Zảw biên Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn (Kim Bôi) dă̭i dét kon kắch teẻnh chiêng.

Kôô̒ng pơ̭i dă̭c tlưng 96,4% dét kon zân tôô̭c thiếw khổ, tí zúp dét kon zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi nét thôốch văn hwả zân tôô̭c. Ban Zảm hiḙ̂w Tlươ̒ng mâ̒n non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn (Kim Bôi) i ta̒ hwi dôô̭ng nhân zân úng hô̭ ngă̒i kôông law dôô̭ng, ngwiên bâ̭t liḙ̂w tí xâi zư̭ng mô hi̒nh nha̒ khaa̒nh, khôông zan văn hwả Mươ̒ng, tôống kinh fỉ khânh 20 tliḙ̂w dôô̒ng. Mơ̭i mo̒ twâ̒n, dét kon kỏ 2 tiết hoo̭c tối ha̒ thi̒m hiếw wê̒l ta̒n bâ̭t zṷng kwen thuô̭c, nha̭c kṷ tliê̒n thôổng, tlo̒ chơi zân zan kuố mo̭l Mươ̒ng.

Kô Bu̒i Thi̭ Hwḙ̂, Hiḙ̂w tlướng nha̒ tlươ̒ng cho hăi: Wa̒i xâi zư̭ng khôông zan văn hwả Mươ̒ng, tlươ̒ng ko̒n tố tlức tư̒ tlương tli̒nh, hwa̭t dôô̭ng tí zoong têểnh ta̒n tlái ngiḙ̂m cho dét kon nhơ: La̒ la̭i khôông zan chơ̭ kwêl, cho dét tâ̭p kỏi peẻnh tlưng, chơi kẻw ko, ti ka̒ khew, nẻm ko̒n, muổ xa̭p kôô̒ng pơ̭i kế thên zṷng kṷ pă̒ng thiểng Mươ̒ng. Năm hoo̭c 2023 - 2024, mô hi̒nh zư̭ zi̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c nha̒ tlươ̒ng i ta̒ kôông nhâ̭n la̒ mô hi̒nh diến hi̒nh tiên tiển kấp tính. 

Pô̭ wê̒l ta̒n kắch tí nơng kaw zảw zṷc tê̒w pơ̭i báw tô̒n văn hwả tliê̒n thôổng tloong nha̒ tlươ̒ng, thâ̒i Kwắch Văn Hwḙ̂, Hiḙ̂w tlướng Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c kơ xớ Xa̒w Bẳi cho hăi: Nha̒ tlươ̒ng khwiển khích hoo̭c xinh mă̭c tlang fṷc tliê̒n thôổng tloong ta̒n kác zi̭p lḙ̂, khi nha̒ tlươ̒ng tố tlức ta̒n hwa̭t dôô̭ng ngwa̭i khwả. Lôô̒ng gép tlương tli̒nh zảw zṷc diḙ̂ fương thew kiếw tê̒w pơ̭i môô̭ch khổ môn hoo̭c; tăng kươ̒ng hwa̭t dôô̭ng ngwa̭i khwả zởi thiḙ̂w wê̒l kiển tlúc nha̒ ớ, tlang fṷc, la̒n diḙ̂w zân ka, nha̭c kṷ zân tôô̭c, ta̒n hô̭i thi liên kwan têểnh văn hwả ta̒n zân tôô̭c cho hoo̭c xinh. 

Zấp ni̒, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ tlêênh 10 tlươ̒ng hoo̭c xâi zư̭ng mô hi̒nh nha̒ khaa̒nh lưw zư̭ văn hwả Mươ̒ng. Ta̒n nha̒ khaa̒nh ni̒ tlưng bă̒i tlang fṷc, dô̒ zu̒ng, bâ̭t zṷng, kôông kṷ law dôô̭ng tê̒w pơ̭i tơ̒i khôổng văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng. Hâ̒w nhơ ta̒n tlươ̒ng hoo̭c tê̒w dản chư̭ fiên âm ta̒n dô̒ zu̒ng, zṷng kṷ pă̒ng thiểng Viḙ̂t pơ̭i thiểng Mươ̒ng. Kwa di̭, zúp hoo̭c xinh fát tliến xoong hă̒nh ká hal thử thiểng. Wa̒i tha, na̒h tlươ̒ng ko̒n thươ̒ng tố tlức dă̭i hoo̭c xinh kắch teẻnh chiêng, pui nẻm ko̒n, teẻnh kâ̒i; kwi di̭nh mă̭c tlang fṷc paw ngă̒i tâ̒w twâ̒n… 

Wiḙ̂c zoong văn hwả ta̒n zân tôô̭c paw záng dă̭i, thi̒m hiếw tloong tlương tli̒nh tlươ̒ng hoo̭c kóp fâ̒n nơng kaw ỉ thức cho hoo̭c xinh zân tôô̭c thiếw khổ hwiḙ̂n Kim Bôi tloong wiḙ̂c zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c mêê̒nh tí ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng chăng mai môô̭ch.