Văn hwả - Zu li̠ch

Zư̭ nghê̒ daanh boóch thú kôông kuố mo̭l Mươ̒ng ớ vuu̒ng kaw Tân La̭c

Thử khẩw, 1/3/2024 | 11:12:36 Tlảng

Tloong thơ̒i tiết hew chả khi̒ nhưửng kee̒nh wa mâ̭n, wa da̒w tlêênh khắp kác chiê̒n dô̒l duô kha̒ khwe thôốch cha̒w muô̒ xwân, dâ̒n tôi kỏ zi̭p dêểnh thăm xa̭ vuu̒ng kaw Vân Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c. Ớ ni ko̒n zư̭ ản ngê̒ daanh boóch thú kôông chiê̒n thôổng. Xán fấm daanh boóch thú kôông ó chí fuṷc vṷ nhu kâ̒w ha̒ng ngă̒i ma̒ ko̒n chưở dơơ̭ng nét văn hwả dôô̭c dảw kuố mo̭l Mươ̒ng kâ̒n ản kwan tân zư̭ zi̒n.


Za di̒nh ôông Ha̒ Kôông Tiên, xỏm Hươ̭p, xa̭ Vân Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c zư̭ zi̒n ngê̒ daanh boóch chiê̒n thôổng. 

Ản xư̭ zởi thiḙ̂w kuố lẳnh da̭w xa̭ Vân Xơn, dâ̒n tôi dêểnh thăm xỏm Hươ̭p. Za di̒nh ôông Dinh Văn Thăm môô̭ch tloong nhưửng hô̭ tloong xỏm vấn zwi chi̒ ngê̒ chiê̒n thôổng. Năm năi ôông 64 thuối mê dôi thăi vấn leenh kwắch kwắch, uổn nẳn daanh hwa văn tlêênh vâm kơm, mḙt, bô̒ dơơ̭ng kwâ̒n ảw… dớ fuṷc vṷ nhu kâ̒w za di̒nh va̒ kuung kấp cho thi̭ tlươ̒ng, tăng thêm thu nhâ̭p. Ôông Thăm cho mắt: "Ngê̒ daanh boóch ớ ni da̒ kỏ bớ lô dơ̒i. Ngê̒ ni̒ kỏ bớ khi̒ no̒ ó ngăi mắt, kứ cha chie̒n kon nổl, hảw zói ngê̒ fái khă̒n, chi̭w khỏ, kỏ năng khiểw. Lưw chiê̒n ngê̒ la̒ zư̭ nét văn hwả, kô̭i nguô̒n kuố bổ dả, zu̒ ngê̒ daanh boóch cho thu nhâ̭p chăng nhê̒w tôi vấn zư zi̒n ngê̒ va̒ chiê̒n la̭i cho kon chẩw…”

Ôông Ha̒ Kôông, xỏm Hươ̭p cho mắt: "Dớ ta̭w tha xán fấm daanh thôốch chăng fái lởi, fái baw rưư̒ng cho̭n kâw few, lảw, mâi kha̒ kỏ dô̭ thuối 3 năm tlớ lêênh, vi̒ kâl non hăi choonh, rḙ̂ lé, hăi bi̭ moo̭ch. Fái cho̭n kâl thân to, ôổng za̒i daanh mḙ̂ boỏng, bê̒n thôốch”.

Tlước ni, ngươ̒i zân daanh boóch thú kôông chú iểw cho nhu kâ̒w za di̒nh. Va̒i năm tlớ la̭i ni, ngê̒ daanh boóch da̒ fát chiến xán fấm: vâm kơm, gu̒i, rố rả, noong niê…da̒ tlở thee̒nh ha̒ng hwả bă̒i baảnh nhê̒w ta̭i kác chơ̭ fiên, khu zu li̭ch, ản zu kheéch va̒ ngươ̒i zân ươ chuô̭ng.

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Minh Hôô̒ng, Tlướng foo̒ng Văn hwả, thôông tin hwiḙ̂n Tân La̭c nhẩn meḙnh: "Ngê̒ daanh boóch ta̭w tha xán fấm vâ̭t chất va̒ ta̭w tha xắc thải văn hwả riêng kuố mo̭l Mươ̒ng vuu̒ng kaw Vân Xơn nỏi riêng, mo̭l Mươ̒ng Tân La̭c nỏi chuung. Dớ zư̭ zi̒n va̒ fát hwi kác xán fấm bớ ngê̒ daanh boóch chiến thôổng kuố ngươ̒i zân kâ̒n kỏ xư̭ hổ chơ̭ tích kưư̭c kuố chỉnh kwiê̒n kác kấp, kác kơ kwan, ban ngă̒nh thi̒m tha hưởng di khai thác zả tli̭ xán fấm gẳn kết kôô̒ng zu li̭ch, kóp fâ̒n baw fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i va̒ báw tô̒n kác zả tli̭ văn hwả kuố zân tô̭c Mươ̒ng hwiḙ̂n Tân La̭c.”

KÁC TIN KHÁC

Liên hwan ngḙ̂ thwâ̭t kwâ̒n tlủng lư̭c lươ̭ng bṷ tlang kôô̒ng pơ̭i thănh niên, xinh biên tính Hwa̒ Bi̒nh lâ̒n thử X, năm 2024
Zu li̭ch ngí zươ̭ng, chăm xoóc khức khwé lêênh ngôl
Ẩn tươ̭ng zu li̭ch thă̒nh fổ pên khôông Da̒
Ẩn tươ̭ng mô hi̒nh zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Hwiḙ̂n La̭c Xơn tlung khức báw tô̒n zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).

Xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Tân La̭c

Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.

Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.