(HBDT) - Ngă̒i 3/10, ớ khuôn biên zi tích dê̒n Chuổ ngo̒i, tố 3, fươ̒ng Kwi̒nh Lâm, WBNZ thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh tố tlức lḙ̂ tỏn nhâ̭n bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ kấp tính dê̒n Chuổ Ngo̒i. Zư̭ lḙ̂ kỏ dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ tính.

Dê̒n Chuổ Ngo̒i, fươ̒ng Kwi̒nh Lâm, ản hi̒nh thă̒nh pơ̭i tô̒n ta̭i gẳn pơ̭i tỉn ngươ̭ng văn hwả zân zan thơ̒ pa̒ Chuổ Ót (hăi Chuổ Út - Chuổ Dḙ̂ tam Lâm Thaw) pơ̭i thơ̒ Hưng Da̭w Da̭i Bương Tlâ̒n Kuốc Twẩn (1228 - 1300) la̒ bi̭ tưởng kỏ ta̒i thaw lươ̭c, tlỉ zṷng xoong twa̒n. Ôông lă̭nh da̭w kwân zân nha̒ Tlâ̒n chiển dẩw 3 lâ̒n tẳnh thẳng kwân xâm lươ̭c Ngwiên  - Môông, zư̭ bư̭ng nê̒n dôô̭c lâ̭p cho zân tôô̭c. Chăng chí ản hăi têểnh la̒ nha̒ chí hwi kwân xư̭ thiên ta̒i, Tlâ̒n Kuốc Twẩn ko̒n ản hăi dẳi têểnh la̒ môô̭ch nha̒ văn hwả ká kuố zân tôô̭c Viḙ̂t Nam, ôông la̒ tác zá kuố tư̒ tác fấm thuô̭c ta̒n thế lwa̭i văn hoo̭c: thơ chư̭ Nôm, Hi̭ch Tưởng Xi̭, Binh thư iểw lươ̭c.

I nhơ tư̒ nơi thew tỉn ngươ̭ng zân zan. Nhân zân fương Ki̒nh Lâm tlước ni pơ̭i ngă̒i măi lḙ̂ dê̒n Chuổ Ngo̒i la̒ tlung tâm xinh hwa̭t tỉn ngươ̭ng kuố kôô̭ng dôô̒ng. Ha̒ng năm paw ngă̒i 10 khảng Chiêng âm li̭ch, xinh hwa̭t văn hwả tỉn ngươ̭ng ớ dê̒n Chuổ Ngo̒i ản tố tlức thew ngi lḙ̂ mâ̭n ngă̒i, mé go̭n nhḙl, dơn zán hơn tlước. Lḙ̂ bâ̭t zơng kủng la̒: nhúc kủi, nhúc ka, kơm dếp, ha̭w, tlu̒ nang, hwa tlải, peẻnh kḙw… Wa̒i tha, ta̒n ngă̒i lḙ̂ khác tloong năm ản tố tlức go̭n nhḙl kôô̒ng tỉnh chất zư̭ lḙ̂. Tloong ta̒n ngă̒i lḙ̂ chỉnh, ta̒n zả tli̭ tliê̒n thôổng thôốch tḙp i ản zwi tli̒, fát hwi, dáp ửng nhu kâ̒w tâm linh tỉn ngươ̭ng kuố Nhân zân. Tloong ta̒n ngă̒i tố tlức lḙ̂ hô̭i ko̒n kỏ ta̒n tlo̒ chơi zân zan (kẻw ko, nẻm ko̒n) boỏng chwiê̒n… thu hút tư̒ mo̭l tham za.

Thôông kwa ta̒n ngi tli̒nh, ngi thức kuố lḙ̂ hô̭i ziḙ̂n tha ớ zi tích kóp fâ̒n zảw zṷc thể hḙ̂ tlé wê̒l zả tli̭ li̭ch xứ - văn hwả, tliê̒n tổổng thôốch tḙp kuố ôông cha. Dê̒n Chuổ Ngo̒i ko̒n la̒ zi tích nă̒m tloong tôống thế ta̒n kác diếm zi tích kuố TF Hwa̒ Bi̒nh nhơ: di̒nh Ká, di̒nh Ngo̒i, di̒nh Mươ̒ng Tla̭i, di̒nh pơ̭i dê̒n Thi̭nh Lang, dê̒n Pa Kô Tiên - dôô̭ng Thăng, nha̒ tu̒ Hwa̒ Bi̒nh, thắng kắnh dôô̭ng Tiên Fi…

Kôô̒ng pơ̭i ta̒n zả tli̭ wê̒l li̭ch xứ, văn hwả, khwa hoo̭c, dê̒n Chuổ Ngo̒i ản WBNZ tính kấp bă̒ng kôông nhâ̭n zi tích li̭ch xứ kấp tính, la̒ kơ xớ fáp lỉ kwan tloo̭ng, ta̭w diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i cho wiḙ̂c kwán lỉ, báw bḙ̂, fát hwi zả tli̭ kuố zi tích.