(HBDT) - Ngă̒i măi, ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng ớ khu bư̭c nôông thôn la̒ bẩn dê̒ ản dă̭c biḙ̂t kwan tâm. Môô̭ch tloong ta̒n nguô̒n ô nhiḙ̂m la̒ zo hwa̭t dôô̭ng xán xwất nôông ngiḙ̂p, nhơ chất thái chăn nuôi, thỏi kwen tôốch zác hăi baw bi̒, chai dởng thuốc báw bḙ̂ thư̭c bâ̭t (BBTB) chăng ản thu gom, xứ lỉ ản hết.


Ti̒nh tla̭ng zu̒ng thuốc tlư̒ kó xắi tha ớ môô̭ch xổ diḙ̂ fương tloong tính. Ắnh chṷp ớ xa̭ Tlung Thă̒nh (Da̒ Bắc).

Xứ lỉ chất thái la̒ môô̭ch tloong ta̒n bẩn dê̒ khỏ tloong fát tliến chăn nuôi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Zu̒ la̒ ngê̒ zoong la̭i thu nhâ̭p tlỉnh cho tư̒ hô̭ mé thư̭c tể chăn nuôi i ko̒n tô̒n ta̭i tư̒ bất kâ̭p. Môô̭ch tloong xổ di̭ la̒ thư̭c tla̭ng ko̒n tư̒ ku̒m tla̭i nă̒m tloong khu zân kư. Nuôi kủi la̒ môô̭ch tloong ta̒n ngê̒ kỏ ngwi kơ la̒ ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng tư̒, nểw mo̭l nuôi chăng kỏ zái fáp xứ lỉ chất thái tliḙ̂t dế. Thew thôổng kê kuố Xớ NN&FTNT, zấp ni̒, 100% kơ xớ nuôi kwi mô ká tê̒w kỏ kôông tli̒nh xứ lỉ chất thái, dác thái. Dổi pơ̭i nuôi nôông hô̭, tí lḙ̂ hô̭ za di̒nh kỏ hâ̒m biogas mởi chiểm hơn 20%.

Za di̒nh ôông Bu̒i Văn Nho̭, xỏm Khwang, xa̭ Kwiết Thẳng (La̭c Xơn) zwi tli̒ nuôi kủi hơn chṷc năm năi kôô̒ng pơ̭i kwi mô tlêênh 50 kủi kải kôô̒ng khwáng 300 kủi nảng nhúc/lưở. Thew ôông Nho̭, ngăl pớ ka̭ pắt thăi paw nuôi, za di̒nh i ta̒ xác di̭nh fái xứ lỉ ản chất thái cho dêênh ma̭ dâ̒w tư xâi zư̭ng hâ̒m biogas. "Ớ diḙ̂ fương i ko̒n tư̒ nha̒ ta̒w hủ dởng dác thái, chất thái pớ chăn nuôi cho dêênh ka̭ mươ thuổng hăi dẳng to zất ô nhiḙ̂m. Ko̒n dâ̒w tư hâ̒m biogas bươ̒ zái kwiết ản bẩn dê̒ môi tlươ̒ng, bươ̒ kỏ khỉ tôốch”, ôông Nho̭ cho hăi.

Dủng nhơ chiê xé kuố ôông Nho̭, zấp ni̒, ớ tư̒ khu bư̭c nôông thôn tloong tính, bẩn dê̒ xứ lỉ chất thái chăn nuôi chuô ản tlủ tloo̭ng. Biogas la̒ môô̭ch tloong ta̒n zái fáp tí dám báw môi tlươ̒ng, fu̒ hơ̭p pơ̭i chăn nuôi ớ kwi mô nôông hô̭. Mé, ta̒n hủ dởng dác thái, chất thái lô̭ tha pên wa̒i tlơ̒i nă̒m pên keḙnh ku̒m tla̭i i la̒ hi̒nh ắnh fổ biển kuố chăn nuôi nôông hô̭. Pơ̭i diê̒w kiḙ̂n chăn nuôi kiếw di̭ chăng chí la̒ ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng, ắnh hướng têểnh ta̒n nha̒ xung kweenh, mo̒ ko̒n ấn ngwi kơ xắi tha ta̒n kác zi̭ch bḙ̂nh la̒ thiḙ̂t ha̭i cho mo̭l zân.

Nểw nuôi i ko̒n tư̒ bất kâ̭p thi̒ ngă̒nh lôông kâl i ko̒n kỏ kải lo wê̒l ngwi kơ la̒ ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng. Dă̭c biḙ̂t ớ ta̒n kác xa̭ bu̒ng kaw ko̒n ti̒nh tla̭ng xứ zṷng thuốc tlư̒ kó. Nhơ ớ bu̒ng kaw Da̒ Bắc, tư̒ nha̒ i fun thuốc tlư̒ kó tí la̒ lú la̒ hoo̭ng lôông lế. "Kôô̒ng pơ̭i ziḙ̂n tích tư̒ kiếw ni̒ nểw zu̒ng khức fát kó thi̒ xḙ bất tư̒ thơ̒i zan cho dêênh i kử fái fun. Ta̒n tôi tlew khấw tlang, kang thăi, ti úng tí ha̭n chể dôô̭c ha̭i”, di̭ la̒ chiê xé kuố chi̭ Xa Thi̭ Q.. môô̭ch mo̭l zân ớ xa̭ Tlung Thă̒nh (Da̒ Bắc).

Pên keḙnh di̭, wiḙ̂c thu gom, xứ lỉ baw bi̒ thuốc BBTB i kâ̒n ản tlủ tloo̭ng hơn. Thew teẻnh zả kuố Xớ NN&FTNT, têểnh măi, ká thắi tính kỏ hơn 1,5 ngi̒n pế dởng baw kỏi thuốc BBTB, fâ̒n tư̒ ản lắp tă̭ch, xâi zư̭ng ớ ta̒n kác khu bư̭c xán xwất lôông tâ̭p tlung, khânh ta̭ng khả zaw thôông ti tôô̒ng na̒ pơ̭i tiḙ̂n cho mo̭l zân ka̭ xứ zṷng thuốc. Xổ lươ̭ng baw kỏi thuốc BBTB khăw xứ zṷng i ta̒ ản thu gom paw ta̒n pế dởng ha̒ng năm chiểm khwáng 15% tôống xổ lươ̭ng baw kỏi thuốc BBTB ká tính. Xổ ko̒n la̭i hâ̒w hết ản mo̭l xán xwất gom la̭i ngăl ta̭i kơ xớ xán xwất, dă̭c biḙ̂t tlêênh ziḙ̂n tích lôông kâl ăn tlải, kâl tắc pơ̭i tôốch tiêw hwí.

I thew teẻnh zả kuố Xớ NN&FTNT, zấp ni̒ chất thái kẩng pô̭ chung, baw kỏi thuốc BBTB, thuốc thủ i, thức ăn za xúc ản thu gom paw ta̒n kác pế dởng i ta̒ ản tâ̒i mé chuô kỏ kinh fỉ cho wiḙ̂c bâ̭n chwiến, xứ lỉ, xắi têểnh ti̒nh tla̭ng tư̒ pế dởng bi̭ kwả tái, chăng kỏ kho dởng. Cho dêênh, mo̭l zân fái tư̭ xứ lỉ pă̒ng kắch pẩm lấp hăi la̒ tôốch, la̒ ô nhiḙ̂m. Tlước thư̭c tể di̭, kâ̒n la̒ thẳn hơn nươ kôông tác twiên tliê̒n wê̒l báw bḙ̂ môi tlươ̒ng têểnh mo̭l zân; tliến khai ta̒n kác zái fáp tí tấi thẳn wiḙ̂c xứ lỉ ản hết zác thái tloong hwa̭t dôô̭ng xán xwất nôông ngiḙ̂p.


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Iên Thwí lan twá foong tla̒w xâi zưư̭ng vươ̒n mâ̭w

Vởi xư̭ hổ chơ̭ kuố hwiḙ̂n, xư̭ baw kuô̭c kuố kác foo̒ng, ban, ngă̒nh, ngươ̒i zân… thơ̒i zan kwa, hwiḙ̂n Iên Thwí da̒ chiến khai hiḙ̂w kwá Dê̒ ản hổ chơ̭ xâi zưư̭ng khu zân kư nôông thôn mởi kiếw mâ̭w va̒ vươ̒n mâ̭w thuô̭c Chương chi̒nh muṷc tiêw kwuốc za xâi zưư̭ng nôông thôn mởi kiếw mâ̭w va̒ vươ̒n mâ̭w thuô̭c Chương chi̒nh muṷc tiêw xâi zưư̭ng nôông thôn mởi hwiḙ̂n Iên Thwí zai dwa̭n 2021 – 2025. Hwiḙ̂n tích kưư̭c vâ̭n dôô̭ng hổ chơ̭ ngươ̒i zân kái ta̭w vươ̒n ta̭p hi̒nh thă̒nh nhưửng mô hi̒nh vươ̒n mâ̭w cho kết kwá kinh tể kaw.

Nhưửng ngươ̒i thư̭c hiḙ̂n ước mơ dươ nôông xán “xwất ngwa̭i”

Kỏ lơ̭i thể wê̒l khỉ hâ̭w, dất dai, nôông xán foong fủ, nhê̒w tiê̒m năng… ngă̒nh nôông ngiḙ̂p tính da̒ va̒ dang vươn lêênh thu hút kác zwănh ngiḙ̂p, tố chức HTX dâ̒w tư baw lỉnh vư̭c nôông ngiḙ̂p chể biển, tưư̒ng bước khắng di̭nh vi̭ thể môô̭ch xổ nôông xán diḙ̂ fương tlêênh thi̭ tlươ̒ng kwuốc tể.

Khai thác tư̒ nhất kỏ thế ta̒n tiê̒m năng, lơ̭i thể keḙnh tlănh tí fát tliến

Văn foo̒ng Chỉnh fú bươ̒ ban hă̒nh Thôông bảw Kết lwâ̭n khổ 179/TB-VPCP, ngă̒i 23/4/2024 wê̒l kết lwâ̭n kuố Thú tưởng Chỉnh fú Fa̭m Minh Chỉnh ớ puối la̒ wiḙ̂c pơ̭i Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí Hwa̒ Bi̒nh ngă̒i 13/4/2024.

Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch

Kuổi năm 2023, xán fấm tinh bô̭t kú zâi kuố Hơ̭p tác xa̭ (HTX) liên kết zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p pơ̭i chể biển tinh bô̭t Nhwâ̭n Tlă̭ch ớ thôn Dôô̒ng Xḙ, xa̭ Nhwâ̭n Tlă̭ch (Lương Xơn) ản tlửng nhâ̭n xán fấm OCOP 3 khaw. Dổi pơ̭i mo̭l zân diḙ̂ fương, kú zâi tơ̒ng la̒ kâl lôông zúp pa̒ kon kái thiḙ̂n thu nhâ̭p, xwả tỏl, zám nge̒w. Wiḙ̂c tlửng nhâ̭n tinh bô̭t kú zâi ản tiêw chwấn OCOP 3 khaw la̒ tiê̒n dê̒ cho ta̒n hô̭ za di̒nh tiếp zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến, zoong xán fấm bươn xa hơn tlêênh thi̭ tlươ̒ng.