Về ủy ban Thường vụ Quốc hội: Hiến pháp làm rõ hơn thẩm quyền của UBTVQH với tư cách là cơ quan thường trực của QH (Điều 73); chỉ đạo, điều hòa, phối hợp hoạt động của Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của QH (khoản 5, Điều 74). Bổ sung thẩm quyền của UBTVQH quyết định việc điều chỉnh địa giới các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư (khoản 8, Điều 74). Việc điều chỉnh địa giới các đơn vị hành chính là vấn đề quan trọng không chỉ liên quan đến vấn đề tổ chức bộ máy, nhân lực, tài chính, đặc biệt là phải bảo đảm thể hiện được ý chí, nguyện vọng của nhân dân địa phương. Do đó, vấn đề này phải được QH - cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân quyết định. Do hoạt đặc thù QH nước ta hoạt động không thường xuyên, khối lượng công việc trong các kỳ họp là khá lớn nên Hiến pháp giao thẩm quyền này cho UBTVQH - cơ quan thường trực, hoạt động thường xuyên của QH là hợp lý; bổ sung thẩm quyền đề nghị QH bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch nước, Chủ tịch QH, Phó Chủ tịch QH, UVUBTVQH, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm UB của QH, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia, Tổng Kiểm toán Nhà nước (khoản 6, Điều 74); bổ sung thẩm quyền phê chuẩn để nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (khoản 12, Điều 74). Bởi vì, vị trí đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ta ở nước ngoài nên việc quy định UBTVQH phê chuẩn để Chủ tịch nước bổ nhiệm, cử, triệu hồi đại sứ là cần thiết. Quy định này cũng là sự kế thừa các quy định của Hiến pháp năm 1992, Hiến pháp năm 1980 và cũng phù hợp với thông lệ quốc tế.
Về Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội: xuất phát từ tính chất hoạt động của QH và các cơ quan của QH cũng như yêu cầu của công tác cán bộ của nước ta, Hiến pháp quy định theo hướng QH bầu Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm ủy ban; còn Phó Chủ tịch Hội đồng và ủy viên Hội đồng, Phó Chủ nhiệm UB và ủy viên UB do UBTVQH phê chuẩn (Điều 75, 76). Đồng thời, Hiến pháp quy định rõ hơn về quyền yêu cầu cung cấp thông tin và bổ sung quyền yêu cầu giải trình của Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của QH (Điều 77).
Về đại biểu Quốc hội: Hiến pháp tiếp tục quy định vai trò, vị trí của đại biểu QH là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình và của nhân dân cả nước; đồng thời, khẳng định đại biểu QH có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nhiệm vụ đại biểu và bổ sung quy định đại biểu QH có quyền tham gia làm thành viên của Hội đồng Dân tộc hoặc ủy ban của QH.
(Còn nữa)
PBĐ-TL (TH)