Tloong ta̒n năm kwa, tư̒ mô hi̒nh kinh tể tlang tla̭i, za tla̭i ớ tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ Iên Bôô̒ng (La̭c Thwí) cho thu nhâ̭p kaw, ốn di̭nh, zái kwiết wiḙ̂c la̒ cho tư̒ law dôô̭ng. Ta̒n mô hi̒nh ngă̒i ka̒ng bớ hôô̭ng pơ̭i fát tliến, kóp fâ̒n zúp mo̭l zân nơng kaw thu nhâ̭p, fát hwi lơ̭i thể diḙ̂ fương, tăng khức keḙnh tlănh kuố ha̒ng hwả tlêênh thi̭ tlươ̒ng.


Tlang tla̭i ka kuố kải Kwắch Thi̭ Lwan, thôn Xoóc Bai, xa̭ Iên Bôô̒ng (La̭c Thwí) cho thu nhâ̭p kaw, ta̭w ản wiḙ̂c la̒ cho 5 - 6 law dôô̭ng. 

Dôô̒ng chỉ Kwắch Hwa̒ng Hiḙ̂p, Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Iên Bôô̒ng cho hăi: "Xa̭ i ta̒ dê̒ tha ta̒n fương hưởng, kể hwă̭ch fát tliến lơ̭i thể cho tơ̒ng lwa̭i xán fám kuố diḙ̂ fương. Kôô̒ng pơ̭i di̭ la̒ kổ gẳng kuố ta̒n chú tlang tla̭i i ta̒ zoong tha mô hi̒nh kinh tể ngă̒i ka̒ng fát tliến pê̒n bư̭ng, bớ hôô̭ng, zoong la̭i lơ̭i nhwâ̭n kaw, dám báw kwi di̭nh wê̒l bḙ̂ xinh an twa̒n dô̒ ăn, dô̒ oỏng. Kwa di̭, tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ kỏ tư̒ nôông zân zói, diến hi̒nh tiên tiển pơ̭i kwi mô xán xwất ká, thu nhâ̭p bươ̭t tlô̭i hơn tư̒ xo pơ̭i thu nhâ̭p bi̒nh kwân kuố xa̭”.

Ká thắi xa̭ kỏ tlêênh 50 mô hi̒nh kinh tể tlang tla̭i, za tla̭i kwi mô pớ nhó cho têểnh ká, ngă̒nh chăn nuôi la̒ thể mă̭nh kuố diḙ̂ fương pơ̭i tôống ta̒n za kâ̒m 72.000 kon, kủi 3.800 kon, tê 770 kon, oong mâ̭ch tlêênh 1.200 ta̒n, xán lươ̭ng tlêênh 20 tẩn mâ̭ch/năm. Xa̭ kỏ kâhnh 20 tlang tla̭i, za tla̭i chăn nuôi ka koo̭nh La̭c Thwí kwi mô khwáng 400 - 500 kon/za tla̭i, 7.000 - 8.000 kon/tlang tla̭i, tư̒ tlang tla̭i, za tla̭i kỏ thu nhâ̭p bi̒nh kwân tlêênh 500 tliḙ̂w dôô̒ng/năm, kỏ thêm wiḙ̂c la̒ cho pớ 20 - 30 mo̭l law dôô̭ng. Xa̭ ản dố kỏ tư̒ gương nôông zân la̒ kinh tể zói nhơ: kải Kwắch Thi̭ Lwan (thôn Xoóc Bai) kôô̒ng mô hi̒nh chăn nuôi ka lḙ̂ nhúc; ôông Zương văn Ưw (thôn Hôô̒ng Foong) kôô̒ng mô hi̒nh nuôi oong mâ̭ch; ôông Ngwiḙ̂n Văn Kwỉ (thôn Hôô̒ng Foong 2) kôô̒ng mô hi̒nh nuôi oong tê̒w pơ̭i keenh tác, chể biển ta̒n lwa̭i lâm xán…

Thăm tla̭i ka kuố kải Kwắch Thi̭ Lwan, thôn Xoóc Bai, chi̭ Lwan cho hăi: "Fát tliến mô hi̒nh tlang tla̭i khép kỉn zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể kaw, pê̒n bư̭ng cho nha̒ tôi. Nhơ̒ la̒ ản tốt ta̒n nguô̒n bổn wăl, tôi mă̭nh za̭n dâ̒w tư xán xwất, áp zṷng khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t tloong chăn nuôi, twân thú ngiêm ngă̭t kwi di̭nh wê̒l bḙ̂ xinh an twa̒n ăn oỏng. Mô hi̒nh chăn nuôi 7.500 kon ka koo̭nh bán diḙ̂ cho thu nhâ̭p pớ 400 - 450 tliḙ̂w dôô̒ng/năm. Ta̭w ản wiḙ̂c la̒ cho 5 - 6 law dôô̭ng”.

Kôô̒ng pơ̭i tiê̒m năng tất tô̒l hâ̒ng kỏ lơ̭i cho wiḙ̂c chăn nuôi, hưởng têểnh xâi zư̭ng thương hiḙ̂w xán fấm kwang khă̭ch, khổ lươ̭ng ta̒n bâ̭t nuôi kuố xa̭ fát tliến ká wê̒l kwi mô, chất lươ̭ng. Tloong năm 2023, xa̭ lôông ản 138,79 ha hâ̒ng, kôông tác kwán lỉ, báw bḙ̂, foo̒ng chẩng chẳl hâ̒ng ka̭ no̒ i ản tí ỉ tú tể. Tư̒ tlang tla̭i, za tla̭i nôông - lâm tê̒w pơ̭i zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể kaw, chất lươ̭ng xán fấm ản nơng lêênh. Pên keḙnh fát tliến kinh tể tlang tla̭i, xa̭ tâ̭p tlung chí da̭w, twiên chwiê̒n thew tư̒ ngă̒nh kinh zwănh nhơ: khai thác bâ̭t liḙ̂w xâi zư̭ng, chể biển nôông - lâm xán, dô̒ ăn oỏng, kơ khỉ, bâ̭n tái, băl mă̭c… la̭i thu nhâ̭p ốn di̭nh, kỏ ản thêm tư̒ wiḙ̂c la̒ cho mo̭l law dôô̭ng.

Hô̭ tlơ̭ fát tliến xán xwất cho mo̭l zân, xa̭ tố tlức ta̒n kác lớp tâ̭p hwẩn wê̒l chăn nuôi za kâ̒m, foo̒ng tlư̒ khu bâ̭nh ha̭i, nuôi oong mâ̭ch; tliến khai ta̒n kânh wăl bổn wí thác thôông kwa ta̒n kác hô̭i, dwa̒n thế… zúp mo̭l zân têểnh khânh hơn pơ̭i tư̒ nguô̒n bổn tí bớ hôô̭ng xán xwất, nơng kaw thu nhâ̭p, fát tliến kinh tể. Têểnh măi, thu nhâ̭p bi̒nh kwân tâ̒w mo̭l kuố xa̭ ản 75,7 tliḙ̂w dôô̒ng/năm.

Dôô̒ng chỉ Kwắch Hwa̒ng Hiḙ̂p, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Iên Bôô̒ng cho hăi dẳi thêm: "Fát tliến kinh tể tlang tla̭i la̒ hưởng ti fu̒ hơ̭p pơ̭i dă̭c thu̒ diḙ̂ hi̒nh tô̒l khṷ pẳn kuố diḙ̂ fương, zúp tấi nhănh chwiến zi̭ch kơ kẩw xán xwất pớ ta̒n kác lwa̭i kâl lôông, bâ̭t nuôi kẻm hiḙ̂w kwá la̭i ta̒n kác lwa̭i kâl lôông, bâ̭t nuôi cho xán lươ̭ng, lơ̭i nhwâ̭n tư̒, kóp fâ̒n nơng kaw thu nhâ̭p, ta̭w ản pê̒n bư̭ng tloong xán xwất, kinh zwănh. Thơ̒i zan têểnh, xa̭ tiếp tṷc chí da̭w, ta̭w diê̒w kiḙ̂n, môi tlươ̒ng thwâ̭n lơ̭i cho dâ̒w tư xán xwất, kinh zwănh; hô̭ tlơ̭ wăl bổn xán xwất cho nôông zân; tăng kươ̒ng kôông tác kiếm tla chất lươ̭ng xán fấm ha̒ng hwả, bḙ̂ xinh an twa̒n dô̒ ăn, dô̒ oỏng, báw bḙ̂ môi tlươ̒ng tí tơ̒ng pước zoong xán fấm kuố diḙ̂ fương keḙnh tlănh hơn pơ̭i thi̭ tlươ̒ng tloong pơ̭i wa̒i tính”.


KÁC TIN KHÁC


Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.

Hiḙ̂w kwá bớ tlôông zươ – thew tiêw chwấn VietGAP ớ xa̭ Mai Ha̭

Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.

Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.