Dái lớ Thac Thuung ta̭i xỏm Bắc Thuung, xa̭ Kwiết Chiển (Tân La̭c) hấp zâ̭n nhê̒w zu kheéch tloong va̒ wa̒i tính.
Kắch tluung tâm hwiḙ̂n 19km, xa̭ kỏ 5 xỏm, 360 hô̭, 1.712 nhân khấw, tloong rỉ tlêênh 90% dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng. Nhửng năm kwa, xa̭ vu̒ng kaw Kwiết Chiển da̒ ản zu kheéch khânh xa mắt dêểnh. Kác lo̭i thâw, tlải, kú vu̒ng xử leḙnh ản zu kheéch mắt dêểnh , tư̭ thăi baw wâ̒n bấch lể zoong wê̒l la̒ kwa̒.
Nê̒n nhiḙ̂t dô̭ thấp hơn 5 – 70C so kôô̒ng nhiḙ̂t dô̭ chung kuố hwiḙ̂n, thâ̭m chỉ muô̒ chả xwất hiḙ̂n băng twiết Dê̒w ni̒ thôi thúc zân "fươ̭t”, kác nhỏm vươ̒ng ô̭i ươ ma̭w hiếm, ươ chṷp ắnh khảm fả. Thác Thuung la̒ diḙ̂ diếm lỉ tướng, bui chơi tloong nhửng ngă̒i he̒ noỏng bức. Thác Thuung dô̭ cao boo̭ch thác 30m, nhê̒w dwa̭n gâ̭p gêê̒nh, chắi kwa ha̒ng tlăm mét nhê̒w dwa̭n khấp khâấnh bo̭t tuung tlẳng tlơ̒i. Nơi nì là kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c Mươ̒ng kỏ nhửng mỏn ăn dâ̭m da̒ bán xắc zân tôô̭c, nhơ kủi nảng kúi, kơm dô̒, thâw dô̒…. Zoong la̭i cho zu kheéch nhửng chái ngiḙ̂m thủ vi̭.
Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Kwang, Chú ti̭ch UBNZ xa̭ cho mắt: "Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể tiê̒m năng wê̒l thiên nhiên, khỉ hâ̭w, bán xắc văn hwả, xa̭ da̒ tham mưw, dê̒ xwất kác kấp xâi zư̭ng kể hwă̭ch thu hút dâ̒w tư, nơơng kấp kơ xớ ha̭ thơơ̒ng, tăng kươ̒ng kwáng bả dớ fát chiến zu li̭ch va̒ kác zi̭ch vṷ di ke̒m. Dôô̒ng thơ̒i, vâ̭n dôô̭ng ngươ̒i zân zư̭ zi̒n bán xăc văn hwả, báw vḙ̂ kắnh kwan môi tlươ̒ng, kóp fâ̒n xwả dỏl zám nge̒w cho nhân zân”
Thơ̒i zan kwa, chỉnh kwiê̒n xa̭ tâ̭p chung kác nguô̒n lư̭c, nơơng kápp kơ xớ ha̭ thơơ̒ng, dươ̒ng zaw thôông fṷc vṷ wiḙ̂c di la̭i, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho zu kheéch di dêểnh kôô̒ng diḙ̂ fương. Ảng khả zaw thôông di la̭i khấp khấnh, khú lấl tlước ni ớ kác xỏm Bắc Thuungq, Ká ản kửng hwả ta̭w diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i khi̒ dêểnh kác diếm tha kwan. Năm 2020, xa̭ da̒ bê tôông hwả ản ảng khả ớ kác xỏm: Biḙ̂ng, Ká, Khaw, Bắc Thung, tôống chiê̒w za̒i tlêênh 7km, tloong rỉ hwi dôô̭ng doongk 3.000 ngă̒i kôông kuu̒ng nhê̒w vâ̭t liḙ̂w bớ nhân zân. Dôô̒ng thơ̒i, vâ̭n dôô̭ng ngươ̒i zân nơơng kaw nhâ̭n thức ro̭ kuố wiḙ̂c báw vḙ̂ rư̒ng dổi với fát chiến kinh tể, zi̭ch vṷ zu li̭ch. Ka̭ ni̒ da̒ kỏ nhê̒w zwănh ngiḙ̂p dă̭ch vẩn dê̒ dâ̒w tư, kôông ti lư̭ hă̒nh xâi zưư̭ng kác tuor, tiển zu li̭ch.
Hi voo̭ng ră̒ng thơ̒i zan dêểnh, miê̒n dất vuu̒ng kaw Kwiết Chiển dâ̒i tiê̒m năng tiếp tṷc ản kwan tâm, hổ chơ̭, kwáng bả nhă̒m dươ kắnh xắc thiên nhiên nơi ni̒ kuu̒ng nhửng nét văn hwả chiê̒n thôổng dển khânh hơ̭ kôô̒ng kheéch zu li̭ch.
Hwa̒ng Anh