Văn hwả - Zu li̠ch

Tỏn bă̒ng zi tích li̭ch xứ kấp tính Dê̒n Ko̒ La̒w

Thử khẩw, 1/3/2024 | 11:19:24 Tlảng

Ngă̒i 29/2, WBNZ hwiḙ̂n La̭c Thwí tố tlức lḙ̂ tỏn nhâ̭n bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ kấp tính dê̒n Ko̒ La̒w, xa̭ Thôổng Nhất.



Thươ̒ wí kwiê̒n, lă̭nh da̭w Xớ VH,TT&ZL tlaw bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ kấp tính dê̒n Ko̒ La̒w, xa̭ Thôổng Nhất (La̭c Thwí).

Dê̒n Ko̒ La̒w ản xâi zư̭ng tlêênh khu tất kuố la̒ng Kôm thuô̭c tất Mươ̒ng Thew mâ̭n ngă̒i, măi thuô̭c Minh Thă̒nh, xa̭ Thôổng Nhất. Dê̒n ản xâi zư̭ng tlêênh khu tất pă̒ng fắng, tlí kỏ kă̭n môô̭ch tluổ miểng xâi dê̒n nối lêênh khác thươ̒ng xo pơ̭i khu bư̭c xung kweenh cho dêênh Nhân zân ma̭ hôốc la̒ khu tất "ko̒ la̭”, khăw di̭ tư̒ "ko̒ la̭” ản hôốc lâ̭ch dâ̒n thă̒nh "ko̒ la̒w”. Pớ di̭ cho têểnh măi kải thên "Ko̒ La̒w” ản hôốc thă̒nh thên kuố zi tích. 

Khâi hơ mâ̭n ngă̒i, dê̒n ản thửng lêênh tí thơ̒ bi̭ thâ̒n kỏ kôông báw bḙ̂, che cho zân la̒ng xa̭ Hâ̭w Bôô̒ng, châw La̭c Thwí, tính Ha̒ Nam kôô̒ng pơ̭i Mi̭ Tư̭ la̒ "Linh Fu̒ Zư̭c Báw Tlung Hưng Bán Kắnh Thă̒nh Hwa̒ng Tôn Thâ̒n”. Ngôl dê̒n i ta̒ kóp fâ̒n dáp ửng nhu kâ̒w hướng thṷ tâm linh kuố nhân zân tloong pơ̭i wa̒i bu̒ng Mươ̒ng Thew mâ̭n ngă̒i. Ni la̒ nơi báw lưw, zi̒n zư̭ bán xắc văn hwả kwêl hương. Pên keḙnh ta̒n iểw tổ wê̒l tôn zảw, tỉn ngươ̭ng, ngôl dê̒n kố ko̒n kỏ ỉ ngiḙ̂ li̭ch xứ tí tôn binh, tli ân kôông dức ta̒n bâ̭c tiê̒n nhân, ta̒n kác zwănh nhân ta̒ kỏ kôông tloong wiḙ̂c zư̭ng nước, zư̭ nước. Ớ tloong dê̒n ko̒n lưw zư̭ ản dăm da̭w xắc foong zo ta̒n buô tliê̒w da̭i foong kiển nha̒ Ngwiḙ̂n foong cho bi̭ thâ̒n ản thơ̒ fṷng ớ tloong dê̒n. 

Ha̒ng năm, ngă̒i môô̒ng 6 - 7 khảng Chiêng, lḙ̂ hô̭i ớ zi tích ản tố tlức. Lḙ̂ hô̭i i ta̒ khơi zâ̭l tliê̒n thôổng thôốch tḙp "Oỏng dác nhở nguô̒n” kuố zân tôô̭c ha, dă̭i thôn kon hưởng têểnh kải thiḙ̂n tí xâi zư̭ng kuô̭c khôổng thôốch tḙp hơn. Pên keḙnh di̭, lḙ̂ hô̭i i la̒ zi̭p tí nhân zân tloong la̒ng kỏ thơ̒i zan ớ pên ha̒, kôô̒ng ha̒ tham za tlo̒ chơi zân zan tí tăng ti̒nh dwa̒n kết, kổ kết kôô̭ng dôô̒ng, kóp fâ̒n xâi zư̭ng thôn xỏm dwa̒n kết, văn minh pơ̭i bư̭ng mă̭nh. 

Kôô̒ng pơ̭i kwả tli̒nh la̒ dêênh, fát tliến ti kôô̒ng ta̒n zả tli̭ wê̒l li̭ch xứ, văn hwả, zu li̭ch, zi tích dê̒n Ko̒ La̒w ản WBNZ tính ban hă̒nh kwiết di̭nh xếp ha̭ng la̒ zi tích li̭ch xứ kấp tính năm 2023. 

Tloong khuôn khố tlương tli̒nh, lă̭nh da̭w Xớ VH,TT&ZL, hwiḙ̂n La̭c Thwí, ta̒n kác da̭i biếw kôô̒ng pơ̭i Nhân zân zơng hương ớ dê̒n Ko̒ La̒w.

KÁC TIN KHÁC

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒
Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c
Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng
Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.

Xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái

Xa̭ Foong Fủ la̒ bu̒ng tất kuố văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. bán Mươ̒ng Kwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ – pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n tang kôô̒ng pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái, hưởng têểnh fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân.

Dôô̭c dảw lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭

Ớ bu̒ng Mươ̒ng Chiê̒ng, thi̭ tlẩn Vṷ Bán (La̭c Xơn) kỏ môô̭ch lḙ̂ hô̭i dă̭c xắc ản tố tlức kử 3 năm 1 lâ̒n, di̭ la̒ lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭. Dê̒n ớ tlêênh pơ̭ khôông Pưới, ớ khân khươ̭ keẻnh tôô̒ng Mươ̒ng Tla̒w, thơ̒ 3 bi̭ thâ̒n Kun Zo̒l la̒ mo̭l chwiên báw tlơ̭ nôông ngiḙ̂p, dă̭i zân la̒ tôô̒ng la̒ na̒, tỏn dác tưởi tôô̒ng na̒, kâl lo̭, lôông kâl pôông, chuông pái, báw tlơ̭ muô̒ ma̒ng, ản nhân zân tloong bu̒ng tôn la̒ thă̒nh hwa̒ng.