(HBDT) - Khảng 7/2022, tính Hwa̒ Bi̒nh dỏn mơơ̒ng zi xán Li̭ch few khaw Roi ản kôông nhâ̭n la̒ zi xán văn hwả fi vâ̭t thế kấp kwuốc za. Ni la̒ wiḙ̂c bui ó chí kuố mo̭l Mươ̒ng la̒ la̒ kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kuố zân tôô̭c Viḙ̂t Nam.


Ngi̒n năm kwa, bô̭ li̭ch ni̒ a khác zư̭ tlêênh 12 ná few za̒i khwáng 25cm dêểnh hơn 30cm. Tlêênh kác ná few khắc 30 khắc tươ̭ng chưưng cho 30 ngă̒i  tloong khảng thew ngă̒i tlăng. Tlêênh kác ngă̒i kỏ khắc kỉ hiḙ̂w, biếw tươ̭ng thế hiḙ̂n cho li̭ch tiết, kác iểw tổ ản cho la̒ chi fổi tloong ngă̒i rỉ hwă̭ tló hiḙ̂n tlươ̭ng thiên văn kwi̭ da̭w mă̭t tlăng zaw hô̭i kuu̒ng khaw Roi.

Tloong văn hwả Mươ̒ng, khaw Roi ko̒n kỏ thên khác la̒ khaw Chiểm ủn, vi̒ nó kỏ zảng nhơ ủn rét dang ngô̒i; hăi ko̒n hôốc la̒ khaw Dṷm, ngỏ chôổng nhơ dṷm tlải. Ngỏ kwa bă̒ng mă̭t thươ̒ng, Tuô Ruô - khaw Roi nhơ môô̭ch dảm nhê̒w khaw mơ̒, rất rḙ̂ ngỏ kiế, nôông zâng vu̒ng Bắc Bô̭ ko̒n hôốc la̒ khaw Ma̭ vi̒ xwất hiḙ̂n tlênh tlơ̒i khởm zaw khi̒ baw thơ̒i vṷ muô̒ kwái ma̭ muô̒.

Baw thơ̒i ki̒ Văn hwả Fuu̒ng Ngwiên khi kon mo̭l fát hiḙ̂n tha kim lo̭i dôô̒ng, khi̒ ni̒ mo̭l Viḙ̂t kố bớ tlêênh vuu̒ng dô̒l khṷ bắt dâ̒w zi kư thuổng vuu̒ng dôô̒ng bă̒ng Bắc Bô̭. Tloong Mo xứ thi Dé dất - Dé Tác ản hi̒nh tươ̭ng hwả bă̒ng wiḙ̂c Vuô Zi̭t Za̒ng zoong binh Mươ̒ng thuổng la̒ Vuô ớ dất Kinh Ki̒ Ké Chơ̭. Nhơ̒ kỏ kim lo̭i dôô̒ng chể ta̭w kông kṷ cho rêênh wiḙ̂c kănh tác nôông ngiḙ̂p tlôông lo̭ rác da̒ da̭t dêểnh chi̒nh dô̭ kaw, năng xwất law dôô̭ng tloong nôông ngiḙ̂p ản kái thiḙ̂n tăng kaw hớn kác thơ̒i li̒ tlước rỉ. Dính  kaw chính la̒ Văn minh Dôông Xơn rư̭c rơ̭ tlêênh vuu̒ng Bắc Bô̭ Viḙ̂t Nam kắch ngă̒i năi hơn 2.500 năm.

Ha ka̭ ni̒ dê̒w mắt mo̭l fương Bắc tôn thơ̒ khaw Hôm va̒ dă̭c biḙ̂t la̒ khaw Bắc Dấw, bâ̭w la̒ kơ zân nôông ngiḙ̂p chăn ruôi da̭i za xúc tlêênh tháw ngwiên mêênh môông, ban ngă̒i kỏ mă̭t tlơ̒i, wiḙ̂c kwan xát fương hưởng khả rḙ̂, tlớ wê̒l ban dêm wiḙ̂c thi̒m ngỏ fương hưởng rất khỏ khăn, chí kỏ kắch kwan xát kác khaw tlêênh tlơ̒i. Khaw Hôm mo̭c châ̭p thổl va̒ lă̭n rất leenh, chí kỏ khaw Bắc Dấw ở ngwiên vi̭ chỉ, chăng thăi dối kwa kác muô̒. Ko̒n mo̭l Viḙ̂t kố, zo la̒ kư zân nôông ngiḙ̂p cho rêênh tôn thơ̒ mă̭t tlơ̒i, ngỏ khaw Roi dớ mắt ản muô̒ kwái ma̭, kă̒l dất, chấn bi̭ cho vṷ muô̒ la̒ rất kwan tloo̭ng.

Cho rêênh mo̭l Mươ̒ng lể thêm kṷm khaw mơ̒ Tuô Ruô - Khaw Roi dớ dă̭ch thên cho bô̭ li̭ch few ma̒ ha dê̒w mắt dêểnh măi ni̒.





KÁC TIN KHÁC


Khảm fả zả tli̭ Lḙ̂ hô̭i chuô̒ Tiên

Mo̭l zân xa̭ Fủ Ngiḙ̂ pô̭ tluổ kôô̒ng pơ̭i hwiḙ̂n La̭c Thwí pô̭ chung hăi nhắc ha̒ thiểng khể: "Zu̒ ăi ti no wê̒l no/Muô̒ Xwân ngă̒i hô̭i kôô̒ng ha̒ tỏn cha̒w/Zu̒ ăi mái ớ nơi no̒/Chuô̒ Tiên bớ hô̭i kôô̒ng ha̒ paw pui Xwân/Zu̒ ăi ti xa ti khânh/Chuô̒ Tiên Fủ Ngiḙ̂ hô̭i Xwân thi̒m wê̒l” tí pô̭ wê̒l zả tli̭ kuố lḙ̂ hô̭i tliê̒n thôổng kwêl nha̒ ản tố tlức ha̒ng năm zi̭p tâ̒w Xwân.

Hwiḙ̂n Tân La̭c báw tô̒n kải nét thôốch văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Ti kôô̒ng kwả tli̒nh hô̭i nhâ̭p pơ̭i fát tliến, ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng bổn kỏ tloong văn hwả kuố kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng pô̭ chung, mo̭l Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Tân La̭c pô̭ tluổ kỏ ngwi kơ mai môô̭ch. Tlăn tlớ tlước thư̭c tể ni̒, tư̒ kâw la̭c bô̭ báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Tân La̭c ản thă̒nh lâ̭p pơ̭i hwa̭t dôô̭ng khả hiḙ̂w kwá.

Hwiḙ̂n Tân La̭c hưởng dêểnh fát chiến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng bê̒n vưưng

Tư̭ ha̒w la̒ kẳi nôi kuố văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, Mươ̒ng Bi – Tân La̭c lưw zư̭ nhê̒w nét văn hwả dă̭c xắc kuố mo̭l Mươ̒ng, dươ̭c kwi tṷ nhê̒w zi tích li̭ch xứ va̒ zănh lam thẳng kắnh. Vởi tiê̒m năng va̒ thể meḙnh kuố mêê̒nh, zu li̭ch kôô̭ng dôổng (ZLKD) kuố hwiḙ̂n Tân La̭c gi nhâ̭n bước chwiến tích kưư̭c.

Báw tô̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kuố lḙ̂ hô̭i ớ Mươ̒ng Wang

Khảng Chiêng la̒ thơ̒i diếm ziḙ̂n tha nhêw hwa̭t dôô̭ng lḙ̂ hô̭i tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn. Nhơ̒ lưw zư̭ ản kác zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc cho rêênh kác lḙ̂ hô̭i ớ ni thu hút nhê̒w ngươ̒i zân va̒ zu kheéch thâ̭p fương dêểnh tham kwan, chái ngiḙ̂m.

Tỏn bă̒ng zi tích li̭ch xứ kấp tính Dê̒n Ko̒ La̒w

Ngă̒i 29/2, WBNZ hwiḙ̂n La̭c Thwí tố tlức lḙ̂ tỏn nhâ̭n bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ kấp tính dê̒n Ko̒ La̒w, xa̭ Thôổng Nhất.

Homestay tỏn kheéch tâ̒w Xwân

Ta̒n ngă̒i tâ̒w Xwân, Ta̒n kơ xớ kinh zwănh zi̭ch bṷ lưw tlủ, diếm zu li̭ch tlái ngiḙ̂m pui zôô̭ng zái tlỉ tlêênh diḙ̂ pa̒n tính "paw muô̒” tỏn pơ̭i fṷc bṷ kheéch zu li̭ch. Ni la̒ kơ hô̭i kwáng bả hi̒nh ắnh diḙ̂ fương têểnh pơ̭i zu kheéch khânh xa.