ ở vào cương vị của chúng tôi lúc đó cũng sẽ làm như chúng tôi là ra chiến trường để chiến đấu và chiến thắng kẻ thù. Chiến thắng của lòng dũng cảm, tinh thần yêu nước kiên cường bất khuất thì kẻ thù nào cũng phải chịu khuất phục. Đó là sức mạnh Việt
Mạnh Hùng