Gió đông xào xạc tre làng
Vài cây khế chín, quả vàng đung đưa

Lâu lắm rồi mới có dịp về quê, chân chưa đi mà lòng đã bồi hồi. Quê tôi, một vùng quê đất cằn sỏi đá. Khí hậu nghiệt ngã, "chưa mưa đã úng, chưa nắng đã hạn”. Người dân thôn quê đối mặt với sự khắc nghiệt đó nên rất siêng năng, cần cù và giàu lòng yêu nước, khổ luyện. Về quê, trong tôi vang lên câu hát "Quê hương là chùm khế ngọt cho con trèo hái mỗi ngày” trong lòng thấy gắn bó với tuổi thơ. Thuở còn nhỏ, sau mỗi trận mưa rào là đêm hôm đó bố con tôi đốt đuốc ra bờ sông bãi soi bắt cá bống. Đêm đông, gió lạnh nhưng vì con rô, con bống bố cần mẫn đi dặm dài bờ sông. Đến khi về nhà đổ ra rổ cũng được dăm ba lạng đủ để có nồi cá kho với tương mẹ tự làm, thêm vài ba quả khế là có món cá kho đậm chất quê.

Thời chiến tranh quê tôi vắng bóng thanh niên vì họ ra trận với hào khí: "Anh lên đường ra trận/Hoa khế tím lung linh/Thắng lợi sẽ về đón mùa hoa tím”. Đường làng những ngày các anh lên đường rợp màu tím hoa khế. Đất nước yên bình, có người trở về, có người mãi mãi không về, họ nằm lại nơi chiến trường ác liệt với tuổi thanh xuân.

Về quê sau bao nhiêu năm thăng trầm, khi đi tóc còn xanh, nay về tóc đã bạc, làng xóm đổi thay. Gặp mùa khế chín lòng lại nôn nao, bố mẹ đã khuất núi, bạn bè người còn, người mất. Gặp nhau sau phút ngỡ ngàng mới nhận ra nhau. Cây khế thời ông nội trồng nay đã trở thành cổ thụ, chứng kiến bao đổi thay của gia đình, làng xóm. Nhớ hồi xa xưa những người hàng xóm thỉnh thoảng cắp nón sang xin vài quả về nấu canh chua. Đám đàn ông ngày mưa dầm ngồi bên bếp thanh nướng cá nhâm nhi vài lát khế chua với chén rượu nếp thơm hàn huyên tâm sự. Mỗi khi có chị thẹn thùng, xin vài quả khế là làng xóm rủ rỉ khấp khởi sẽ đón thêm một trẻ ra đời.

Cuộc mưu sinh nhọc nhằn ở vùng đất mới đã nhen nhóm trong tôi ký ức dìu dịu bởi một màu hoa tím đỏ hồng  bên vườn nhà. Trong lòng tôi lại văng vẳng câu hát: "Em phải về thôi xa anh thôi/xa hàng cây hò hẹn ta ngồi/Hoa khế rụng tím ngăn lối nhỏ/Để lòng ta xao xuyến bồi hồi”.

Cuộc đời xa quê neo đậu nơi ở mới. Đất lành chim đậu mà mang nặng ân tình về ký ức tuổi thơ xa xăm một màu li ti hoa tím đỏ, hồn nhiên bên hiên nhà.

Mỗi lần nhớ về vòm lá mướt xanh của cây khế già đâm chồi với những chùm hoa li ti, những quả khế chín vàng nảy lên từ thân cây khế xù xì cổ thụ khô khan.

Về quê mùa đông giá rét gặp mùa khế chín, cây khế đã già trải qua bao năm. Những đứa trẻ ngày xưa đã được quê hương chắp cánh bay xa đi bốn phương trời lập nghiệp hay tòng quân canh giữ hải đảo, biên cương mà vẫn nôn nao nhớ về màu tím của hoa khế, màu vàng của những quả chín làm xôn xao mỗi độ đông về ngập tràn kỷ niệm.

Tản văn của Văn Song

Các tin khác


Xuân ấm

Gió xuân thổi nhẹ trên mấy cành đào phai. Lạ thật, chiều hôm trước trời còn se lạnh, những nụ hoa còn bọc kín bởi lớp vỏ khô cứng, vậy mà hôm nay những nụ hoa đã vụt lớn lên. Gió ấm mang sinh khí từ phía Đông, cùng với đó là những tia nắng mặt trời.

Lối về mùa xuân

Mùa đúng hẹn, thềm rải nắng đón nàng xuân về trong ban mai trong veo, tiết trời ấm áp chan hòa, vạn vật rộn ràng chào đón. Hơn từng ấy đời người, ta đã trải qua không biết bao nhiêu mùa xuân, ấy vậy mà cứ mỗi lần Xuân đến lòng lại bâng khuâng, xao xuyến.

Vì ta tin nhau

Hoài thuộc vào loại xinh gái nhất cơ quan theo như sự bình chọn của gần 30 chị em. Nhưng trớ trêu thay, cô lại phải qua "một lần đò” đầy đau khổ với người chồng vũ phu, bội bạc. Gần 40 tuổi, Hoài bắt đầu lại tất cả bằng chính đôi chân của mình. Không còn nhà lầu, xe hơi, sáng sáng cô đi làm bằng xe máy, mặc những bộ váy giản dị, dùng mỹ phẩm bình thường nhưng nụ cười luôn rạng rỡ trên môi.

“Rau sạch”

Càng gần đến Tết Nguyên đán, cùng với tình trạng rét đậm, rét hại kéo dài nên nhu cầu rau, củ, quả ở vùng "rừng xanh, núi đỏ” ngày càng tăng cao.

Anh vẫn hành quân

Cứ dịp tháng 12, khi về quê lại được nghe chú họ thổi sáo bài "Anh vẫn hành quân”(nhạc Huy Du, lời thơ Trần Hữu Thung). Chú không phải nghệ sĩ chuyên nghiệp, tuổi cũng không còn trẻ nhưng tiếng sáo rất khí thế như có hồn, bay bổng và vi vút đến không ngờ. Lúc mạnh mẽ trào dâng như đoàn quân băng băng về phía trước, lúc lại nhẹ nhàng, tha thướt, trữ tình như câu hát, tiếng sáo hay câu ca dao mộc mạc bay lượn trên những cánh đồng, vạt ngô xanh nơi đồng bãi quê nhà… "Anh vẫn hành quân/ Trên đường ra chiến dịch/ Mé đồi quê anh bước/ Trăng non ló đỉnh rừng/ Anh vẫn hành quân/ Lưng đèo qua bãi suối/ Súng ngang đầu anh gối/ Anh qua khắp tuyến đường…

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục