Người Mường Vang vẫn giữ phong tục tập quán  “Cơm đồ, nhà gác, nước vác, lợn thui”. Trong ảnh: Lợn được đem thui trước khi đem chia phần cho các nhà ăn đụng.

Người Mường Vang vẫn giữ phong tục tập quán “Cơm đồ, nhà gác, nước vác, lợn thui”. Trong ảnh: Lợn được đem thui trước khi đem chia phần cho các nhà ăn đụng.

(HBĐT) - Chưa năm nào tôi bỏ lỡ “ăn đụng lợn” trong dịp Tết của người Mường Vang quê tôi. Năm nay cũng vậy, khi nghe bố tôi bảo ngày 28 tết sẽ về quê ăn đụng lợn ở nhà ông Huy, xã Chí Đạo (Lạc Sơn), trong lòng tôi lại thấy háo hức, chộn rộn lạ thường.

 

Lúc còn nhỏ, thời đó còn nghèo khó, lũ trẻ con chúng tôi chờ đến ngày ăn đụng lợn chỉ với ý nghĩ đơn giản là được ăn thịt lợn thoải mái. Giờ cuộc sống no đủ hơn, suy nghĩ cũng đã lớn hơn, tôi mới thực sự hiểu và trân trọng biết bao tục lệ của quê hương. Đụng lợn đã trở thành một phong tục đẹp với bao ý nghĩa lớn lao: ngày ăn đụng lợn là ngày vui vẻ, ấm áp trong sự sẻ chia, đoàn tụ của cả gia đình; là sự tin tưởng, đoàn kết của hàng xóm, láng giềng; là dịp để chúng tôi khám phá và thấm sâu hơn bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình.  

Mỗi năm về quê ăn Tết là mỗi lần tôi có những cảm xúc thật đặc biệt. Tết ở quê không ồn ào như ở phố thị, không rực rỡ cờ hoa mà sâu lắng, ngọt ngào. Bức tranh quê hương ngày Tết với mái nhà sàn thấp thoáng bên cây đào phai nở hoa báo hiệu mùa xuân đã tới rất gần. Với không khí rộn ràng của những người phụ nữ ngược xuôi sắm sửa, trang hoàng nhà cửa và nụ cười hào hứng cùng sự trông ngóng của lũ trẻ nhỏ làm cho Tết ở quê thật ấn tượng, đặc biệt là không khí không thể nào quên về ngày ăn đụng lợn. Từ sáng sớm, những người phụ nữ đã sắm sửa bếp núc, xoong nồi, ngâm gạo, chặt lá chuối... Những người đàn ông thì leng keng với dao, thớt chuẩn bị cho bữa ăn Tết đầu tiên đón chào năm mới (với người Mường ở quê tôi, bữa ăn ngày thịt lợn được coi là bữa ăn Tết đầu tiên của năm mới đầy ý nghĩa).  

Câu hỏi đầu tiên mà mỗi năm tôi đến ăn đụng lợn ở một gia đình là: “Năm nay có mấy nhà ăn đụng? Con lợn bao nhiêu cân?”... và những câu hỏi thăm về một năm qua của gia chủ có lợn thịt. Sự quan tâm đó của tôi cũng chính là định nghĩa về tục ăn đụng lợn, tức là, mấy nhà gần nhau hoặc mấy anh em cùng chung nhau thịt một con lợn để ăn Tết. Con lợn được chọn để ăn đụng được nuôi từ trước Tết 5 - 6 tháng, có khi là cả năm và hơn thế. Con lợn này được nuôi cẩn thận như: chọn giống thuần chủng, không nuôi tăng trọng để thịt thơm, ngon. Chủ nhà sẽ thông báo trọng lượng của con lợn để các nhà có nhu cầu ăn đụng đăng ký, góp công, góp của và chia phần trong ngày ăn đụng.  

Thực ra, ở quê tôi trước đây, trong dịp Tết, thường thì mỗi nhà sẽ thịt 1 con lợn để ăn. Theo như người già ở quê cho biết, thời đó khó khăn, xa chợ, phương tiện đi lại không có nên đa số người dân chỉ thực sự được no 3 ngày Tết. Chính vì vậy, nhà nào cũng thịt lợn để con cháu trong gia đình được ăn no và phần thịt còn dư lại sẽ chế biến thành các món thịt muối, thịt hun khói có thể để lâu dài ra giêng ăn dần. Ngoài ra cũng còn một lý do quan trọng nữa là trong mâm cúng gia tiên phải có thủ lợn nên ngày đó, nhà nào cũng phải thịt lợn như vậy. Những ngày xa xưa đó không có tục ăn đụng lợn nhưng vẫn có bữa ăn Tết thịt lợn giống như bữa ăn đụng lợn ngày nay. Các nhà sẽ lần lượt thịt lợn sớm để mời anh em, hàng xóm cùng sang ăn bữa ăn Tết đầu tiên với nhà mình. (Đó cũng là một trong những lý do trước đây quê tôi ăn Tết hàng tháng trời).

Nhân dịp đón Tết Nhâm Thìn, tôi lại nhớ về bữa ăn đụng lợn ở nhà ông Huy cũng thật vui vẻ và ấm cúng. Từ sáng ngày 28, con lợn gần 40 kg ông Huy nuôi thả rông gần 1 năm được đưa làm sạch, thui vàng và chia làm 3 phần đều nhau. Riêng nhà ông Huy được ưu tiên cái thủ để đặt bàn thờ cúng tổ tiên. Phần tiết canh, một phần thịt, bộ lòng được chế biến để liên hoan bữa đụng lợn. Bữa ăn Tết sớm thật ngon và ý nghĩa với những lời cảm ơn gia chủ nuôi được con lợn ngon cùng những lời chúc mừng năm mới may mắn, phát tài, phát lộc... Không khí Tết sớm đến với gia chủ thật hân hoan!

 

 

                                                                 Hồng Duyên

 

Các tin khác


Thủy điện Hòa Bình - niềm tự hào công trình thế kỷ

(HBĐT) - Xuyên suốt quá trình 135 năm thành lập tỉnh và 30 năm tái lập tỉnh, công trình thủy điện Hòa Bình như một dấu ấn đáng tự hào, ghi dấu mốc son chói lọi trong bản trường ca chinh phục sông Đà, góp sức xây dựng, phát triển quê hương, đất nước.

Những nét khái quát về sự hình thành tỉnh Hòa Bình

(HBĐT) - Hòa Bình là tỉnh thuộc tiểu vùng Tây Bắc của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, có vị trí quan trọng, chiến lược về kinh tế, chính trị, AN-QP... Tỉnh là nơi có nền Văn hoá Hòa Bình nổi tiếng - cái nôi văn hoá của người Việt cổ.

Tự hào cuộc khởi nghĩa Tổng Kiêm - Đốc Bang (1909 - 1910)

(HBĐT) - Hòa Bình là một tỉnh miền núi thuộc vùng Tây Bắc của Tổ quốc, với truyền thống yêu nước, ngay từ khi thực dân Pháp đặt ách đô hộ tại đây, Nhân dân Hòa Bình đã tổ chức nhiều cuộc nổi dậy chống thực dân và chế độ lang đạo hà khắc. Trong dòng chảy lịch sử hào hùng 135 năm thành lập tỉnh, cuộc khởi nghĩa Tổng Kiêm - Đốc Bang (1909 - 1910) là một mốc son chói lọi về lòng yêu nước của Nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình.

Đảng bộ tỉnh - những mốc son lịch sử

(HBĐT) - Với truyền thống vẻ vang trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ, Nhân dân các dân tộc trong tỉnh bằng những hành động, việc làm cụ thể, nắm bắt các cơ hội phát triển, trách nhiệm, nỗ lực thi đua thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, xây dựng tỉnh phát triển nhanh, bền vững.

Hòa Bình giai đoạn từ năm 2015 đến nay - những dấu ấn tự hào

(HBĐT) - Từ năm 2015 đến nay, với sự đoàn kết thống nhất, cùng nỗ lực vượt bậc của toàn tỉnh, Hòa Bình tiếp tục thu được những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực KT-XH, QP-AN, xây dựng hệ thống chính trị. Kinh tế tăng trưởng khá và bền vững, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; các ngành, lĩnh vực sản xuất đều phát triển. Hoạt động xúc tiến đầu tư trong giai đoạn này được đẩy mạnh, môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện; kết cấu hạ tầng kỹ thuật được đầu tư, quan tâm với nhiều công trình quan trọng. Hoạt động đối ngoại được mở rộng.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục