Kinh tể

Kắnh bảw ngwi kơ lâi lan zi̭ch tá kủi Châw Fi

Thử răm, 29/2/2024 | 11:24:50 Tlảng

Zấp ni̒ zi̭ch tá kủi Châw Fi tả tang la̭i bu̒ng fát ớ môô̭ch khổ diḙ̂ fương. Tlêênh kơ xớ xác di̭nh ngwiên nhân, ngă̒nh tlức năng khwiển kảw mo̭l chăn nuôi kâ̒n chú dôô̭ng ta̒n kác zái fáp, tảng pô̭ la̒ kiếm xwát chă̭t nguô̒n kon zôổng tí foo̒ng, chẩng zi̭ch bâ̭nh ngwi hiếm ni̒.


Kản bô̭ Tli kṷc Chăn nuôi pơ̭i Thủ i kiếm tla, hưởng zâ̭n hô̭ chăn nuôi xa̭ Fủ Lai, hwiḙ̂n Iên Thwí la̒ ta̒n biḙ̂n fáp foo̒ng bâ̭nh zi̭ch tá kủi Châw Fi.

Ta̒n năm khânh ni, zu̒ zi̭ch tá kủi Châw Fi chăng xắi tha hôô̭ng, thiḙ̂t ha̭i i ta̒ zám tư̒ xo pơ̭i ta̒n năm tlước mé ka̭ no̒ i âm í de zwa̭ têểnh ngê̒ nuôi kủi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Năm 2023, zi̭ch tá kủi Châw Fi xắi tha ớ 17 xa̭ kuố ta̒n hwiḙ̂n: La̭c Xơn, Kim Bôi, Iên Thwỉ, Mai Châw, Da̒ Bắc pơ̭i thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh. Tôống khổ ta̒n kủi ổm, chít fái zoong ti pẩm zo bắc bâ̭nh zi̭ch tá kủi Châw Fi la̒ 1.061 kon, tloo̭ng lươ̭ng fái hwí pẩm 49.360 kg. Thew teẻnh zả kuố Tli kṷc Chăn nuôi pơ̭i Thủ i tính ngwiên nhân xắi tha zi̭ch tá kủi Châw Fi la̒ zo chuô la̒ tốt wiḙ̂c kiếm xwát nảng wa̭ dôô̭ng bâ̭t, chuô kiếm xwát chă̭t wiḙ̂c muô paảnh, bâ̭n chwiến kủi tlêênh diḙ̂ pa̒n. Ớ tư̒ diḙ̂ fương ko̒n fố biển ti̒nh tla̭ng muô paảnh kủi zôổng tlêênh ma̭ng, kon zôổng chăng kỏ ho̭ nguô̒n kôốc, hi̒nh thức thănh twản tiê̒n kwa tlung zan thwê bâ̭n chwiến, Môô̭ch khổ kơ xớ i ta̒ bu̒ng fát zi̭ch tá kủi Châw Fi zo muô kủi zôổng bi̭ bâ̭nh wê̒l nuôi, pớ di̭ la̒ za tăng lâi lan zi̭ch bâ̭nh dôô̭ng bâ̭t tlêênh diḙ̂ pa̒n. 

Pớ tâ̒w năm 2024 têểnh măi, zi̭ch tá kủi Châw Fi bu̒ng fát tlớ la̭i ớ 3 xa̭: Dwa̒n Kết, Hư̭w Lơ̭i, Fủ Lai, hwiḙ̂n Iên Thwí, tôống khổ kủi bắc bâ̭nh fái tiêw hwí la̒ 67 kon. Tloong lươ̭ng 3.882kg. Ngă̒i 18/2, môô̭ch kon kủi kải kuố hô̭ nha̒ ớ xỏm Tân Bươ̭ng, xa̭ Fủ Lai bi̭ bắc bâ̭nh puô̭c fái zoong ti pẩm, nă̭ng khwáng 175kg. Kôô̒ng ngă̒i i ản dố 19 kon kủi kải, kủi lḙ̂ nhúc kuố nha̒ ôông Ngwiḙ̂n Văn Tlảng, xỏm Iên Thơ̒i, xa̭ Hư̭w Lơ̭i fái pẩn bi̒o zi̭ch tá kủi Châw Fi. Tlước di̭ di̭, tâ̒w khảng 1/2024 pơ̭i khươ̭ khảng 2/2024, ớ xa̭ Dwa̒n Kết i ản dố kủi kuố hal hô̭ zân thuô̭c xỏm Miển 1 pơ̭i Fủ Bḙ̂ bắc zi̭ch tá kủi Châw Fi. Wa̒i tha, ớ thi̭ tlẩn Ha̒ng Tla̭m i ta̒ ản dố 42 kon kủi kuố 2 hô̭ zân fái zoong ti pẩm bi̒ zi̭ch tá kủi Châw Fi. 

Bươ̒ kwa, dwa̒n kôông tác kuố Tli kṷc Chăn nuôi pơ̭i Thủ i i ta̒ kiếm tla, paw, hưởng zâ̭n ta̒n xa̭ pô̭ tlêênh tliến khai ta̒n biḙ̂n fáp tí kiếm xwát, ngăn zi̭ch bâ̭nh lâi lan. Thew dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twẩn, Tlướng foo̒ng Chăn nuôi pơ̭i Thủ i (Tli kṷc Chăn nuôi pơ̭i Thủ i tính) cho hăi: kwa kiếm tla thư̭c tể cho dố, ngwiên nhân kỏ zi̭ch tá kủi Châw Fi bu̒ng fát tlớ la̭i tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Iên Thwí la̒ zo chăng kwán lỉ tốt kôông tác nhâ̭p kon zôổng, chuô kiếm xwát ản ta̒n xán fấm nhúc kủi zoong ti puôn paảnh tlêênh diḙ̂ pa̒n. Tảng tlủ ỉ, kắch ni khwnág 1 khảng, ớ diḙ̂ pa̒n záp zănh thuô̭c tính Ninh Bi̒nh i ta̒ bu̒ng fát thẳn zi̭ch tá kủi Châw Fi. Mé hwa̭t dôô̭ng muô paảnh nhúc kủi, kủi zôổng pớ bu̒ng zi̭ch ni̒ wê̒l chuô ản kiếm xwát chă̭t chḙ. 

Dôô̒ng chỉ Tlướng foo̒ng Chăn nuôi pơ̭i Thủ i khwiển kảw: Tlỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương kâ̒n áp zṷng zôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp kiếm xwát, xứ lỉ tliḙ̂t dế zứt diếm ta̒n ố zi̭ch, chăng tí lâi lan tha hôô̭ng. Kôô̒ng pơ̭i fái chú dôô̭ng zảm xát, ản dố khởm ta̒n tlươ̒ng hơ̭p kủi bắc bâ̭nh, twân thú wiḙ̂c lḙ̂ mâ̭w tí xác di̭nh tlỉnh xác bâ̭nh zi̭ch tá kủi Châw Fi. Pên keḙnh di̭, thư̭c hiḙ̂n kiếm xwát chă̭t chḙ wiḙ̂c puôn paảnh, bâ̭n chwiến kủi zôổng chăng ho̭ nguô̒n kôốc. Ko̒n dổi pơ̭i ta̒n nha̒ kỏ kủi bắc bâ̭nh fái fun khứ tlu̒ng, tiêw dôô̭c ku̒m tla̭i; ha̭n chể wiḙ̂c tải ta̒n, nểw hảw tải ta̒n fái khăw ít nhất 3 khảng zi̭ch bâ̭nh ản kiếm xwát. Ka̭ tải ta̒n kon zôổng fái dám báw ho̭ nguô̒n kôốc… 

Tlước di̭, ngă̒i 11/12/2023, Xớ Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Fát tliến Nôông thôn kỏ Bảw kảw khổ 986/BC-SNN wê̒l ti̒nh hi̒nh zi̭ch pơ̭i kôông tác foo̒ng, chẩng zi̭ch tá kủi Châw Fi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Tloong di̭ pô̭ tư̒ têểnh wiḙ̂c fái tăng kươ̒ng kôông tác kwán lỉ kiếm zi̭ch, kiếm xwát puôn pảnh dôô̭ng bâ̭t, xán fấm dôô̭ng bâ̭t kỏ ỉ ngiḙ̂ kwan tloo̭ng tloong foo̒ng, chẩng zi̭ch tá kủi Châw Fi. Wa̒i tha, ngă̒nh tlức năng, ta̒n diḙ̂ fương kâ̒n fái tố tlức ngăn pơ̭i xứ lỉ ngiêm ta̒n tlươ̒ng hơ̭p bâ̭n chwiến dôô̭ng bâ̭t, xán fấm dôô̭ng bâ̭t tlải fép, chăng ho̭ nguô̒n kôốc; tăng kươ̒ng kiếm tla, zảm xát, ản dố pơ̭i xứ lỉ ngiêm ta̒n tlươ̒ng hơ̭p puôn paảnh, bố wa̭ dôô̭ng bâ̭t, chể biển ta̒n xán fấm dôô̭ng bâ̭t chăng dám báw iêw kâ̒w wê̒l foo̒ng, chẩng zi̭ch bâ̭nh pớ ta̒n diḙ̂ fương khác ti paw diḙ̂ pa̒n.

KÁC TIN KHÁC

Nhưửng ngươ̒i thư̭c hiḙ̂n ước mơ dươ nôông xán “xwất ngwa̭i”
Khai thác tư̒ nhất kỏ thế ta̒n tiê̒m năng, lơ̭i thể keḙnh tlănh tí fát tliến
Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch
Kư̭w chiển binh hwiḙ̂n La̭c Thwí thi duô la̒ kinh tể zói

Xán lươ̭ng xơ chể, chể biển thwí xán ha̒ng năm ản khwáng 850 tẩn

Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.

Hiḙ̂w kwá bớ tlôông zươ – thew tiêw chwấn VietGAP ớ xa̭ Mai Ha̭

Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.

Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.