Ta̒n năm kwa, tính Hwa̒ Bi̒nh chăng tlâ̒ng chăm lo, ta̭w diê̒w kiḙ̂n tí mo̭l zân fát tliến ká thắi wê̒l dức – tlỉ – thế – mi̭. Tloong di̭, ka̭ no̒ i bô̒i zươ̭ng, tí nơng kaw tinh thâ̒n iêw nước, ti̒nh iêw kwêl hương, niê̒m tư̭ ha̒w zân tôô̭c, ỉ thức, ngiḙ̂ bṷ kôông zân, thươ̭ng tôn fáp lwâ̭t kuố mơ̭i mo̒ kôông zân, nhất la̒ dổi pơ̭i thể hḙ̂ tlé; fát hwi ta̒n zả tli̭ chwấn mơ̭c, tliê̒n thôổng văn hwả thôốch tḙp kuố zân tôô̭c.


Tương mâ̒m non xa̭ La̭c Xi̭ (Iên Thwí) kwan tâm xâi zư̭ng môi tlươ̒ng zảw zṷc tê̒w pơ̭i bán xắc văn hwả zân tôô̭c cho dét kon.

Zảw zṷc zả tli̭ tliê̒n thôổng cho thể hḙ̂ tlé

La̒ mo̭l té tha pơ̭i ká lêênh ớ bu̒ng tất kố Mươ̒ng Wang - La̭c Xơn, zấp ni̒ kôông tác ớ Thú dô Ha̒ Nô̭i mé kải Bu̒i Hương Zang ka̭ no̒ i tư̭ ha̒w wê̒l tliê̒n thôổng kwêl hương. Kải Zang pô̭ meḙnh: La̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng, tôi ka̭ no̒ i măng tư̭ ha̒w wê̒l ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c mêê̒nh. Mo̭l zân kwêl tôi chân chất, thâ̭t tha̒. Ti̒nh la̒ng, ngiḙ̂ xỏm ka̭ no̒ i gănkết, pê̒n chă̭t. Zu̒ ti no, kôông wiḙ̂c nhô̭n têểnh mẩi, mé eenh ủn tloong nha̒ tê̒w zee̒nh thơ̒i zan tlớ wê̒l kwêl paw ngă̒i lḙ̂, Thết, wiḙ̂c xỏm, za di̒nh…

Kôông tác zảw zṷc, xâi zư̭ng kon mo̭l fát tliến ká thắi ản tính tlủ tloo̭ng pớ lớp hoo̭c xinh ngô̒i gể nha̒ tlươ̒ng. Thuô̭c xa̭ bu̒ng khu bu̒ng xa kuố hwiḙ̂n Iên Thwí, kô pơ̭i tlo̒ Tlươ̒ng Mâ̒m non La̭c Xi̭, xa̭ La̭c Xi̭ i ta̒ xâi zư̭ng thă̒nh kôông mô hi̒nh "Xâi zư̭ng môi tlươ̒ng zảw zṷc tê̒w pơ̭i wiḙ̂c bán xắc văn hwả zân tôô̭c diḙ̂ fương cho dét kon tloong tlươ̒ng mâ̒m non”. Thăm khuôn biên nha̒ tlươ̒ng, ta̒n tôi ản tlái ngiḙ̂m góc tliê̒n thôổng văn hwả zân tôô̭c kôô̒ng nếp nha̒ khaa̒nh, ta̒n dô̒ zu̒ng, zṷng kṷ dă̭c tlưng, xảng ta̭w la̒ tlănh tliḙ̂n chư̭ to ta̒n tliḙ̂n: Xư̭ tích nha̒ khaa̒nh, Ôông Du̒ng pa̒ Da̒, Té tất, té Dác… zoong paw tlương tli̒nh dă̭i tlé. Khu pui zôô̭ng cho dét kon kôô̒ng ta̒n tlo̒ chơi zân zan ản ba̒i tlỉ khwa hoo̭c, ta̒n ủn kỏ thế pui nhắi kha̭p, ti ka̒ khew, tham za tlo̒ chơi zân zan nhơ nẻm ko̒n, nhắi tích tắc, ố ăn kwan… Kwa di̭ zoong la̭i hiḙ̂w kwá zảw zṷc kaw, zúp tlé ha̒w hửng, pui thươi tlái ngiḙ̂m ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ản la̒ la̭i chân thư̭c, xinh dôô̭ng. Nha̒ tlươ̒ng i ta̒ fát dô têểnh 100% pổ mḙ̂ hoo̭c xinh wê̒l wiḙ̂c tlang bi̭ cho dét bô̭ tlang fṷc zân tôô̭c Mươ̒ng mă̭c paw zi̭p lḙ̂ kôô̒ng pơ̭i thẻ Hal ha̒ng twâ̒n. Têểnh măi, 100% hoo̭c xinh kỏ tú tlang fṷc zân tôô̭c.

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Kwang Minh, Fỏ Zảm dôốc Xớ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w cho hăi: Xác di̭nh zảw zṷc zả tli̭ văn hwả la̒ kải wiḙ̂c kwan tloo̭ng zúp hoo̭c xinh, xinh biên la̒ dêênh pơ̭i fát tliến ản tỉnh kắch, zảw zṷc thể hḙ̂ tlé thă̒nh ta̒n mo̭l fát tliến ká thắi dức - tlỉ - thế - mi̭, kỏ loo̒ng ieww nước, tinh thâ̒n tư̭ ha̒w zân tôô̭c, kỏ ỉ thức pơ̭i tlắch nhiḙ̂m dổi pơ̭i dất nước, kôô̭ng dôô̒ng, za di̒nh pơ̭i bán thân, tảng kế tloong bổi kắnh tối mởi pơ̭i hô̭i nhâ̭p kuốc tể. Bảm xát ta̒n ngi̭ kwiết, kể hwă̭ch kuố Tlung ương pơ̭i kuố tính, Xớ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w i ta̒ ban hă̒nh ta̒n văn bán tí chí da̭w, tlí páw ta̒n kơ xớ zảw zṷc bảm xát nhiḙ̂m bṷ tloo̭ng tâm kuố năm hoo̭c, xâi zư̭ng kể hwă̭ch, tliến khai la̒ ngiêm túc, hiḙ̂w kwá thew hưởng hơ̭p pơ̭i tâm lỉ thuối hoo̭c xinh xinh biên, diê̒w kiḙ̂n thư̭c tể kuố tơ̒ng dơn bi̭.

Tí zảw zṷc wê̒l li̭ch xứ, văn hwả diḙ̂ fương, zoong li̭ch xứ, van hwả têểnh khânh hơn pơ̭i thể hḙ̂ tlé, tảng kế la̒ hoo̭c xinh tloong khi ko̒n ngô̒i tlêênh gể  nha̒ tlươ̒ng, WBNZ tính i ta̒ chí da̭w ngă̒nh Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w tliến khai la̒ ngiêm ta̒n tlí páw kuố Bô̭ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w wê̒l la̒ ta̒n wiḙ̂c zảw zṷc diḙ̂ fương. Thew di̭, pớ năm hoo̭c 2015 - 2026, hoo̭c xinh tlung hoo̭c kơ xớ, tlung hoo̭c fố thôông ản hoo̭c ta̒n nô̭i zung wê̒l văn hwả, thiểng pô̭, chư̭ biết, tác fấm văn hoo̭c xảng tác wê̒l dê̒ ta̒i diḙ̂ fương hăi li̭ch xứ tinh Hwa̒ Bi̒nh, zân ka ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh… lôô̒ng gép tloong ta̒n môn hoo̭c: Ngư̭ văn, Li̭ch xứ, Diḙ̂ lỉ, Zảw zṷc kôông zân, Kôông ngḙ̂…záang dă̭i tê̒w la̒ pơ̭i tham kwan thư̭c tể, xưw tâ̒m tư liḙ̂w, wa̒i khwả tí la̒ dêênh hửng thú hoo̭c tâ̭p, nơng kaw hăi dẳi wê̒l văn hwả, li̭ch xứ diḙ̂ fương cho hoo̭c xinh.

Xâi zư̭ng môi tlươ̒ng văn hwả lee̒nh mă̭nh

Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c xâi zư̭ng pơ̭i da̒w ta̭w kon mo̭l, bẩn dê̒ xâi zư̭ng môi tlươ̒ng văn hwả lee̒nh mă̭nh ản ta̒n kác kấp wí dáng, tlỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương kwan tâm, koi ni la̒ nhiḙ̂m bṷ lô za̒i. ta̒n kác kấp, ngă̒nh pớ tính têểnh kơ xớ i ta̒ chí da̭w tấi thẳn tliến khai foong tla̒w "Ká thắi twa̒n zân dwa̒n kết xâi zư̭ng tơ̒i khôổng văn hwả” tê̒w pơ̭i kuô̭c bâ̭n dôô̭ng "Ká thắi twa̒n zân dwa̒n kết xâi zư̭ng nôông thôn mởi, dô thi̭ văn minh” kôô̒ng pơ̭i ta̒n tiêw tlỉ, tiêw chwấn wê̒l xâi zư̭ng nôông thôn mởi, dô thi̭ văn minh, za di̒nh văn hwả, khu zân kư văn hwả. Kwi ước, hương ước khu zân kư ản la̒ hơ̭p pơ̭i dă̭c diếm, ti̒nh hi̒nh kuố tơ̒ng diḙ̂ fương. Foong tla̒w "Ká thắi dwa̒n kết xâi zư̭ng tơ̒i khôổng văn hwả, hwi dôô̭ng khức kuố ká hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kôô̒ng ká thắi zân tham za. Kwa di̭ kóp fâ̒n thúc tấi fát tliến kinh tể, foo̒ng chẩng tḙ̂ na̭n xa̭ hô̭i, xâi zư̭ng môi tlươ̒ng văn hwả lee̒nh mă̭nh, la̒ cho kuô̭c khôổng kuố mơ̭i mo̒ xỏm, la̒ng, tố zân kư, mơ̭i mo̒ za di̒nh tê̒w kỏ ti̒nh, kỏ ngiḙ̂, tinh thâ̒n thương lḙ̂ ha̒, dwa̒n kết zúp dơ̭ kôô̒ng tiển bô̭.

Ha̒ng năm, ta̒n diḙ̂ fương, dơn bi̭ tố tlức hwa̭t dôô̭ng twiên chwiê̒n tloong zi̭p kí niḙ̂m: Ngă̒i kuốc tể hă̭nh fúc 20/3; Ngă̒i Za di̒nh Viḙ̂t Nam 28/6; Khảng hă̒nh dôô̭ng kuốc za wê̒l foo̒ng, chẩng pa̭w lư̭c za di̒nh; Khảng hă̒nh dôô̭ng bi̒ bi̒nh dắng zởi kôô̒ng foo̒ng, chẩng pa̭w lư̭c tlêênh kơ xớ zởi; tố tlức ta̒n tlương tli̒nh zảw chwiḙ̂n chwiên dê̒ "Twiên chwiê̒n, zảw zṷc da̭w dức, lổi khôổng kôô̒ng kắch ửng xứ tloong za di̒nh”; zwi tli̒, nhân hôô̭ng ta̒n kâw la̭c bô̭ fát tliến za di̒nh pê̒n bư̭ng. Wiḙ̂c fát hwi tliê̒n thôổng za di̒nh, zoo̒ng ho̭ tloong zảw zṷc da̭w dức, lổi khôổng ản kwan tâm tí xâi zư̭ng za di̒nh văn hwả, tí văn hwả za di̒nh thư̭c xư̭ la̒ nơi la̒ dêênh, nuôi zươ̭ng kon mo̭l kôô̒ng zảw zṷc nếp khôổng cho mo̭l. Kôô̒ng pơ̭i di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch tấi thẳn wiḙ̂c twiên chwiê̒n tloong ta̒n tơ̒ng lớp nhân zân, tơ̒ng pước nơng kaw ngẳm ngi̭ tloong wiḙ̂c la̒ nếp khôổng văn hwả, thư̭c hă̒nh tiết kiḙ̂m, ba̒i tlư̒ mê tỉn zi̭ dwan, thư̭c hiḙ̂n nếp khôổng văn minh tloong wiḙ̂c ti zu ti chẳw, wiḙ̂c tang ma pơ̭i lḙ̂ hô̭i, kóp fâ̒n xâi zư̭ng văn hwả, xa̭ hô̭i kon mo̭l thơ̒i ki̒ mởi tiển bô̭, văn minh, fát tliến pê̒n bư̭ng.

Hwa̒ kôô̒ng zoo̒ng chắi li̭ch xứ ha̒ng ngi̒n năm zư̭ng nước pơ̭i zư̭ nước, nhân zân ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh xắt xon môô̭ch loo̒ng, fát hwi tliê̒n thôổng iêw nước nôô̒ng na̒n, dwa̒n kết, kiên kươ̒ng bươ̭t kwa khỏ khăn, thức thắch, bươn lêênh xâi zư̭ng kwêl hương ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.Kôô̒ng pơ̭i bô̒i tắp kho ta̒ng văn hwả dôô̭c dảw kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c, kết tinh kải thôốch tḙp, kải tư̭ ha̒w kuố bu̒ng tất kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh.

KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.