(HBĐT) - Theo thống kê của BHXH tỉnh, trong năm 2021 có 5.618 người lao động rút BHXH 1 lần với số tiền trên 152 tỷ đồng. Trong 3 tháng đầu năm 2022 có 1.267 người rút với số tiền trên 34 tỷ đồng. Qua so sánh, quý I/2022, số người rút BHXH 1 lần tăng 6,4% so với quý I/2021. Trong năm 2021 và 3 tháng đầu năm nay có gần 7.000 người rút BHXH 1 lần, đồng nghĩa với việc khi về già gần 7.000 người sẽ không có lương hưu, chế độ, chính sách và phải nương dựa vào gia đình.

Sáng 20/4, chúng tôi có mặt tại bộ phận một cửa UBND huyện Lạc Sơn. Tại cửa giao dịch BHXH có lượng người đến giao dịch đông nhất. Qua tìm hiểu, ngoài những giao dịch về chế độ, chính sách, làm thẻ, tờ khai… thì giao dịch rút BHXH 1 lần có số lượng người nhiều nhất. Đang làm thủ tục rút chế độ bảo hiểm 1 lần, chị Lê Thị Kim Chi ở xã Tân Lập cho biết: Trước tôi đi làm công nhân ở Bắc Ninh. Tôi tham gia BHXH được 31 tháng. Do tình hình dịch bệnh nên nghỉ ở nhà làm không tham gia BHXH nữa. Vừa nộp hồ sơ, anh Nguyễn Văn Lộc, xã Nhân Nghĩa cho biết: Trước khi có quyết định rút BHXH 1 lần nhiều người cũng khuyên can, cán bộ BHXH cũng tư vấn về việc nên tiếp tục tham gia. Tôi đã tham gia được 9 năm. Trước tôi làm ở Hà Nội, giờ về quyết định mở cửa hàng bán quần áo ở nhà nên cần vốn. Gia đình cũng đã tham gia bảo hiểm nhân thọ. Đồng chí Bùi Văn Quân, cán bộ BHXH là người trực tiếp nhận hồ sơ trong lĩnh vực bảo hiểm ở bộ phận một cửa huyện Lạc Sơn cho biết: Trong thời gian gần đây, lượng người lao động đến rút BHXH 1 lần tăng đột biến, chủ yếu là những lao động của huyện đi làm xa. Nhiều người tham gia hơn 10 năm cũng xin rút. Cán bộ BHXH cũng tuyên truyền tại chỗ, phân tích những thiệt hơn khi rút BHXH 1 lần, nhiều người nhận thấy lợi ích khi tiếp tục tham gia. Nhưng khi đến đây họ vẫn xin rút, lý do rút thì nhiều nhưng chủ yếu là khó khăn về kinh tế, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm…

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Văn Hải, Trưởng phòng Chế độ (BHXH tỉnh) cho biết: Nguyên nhân của thực trạng này là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhiều người lao động mất việc làm. Sau dịch, người lao động có hướng dịch chuyển về địa phương. Khi bị mất việc làm hoặc chuyển đổi sang nghề khác thì ngoài lương, trợ cấp của doanh nghiệp, người lao động thường nghĩ ngay đến BHXH đã đóng trong thời gian lao động. Đây là khoản tích lũy để người lao động được hưởng chế độ lương hưu khi không còn tuổi lao động. Qua tìm hiểu trong thời gian này, nhiều người lao động mất việc khó khăn thật sự. Họ đành phải rút BHXH để trang trải cuộc sống khi tìm công việc mới hoặc chuyển đổi nghề nghiệp. Nhưng có bộ phận không nhỏ, thấy có tiền là rút về tiêu xài, sắm sửa trước mắt. Họ chưa lường trước được cảnh khi về già không có nguồn tài chính ổn định như lương hưu để trang trải cuộc sống. Người đến rút BHXH 1 lần chủ yếu từ lứa tuổi trên 20 - 40 tuổi. Đây là thực trạng đáng báo động, ảnh hưởng đến công tác an sinh, gây bất an cho xã hội. Khi về già không có sức lao động, nhiều bệnh tật... không có lương sẽ là gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội. 

Trong thời gian vừa qua, ngành BHXH đã tích cực tuyên truyền cho người lao động. Ngay tại bộ phận một cửa khi có người lao động đến giao dịch cũng đã tuyên truyền, vận động tiếp tục tham gia BHXH. Tuy nhiên, rất ít người thay đổi ý định. Do vậy, thay đổi nhận thức về BHXH của người lao động, nhất là lao động trẻ cần sự tuyên truyền sâu rộng của các cấp, ngành, đoàn thể, nhất là thành viên hộ gia đình. Đối với cơ chế, chính sách cần thay đổi phù hợp thực tế với nhiều chính sách linh hoạt, thu hút người lao động tham gia.