Mo̭l Mươ̒ng kỏ tôống zân khổ tlêênh 1,4 tliḙ̂w mo̭l, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh pơ̭i tlêênh 500 ngi̒n mo̭l, chiểm tlêênh 63% zân khổ ká thắi tính. Wiḙ̂c tấi thẳn twiên chwiê̒n dă̭i thiểng pô̭, chư̭ biết zân tôô̭c Mươ̒ng tí báw tô̒n pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c, fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i… Kwa di̭, kóp fâ̒n la̒ hiḙ̂w kwá Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi.


Lă̭nh da̭w Xớ Zảw zṷc pơ̭i da̒w ta̭w kôô̒ng tlươ̒ng Kaw dắng Xư fa̭m Hwa̒ Bi̒nh tlaw tlửng tlí lớp bô̒i zươ̭ng thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho kản bô̭, kôông chức tính khwả 1,2 kuố tính.

Dôô̒ng chỉ Lưw Hwi Linh, Fỏ Zảm dôốc Xớ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch cho hăi: Tloong kwả tli̒nh khôổng, law dôô̭ng xán xwất, mo̭l Mươ̒ng ớ Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ xảng ta̭w tha ta̒n zả tli̭ văn hwả dôô̭c dảw, ản dố ớ tloong foong tṷc, tâ̭p kwản, tỉn ngươ̭ng, ăn oỏng, ngê̒ thú kôông tliê̒n thôổng, muổ, hát, tliḙ̂n kố tích, tṷc ngư̭, lḙ̂ hô̭i, tli thức zân zan, tảng pô̭ hơn ớ ni la̒ Mo Xứ thi. Ta̒n iểw tổ văn hwả tliê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng khả foong fủ, dởng ta̒n zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, gẳn kết kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c, la̒ kốt lo̭i kuố bán xắc zân tôô̭c, kơ xớ tí la̒ dêênh ta̒n zả tli̭ văn hwả mởi. Zấp ni̒, tiển tli̒nh dô thi̭ hwả kôô̒ng nếp khôổng văn minh dô thi̭ tác dôô̭ng thẳn paw tơ̒i khôổng zân tôô̭c Mươ̒ng ká ta̒n kải tích kư̭c lâ̭n pơ̭i tiêw kư̭c; tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng bi̭ mai môô̭ch, thâ̭m tlỉ chăng ko̒n kỏ nươ. Cho dêênh, tí fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, wiḙ̂ báw tô̒n thiểng pô̭, chư̭ biết kỏ ỉ ngiḙ̂ kwan tloo̭ng.

Mo̭l Mươ̒ng tlước ni chăng kỏ chư̭ biết cho dêênh kho ta̒ng văn hoo̭c tlú iểw tô̒n ta̭i pơ̭i fát tliến thôông kwa wiḙ̂c chwiê̒n meḙnh. Tloong kho ta̒ng văn hoo̭c zân zan Mươ̒ng dởng môô̭ch hḙ̂ thôổng thâ̒n thwa̭i pơ̭i tliê̒n thwiết tư̒ lwa̭i lưw chwiê̒n la̭i pớ tơ̒i ni̒ la̭i tơ̒i khác kôô̒ng tư̒ lwa̭i nhơ: tliḙ̂n kế, tliḙ̂n thơ, ziḙ̂n xưởng, tṷc ngư̭, ka zaw, tliḙ̂n kố tích, tliḙ̂n kươ̒i, tảng kế la̒ xứ thi "Té tất, Té dác”… fán ẳnh foong tṷc, tâ̭p kwản tloong li̭ch xứ xa̭ hô̭i Mươ̒ng kỏ zả tli̭ li̭ch xứm văn hwả, khwa hoo̭c, tlớ thă̒nh ngḙ̂ thwâ̭t.

Mo̭l Mươ̒ng zu̒ng thiểng pô̭ zoong bán xắc tluổ; thiểng Mươ̒ng la̒ thiểng pô̭ thănh diḙ̂w, kỏ mổi liên hḙ̂ khânh pơ̭i thiểng Viḙ̂t thuô̭c nhỏm thiểng pô̭ Viḙ̂t - Mươ̒ng tloong thiểng tôô̭c Môn - Khmer kuố thiểng pô̭ Nam Ả. Tloong kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng zấp ni̒ i ko̒n tang pô̭ thiểng Mươ̒ng tloong kuô̭c khôổng pơ̭i pô̭ meḙnh ha̒ng ngă̒i.

La̒ chí da̭w kuố Tính wí, Ban Twiên zảw Tính wí, Xớ Khwa hoo̭c pơ̭i Kôông ngḙ̂ kôô̒ng pơ̭i ta̒n Xớ, ngă̒nh liên kwan xâi zư̭ng Bô̭ chư̭ Mươ̒ng. Pớ ngă̒i 8/9/2016, WBNZ tính ban hă̒nh Kwiết di̭nh khổ 2295/QĐ-UBND wê̒l wiḙ̂c fê chwấn Bô̭ chư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh tí zoong Bô̭ chư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng paw tơ̒i khôổng, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả. Biên xwa̭n ta̒n ta̒i liḙ̂w "Tlí páw dă̭i thiểng pô̭, chư̭ biết zân tôô̭c Mươ̒ng”, "Thiểng Mươ̒ng kơ xớ”, "Too̭c, hiếw thiểng Mươ̒ng” tí tliến khai têểnh kản bô̭, kôông chức, biên chức kôô̒ng nhân zân bu̒ng dôô̒ng ba̒w Mươ̒ng khôổng. Xoong, wiḙ̂c xứ zṷng thiểng Mươ̒ng tloong xinh hwa̭t ha̒ng ngă̒i tang tloong ti̒nh tla̭ng bảw dôô̭ng. Tư̒ nha̒ mo̭l Mươ̒ng ớ bu̒ng dô thi̭ chăng ko̒n zu̒ng thiểng Mươ̒ng tí pô̭ meḙnh ha̒ng ngă̒i, nhất la̒ thể hḙ̂ tlé chăng ko̒n ản tlaw chwiê̒n pơ̭i chăng kwan tâm zu̒ng thiểng mḙ̂ té. Wiḙ̂c tliến khai Bô̭ chư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh paw tơ̒i khôổng tô̭l fái tư̒ khỏ khăn.

Tí la̒ ản wiḙ̂c ni̒, pớ năm 2019, WBNZ tính ban hă̒nh Kwiết di̭nh khổ 1349/QĐ-UBND wê̒l dê̒ ản dă̭i pơ̭i hoo̭c thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n tính zai dwa̭n 2018 - 2025, tâ̒m ngỏ têểnh năm 2030. WBNZ tính zaw Xớ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w tlú tli̒ tliến khai la̒; Tlươ̒ng Kaw dắng Xư fa̭m Hwa̒ Bi̒nh la̒ dơn bi̭ tố tlức la̒. Tloong di̭, nhiḙ̂m bṷ kwan tloo̭ng la̒ da̒w ta̭w zảw biên dă̭i thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i bô̒i zươ̭ng kản bô̭, kôông chức, biên chức, chiển xi̭ lư̭c lươ̭ng bṷ tlang tí kấp tlửng tlí thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng.

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thi̭ Lḙ̂ Hươ̒ng, Hiḙ̂w tlướng Tlươ̒ng Kaw dắng Xư fa̭m Hwa̒ Bi̒nh cho hăi: Tlươ̒ng i ta̒ da̒w ta̭w, bô̒i zươ̭ng dă̭i thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho ta̒n kơ xớ zảw zṷc fố thôông kôô̒ng zảw zṷc thươ̒ng xwiên thew dê̒ ản kôô̒ng 500 zảw biên. Tố tlức thi kuổi khwả pơ̭i kấp tlửng tlí cho zảw biên dă̭I thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng 471/472 mo̭l. Năm 2023, tlươ̒ng i ta̒ tố tlức la̒ xoong kể hwă̭ch bô̒i zươ̭ng, kấp tlửng tlí thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho 120 kản bô̭, kôông chức, biên chức tính; 150 kản bô̭, chiển xi̭ Kâng an tính, Bô̭ Chí hwi kwân xư̭ tính pơ̭i Kâng an tính Thănh Hwả. Tliến khai kể hwă̭ch pơ̭i kấp tlửng tlí thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho kản bô̭, kôông chức tính năm 2024, tlươ̒ng tang tố tlức 1 lớp cho kản bô̭ kấp tính, 1 lớp cho kản bô̭ hwiḙ̂n Tân La̭c. Tlươ̒ng i ta̒ tố tlức 2 hô̭i tháw thỉ diếm teẻnh zả ta̒I tliḙ̂w thiểng Mươ̒ng cho xinh biên nha̒ tlươ̒ng kôô̒ng hoo̭c xinh tlung kấp chwiên ngiḙ̂p cho ta̒n tlươ̒ng kaw dắng tlêênh diḙ̂ pa̒n tính.


KÁC TIN KHÁC


Khai thác lơ̭i thể fát tliến ta̒n mô hi̒nh zu li̭ch tiê̒m năng ớ Hwa̒ Bi̒nh

Kôô̒ng pơ̭i bi̭ tlỉ chiển lươ̭c kwan tloo̭ng kôô̒ng ma̭ng lải zaw thôông i khả la̒ thwâ̭n lơ̭i, diê̒w kiḙ̂n tất, khỉ hâ̭w thôốch, Hwa̒ Bi̒nh tang la̒ môô̭ch tloong ta̒n bu̒ng tất tảng têểnh tlêênh hă̒nh tli̒nh thew ngỏ zu li̭ch miê̒n Tâi Bắc. Tloong tính kỏ tư̒ pu̒ng miểng têểnh kỏ khức hút, nhơ: Hỏl khwảng Kim Bôi (Kim Bôi); Nha̒ mẳi Thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh (TF Hwa̒ Bi̒nh)…

Mo̭l kóp fâ̒n lưw zư̭ văn hwả kuố mo̭l Zaw Tiê̒n

Mo̭l pô̭ têểnh ớ ni la̒ ngḙ̂ nhân Ưw tủ Lỉ Văn Hâ̒nh, té năm 1949, zân tôô̭c Zaw ớ xỏm Xưng, xa̭ Kaw Xơn, hwiḙ̂n Da̒ Bắc. Ôông Hâ̒nh té tha tloong za di̒nh kỏ tliê̒n thôổng hoo̭c chư̭ Zaw - Nôm cho dêênh thă̒nh tha̭w chư̭ biết pơ̭i hăi dẳi ho̭ foong tṷc kuố zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn: Tiếp thêm dôô̭ng lư̭c báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Kôô̒ng pơ̭i ta̒n nô̭i zung, hwa̭t dôô̭ng kuố Zư̭ ản 6 - Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi zai dwa̭n 2021 - 2026, kôông tác báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn kỏ thêm dôô̭ng lư̭c thúc tấi.

Thuối tlé Hwa̒ Bi̒nh zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c

Tloong kải kắnh twa̒n kâ̒w hwả pơ̭i hô̭i nhâ̭p ngă̒i ka̒ng khu hôô̭ng, wiḙ̂c zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c kỏ ỉ ngiḙ̂ bô ku̒ng kwan tloo̭ng. Xác di̭nh ho̭ bai tlo̒ ti tâ̒w, xung kích tloong ta̒n hwa̭t dôô̭ng, ta̒n năm kwa, ta̒n kác kấp bô̭ Dwa̒n tloong tính i ta̒ tliến khai tư̒ hwa̭t dôô̭ng thiết thư̭c tí báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Bán mo̭l Zaw Tiê̒n xa̭ Kaw Xơn fát tliến zu li̭ch kôô̒ng la̒ tê̒w pơ̭i wiḙ̂c báw tô̒n văn hwả

Chăng tlí kỏ nguô̒n ta̒i ngwiên thiên nhiên hwnag xơ, kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Zaw Tiê̒n ớ bán Xưng, xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc) ko̒n lưw zư̭ kho ta̒ng văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c mêê̒nh nhơ: nha̒ ớ, tlang fṷc, thiểng pô̭, chư̭ biết, foong tṷc tâ̭p kwản, nếp xinh hwa̭t… Pớ khăw khi xâi zư̭ng ản mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng kuố dôô̒ng ba̒w ka̒ng ản báw tô̒n, fát hwi.