(HBDT) – Dâ̒n tôi thi̒m dêểnh wâ̒n kam kuố hô̭ enh Ngwiḙ̂n Xwân Chươ̒ng ớ xa̭ Thu Fong, hwiḙ̂n Kaw Fong, môô̭ch nôông zân kỏ thâm niên tlôông kâl kam tlêênh diḙ̂ ba̒n. Eenh Chươ̒ng cho mắt: Nha̒ tôi kỏ hơn 200 kô̭ kam năm thử 6. Bớ dâ̒w năm tôi thẩi kỏ hiḙ̂n tươ̭ng wa̒ng lả, mắt la̒ kâl kỏ ngwi kơ bi̭ bêḙ̂nh, cho rêênh tôi xứ zṷng nhê̒w thuốc dớ chươ̭. Kam Kanh, am V2, kam Malaixia kơ bán chươ ản, riêng zôổng kam loo̒ng wa̒ng rất khỏ chươ, zo nhiḙ̂m vu rút. Dêểnh ka̭ ni̒ hơn 40 kô̭ kâl kam loo̒ng wa̒ng bi̭ hoóng zo bêḙ̂nh wa̒ng lả gân xeenh. Vṷ kam năm hơ, hơn 40 kâl cho năng xwất khwáng 1 tẩn, năm năi chươ chắc ản va̒i ta̭. Eenh Chươ̒ng cho mắt thêm hâ̒w hết kác hô̭ tlôông kam dê̒w bi̭ bêḙ̂nh wa̒ng lả, hổi rḙt. Twi̒ tư̒ng diê̒w kiḙ̂n chăm xoóc, chon zôổng... ma̒ tí lḙ̂ bi̭ bêḙ̂nh khác kha̒. Kỏ hô̭ kâl bi̭ chiểm dêểnh 70% xổ lươ̭ng kâl.


Ba̒ Ngô Thi̭ Na ớ xỏm Zḙ̂ 2, xa̭ Bắc Fong (Kaw Fong) xứ zṷng kác biḙ̂n fáp ki̭ thwâ̭t chưḙ̂np wa̒ng lả cho kâl kam.

Kwa thi̒m hiếw kuố dâ̒n tôi, bêḙ̂nh wa̒ng lả tlêênh kâl kam ớ hwiḙ̂n Kaw Fong kỏ 2 za̭ng, môô̭ch la̒ lả wa̒ng ká gân, mẻ lả; hal la̒ lả wa̒ng gân xeenh. Bêḙ̂nh lả wa̒ng zo tác nhân bên wa̒i nhơ diê̒w kiḙ̂n chăm xoóc, thơ̒i tiết... Ko̒n dổi vởi bêḙ̂nh wa̒ng lả gân xeenh bi̭ vi rút tẩn kôông, dỏ la̒ chúng vi rút Candidatus lo̭i Liberiabacter asiaticus (Las) gâi tha.

Eenh Ngwiḙ̂n Hwa̒ng Khanh ớ khu 4, thi̭ chẩn Kaw Fong chiê xé: Nha̒ tôi kỏ 1,5ha kâl kam Kanh va̒ kam loo̒ng wa̒ng. Bớ dâ̒w năm năi thẩi kỏ hiḙ̂n tươ̭ng lả wa̒ng khwáng 30 – 40% lươ̭ng kâl. Tôi nhơ̒ kản bô̭ ki̭ thwâ̭t dêểnh tư vẩn, chăm xoóc, bỏn nhê̒w fân hư̭w kơ. Măl la̒ kal wa̒ng lả fâ̒n lởn zo thơ̒i tiết chớ ó fái vi rút, dêểnh chi̒ ni̒ kâl da̒ xeenh tlớ la̭i. Zo ánh hướng kuố bêḙ̂nh, năng xwất km năm năi xḙ bi̭ ánh hướng ít nhê̒w.

Dôô̒ng chỉ bu̒i Dăng Khwa, Tlướng foo̒ng NN&FTNT hwiḙ̂n Kaw Fong cho mắt: Ziḙ̂n tích kam tlêênh diḙ̂ ba̒n bi̭ wa̒ng lả tăng lêênh. Dâ̒n tôi da̒ ới văn bán wê̒l kác xa̭, thi̭ chẩn dớ tiên chiê̒n cho ba̒ kon xứ zṷng kác biḙ̂n fáp fu̒ hơ̭p, foo̒ng, chươ bêḙ̂nh cho kâl dám báw năng xwất. Thew rỉ chú dôô̭ng fát hiḙ̂n va̒ foo̒ng tlư̒ bêḙ̂nh hổi rḙt zo nẩm bă̒ng kác lo̭i nẩm dổi khảng, bố xung kác chất vi lươ̭ng, chất diê̒w hwa̒ khinh tlướng zúp bô̭ rḙt leenh fṷc hô̒i. Kiếm tla dô̭ PH kuố dất, nểw thẩi dô̭ PH zưởi 5,5 xứ lỉ bă̒ng kách bỏn bố xung bôl bô̭t dớ tăng dô̭ PH. Xứ zṷng chể fấm vươ̒ kái ta̭w dất, vươ̒ kích rḙt nhơ: rhizomyx, novaking... dớ tăng kươ̒ng kác hwa̭t dôô̭ng vi xinh vâ̭t kỏ lơ̭i tloong loo̒ng dất. Xứ zṷng fân bỏn lả dớ bố xung zing zươ̭ng cho kâl leenh fṷc hô̒i. Áp zṷng kác biḙ̂n fáp thâm kanh bê̒n vưng, thư̭c hiḙ̂n tốt kác kwi di̭nh wê̒l báw vḙ̂ môi tlươ̒ng tloong xứ zṷng fân bỏn, hwả chất va̒ xứ lỉ chất thái nôông ngiḙ̂p.

VL


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Iên Thwí lan twá foong tla̒w xâi zưư̭ng vươ̒n mâ̭w

Vởi xư̭ hổ chơ̭ kuố hwiḙ̂n, xư̭ baw kuô̭c kuố kác foo̒ng, ban, ngă̒nh, ngươ̒i zân… thơ̒i zan kwa, hwiḙ̂n Iên Thwí da̒ chiến khai hiḙ̂w kwá Dê̒ ản hổ chơ̭ xâi zưư̭ng khu zân kư nôông thôn mởi kiếw mâ̭w va̒ vươ̒n mâ̭w thuô̭c Chương chi̒nh muṷc tiêw kwuốc za xâi zưư̭ng nôông thôn mởi kiếw mâ̭w va̒ vươ̒n mâ̭w thuô̭c Chương chi̒nh muṷc tiêw xâi zưư̭ng nôông thôn mởi hwiḙ̂n Iên Thwí zai dwa̭n 2021 – 2025. Hwiḙ̂n tích kưư̭c vâ̭n dôô̭ng hổ chơ̭ ngươ̒i zân kái ta̭w vươ̒n ta̭p hi̒nh thă̒nh nhưửng mô hi̒nh vươ̒n mâ̭w cho kết kwá kinh tể kaw.

Nhưửng ngươ̒i thư̭c hiḙ̂n ước mơ dươ nôông xán “xwất ngwa̭i”

Kỏ lơ̭i thể wê̒l khỉ hâ̭w, dất dai, nôông xán foong fủ, nhê̒w tiê̒m năng… ngă̒nh nôông ngiḙ̂p tính da̒ va̒ dang vươn lêênh thu hút kác zwănh ngiḙ̂p, tố chức HTX dâ̒w tư baw lỉnh vư̭c nôông ngiḙ̂p chể biển, tưư̒ng bước khắng di̭nh vi̭ thể môô̭ch xổ nôông xán diḙ̂ fương tlêênh thi̭ tlươ̒ng kwuốc tể.

Khai thác tư̒ nhất kỏ thế ta̒n tiê̒m năng, lơ̭i thể keḙnh tlănh tí fát tliến

Văn foo̒ng Chỉnh fú bươ̒ ban hă̒nh Thôông bảw Kết lwâ̭n khổ 179/TB-VPCP, ngă̒i 23/4/2024 wê̒l kết lwâ̭n kuố Thú tưởng Chỉnh fú Fa̭m Minh Chỉnh ớ puối la̒ wiḙ̂c pơ̭i Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí Hwa̒ Bi̒nh ngă̒i 13/4/2024.

Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch

Kuổi năm 2023, xán fấm tinh bô̭t kú zâi kuố Hơ̭p tác xa̭ (HTX) liên kết zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p pơ̭i chể biển tinh bô̭t Nhwâ̭n Tlă̭ch ớ thôn Dôô̒ng Xḙ, xa̭ Nhwâ̭n Tlă̭ch (Lương Xơn) ản tlửng nhâ̭n xán fấm OCOP 3 khaw. Dổi pơ̭i mo̭l zân diḙ̂ fương, kú zâi tơ̒ng la̒ kâl lôông zúp pa̒ kon kái thiḙ̂n thu nhâ̭p, xwả tỏl, zám nge̒w. Wiḙ̂c tlửng nhâ̭n tinh bô̭t kú zâi ản tiêw chwấn OCOP 3 khaw la̒ tiê̒n dê̒ cho ta̒n hô̭ za di̒nh tiếp zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến, zoong xán fấm bươn xa hơn tlêênh thi̭ tlươ̒ng.