(HBDT) – Xâi zư̭ng vươ̒n ươm tlói gép kwi mô kỏ thiểng tloong vu̒ng, ta̭w kôông ăn wiḙ̂c la̒ cho 4 law dôô̭ng thươ̒ng xwiên va̒ 20 – 30 law dôô̭ng thơ̒i vuk, eenh Hwa̒ng Văn Zang ớ xỏm La Văn Kâ̒w, xa̭ Thươ̭ng Kôốc la̒ môô̭ch tloong nhửng hô̭ za di̒nh xán xwất, kinh zwănh zói tiêw biếw kuố hwiḙ̂n La̭c Xơn.


Eenh Hwa̒ng Zang (bên chiêw) chiê xé ki̭ thwâ̭t tlôông, chăm xoóc tlói gép kôô̒ng kheéch ha̒ng.

Bớ tính Iên Bải xa xôi, ni la̒ bân thử 2 eenh Ngwiḙ̂n Dức Loong lă̭n lô̭i wê̒l vươ̒n ươm tlói gép kuố za di̒nh eenh Hwa̒ng Văn Zang dớ thi̒m hiếw, nẳm bắt ki̭ thwâ̭t va̒ muô zôổng wê̒l tlôông. Eenh Loong cho mắt: Muô̒ tlôông tlói tâ̒m ni̒ năm hơ, eenh da̒ chư̭ctiếp thuổng dă̭ch muô 600 kâl gép wê̒l tlôông tlêênh Văn Chẩn. Ziḙ̂n tích dô̒l tlôông thứ ngiḙ̂m cho kết kwá khá kwan, kâl xinh tlướng va̒ fát chiến tốt. Chính vi̒ thể ma̒ bâ̭n ni̒ enh nhâ̭p thêm 800 kâl bớ vươ̒n ươm kuố eenh Zang dớ tiếp tṷc thôông thêm.
Kwa chiê xé eenh Zang, kâl tlói, bớ khi̒ tlôông ản 6 năm tlêênh ziḙ̂n tích tlêênh 1ha. Ziḙ̂n tích kâl, kâl tlói thư̭c xinh cho bỏl tlải vất khwáng 7 năm, bớ năm thử 10 mḙ̂ cho khai thải. Bă̒ng kan thiḙ̂p khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t, chí dêểnh năm thử 3, tlói da̒ cho bỏl tlải, chu ki̒ thu hwă̭ch kẻw za̒i va̒i ba chṷc năm. Ni la̒ lỉ zo tlôông tlói gép tlôông ản dư̒ ngươ̒i ươ chuô̭ng. Bớ tiỉn hiḙ̂w tốt kuố thi̭ tlươ̒ng, eenh Zang chiến khai mô hi̒nh vươ̒n ươm tlói gép ớ ziḙ̂n tích dất vươ̒n tlêênh 1ha kuố za di̒nh.
Eenh Hwa̒ng Văn Zang dươ dâ̒n tôi tham vươ̒n tlói gép 6 năm tlêênh ziḙ̂n tích hơn 1ha. Ziḙ̂n tích cho thu tlải năm 2018 kỏ zả baảnh bi̒nh kwân 1,3 tliḙ̂w dôô̒ng/kg hô̭t,  thu 400 tliḙ̂w/ vṷ. Tlêênh da̒ tâ̭p chung xâi zư̭ng mô hi̒nh,  dang tiển hă̒nh muô gom dất dớ vớ rôô̭ng ziḙ̂n tích tlôông va̒ la̒ vươ̒n ươm tlói zôổng, tloong rỉ chú iểw la̒ ziḙ̂n tích tlôông tlói gép khwáng 3 ha, tlói thư̭c xinh 1 ha.
Tlaw dối thêm wê̒l mô hi̒nh tlôông tlói gép kuu̒ng nhơ tỉn hiḙ̂w nguôn tiêw thṷ, eenh Zang cho mắt: Năm 2014, nhơ̒ tham za chương chi̒nh khwiển nôông, khwiển lâm kuố hwiḙ̂n, eenh ản tâ̭p hwẩn chiến zaw khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t gép tlói. Bớ vươ̒n ươm, mối năm eenh baảnh tha khânh 10 va̭n kâl zôổng, thu la̭i 500 tliḙ̂w dôô̒ng, khâw khi chư̒ mo̭i chi fỉ. Ka̭ ni̒ vươ̒n ươm zwi chi̒ xán lươ̭ng khwáng 30 va̭n kâl kung kấp hco thi̭ tlươ̒ng, ta̭w ản wi tỉn bớ Bắc chí Nam. Tlong rỉ, kheéch ha̒ng wê̒l muô zôổng ớ vươ̒n ươm kuố eenh  nhê̒w nhất la̒ Dắc Lăk, Thănh Hwả, iên Bải, law Kai. Kôô̭ng ká nguô̒n thu bớ hô̭t, nguô̒n thu za di̒nh eenh thu la̭i 900 tliḙ̂w dôô̒ng/ năm.
Thew deẻnh zả kuố dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Khẳnh, Bỉ thư Dáng wí xa̭ Thươ̭ng Kốc, wa̒i mô hi̒nh diến hi̒nh wê̒l vươ̒n ươm tlói gép va̒ tlôông tlói hô̭t, eenh Zang ko̒n la̒ môô̭ch tloong nhửng hô̭ di dâ̒w ớ xa̭ Thươ̭ng Kốc fát chiến ziḙ̂n tích tlôông kam Vinh, kam Dươ̒ng kănh kỏ zwănh thu 400 – 500 tliḙ̂w dôô̒ng, thu la̭i tlêênh, chơ̒ 300 tliḙ̂w dôô̒ng. Ó chí la̒ zẩw, ta̭w wiḙ̂c la̒ cho nhê̒w law dôô̭ng diḙ̂ fương, eenh ko̒n tích kư̭c doỏng kóp thư̭c hiḙ̂n kửng hwả dươ̒ng zaw thôông nôông thôn liên xỏm di dâ̒w foong tla̒w thi duô iêw nước ớ kơ xớ.
Bu̒i Minh


KÁC TIN KHÁC


Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch

Kuổi năm 2023, xán fấm tinh bô̭t kú zâi kuố Hơ̭p tác xa̭ (HTX) liên kết zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p pơ̭i chể biển tinh bô̭t Nhwâ̭n Tlă̭ch ớ thôn Dôô̒ng Xḙ, xa̭ Nhwâ̭n Tlă̭ch (Lương Xơn) ản tlửng nhâ̭n xán fấm OCOP 3 khaw. Dổi pơ̭i mo̭l zân diḙ̂ fương, kú zâi tơ̒ng la̒ kâl lôông zúp pa̒ kon kái thiḙ̂n thu nhâ̭p, xwả tỏl, zám nge̒w. Wiḙ̂c tlửng nhâ̭n tinh bô̭t kú zâi ản tiêw chwấn OCOP 3 khaw la̒ tiê̒n dê̒ cho ta̒n hô̭ za di̒nh tiếp zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến, zoong xán fấm bươn xa hơn tlêênh thi̭ tlươ̒ng.

Kư̭w chiển binh hwiḙ̂n La̭c Thwí thi duô la̒ kinh tể zói

Ta̒n năm kwa, foong tla̒w "Kư̭w chiển binh thi duô la̒ kinh tể zói” tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ Hưng Thi (La̭c Thwí) kỏ khức lan khu hôô̭ng, ản ta̒n hô̭i biên nhiḙ̂t ti̒nh hướng ửng. Pớ foong tla̒w xwất hiḙ̂n tư̒ kư̭w chiển binh diến hi̒nh, gương mâ̭w tloong fát tliến kinh tể, tlớ thă̒nh tẩm gương tloong law dôô̭ng xán xwất, toỏng kóp paw kôông kuô̭c xâi zư̭ng, fát tliến kwêl hương ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.

Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.