Hát Dúp la̒ xinh hwa̭t văn hwả dă̭c xắc ziḙ̂ tha loong dơ̒i khôổng thươ̒ng ngă̒i kuố mo̭l Mươ̒ng. Ắnh chṷp ta̭i xa̭ Ngo̭c Lâw (La̭c Xơn)
Hát Dúp thư̭c chất la̒ môô̭ch kuô̭c chiḙ̂n tlo̒, dổi dáp tloong dơ̒i khôổng ha̒ng ngă̒i kuố mo̭l Mươ̒ng. Khôông zan zi̭ê tha fổi dáp kỏ thế tlêênh lú, roo̭ng, tloong nha̒ xa̒n hăi ớ nhê̒w nơi khác, chư̒ hát tl dảm ma. Xư̭ khác biḙ̂t dó chỉnh la̒ nhửng lơ̒i tâm ti̒nh, chiḙ̂n tlo̒ ản "fố nha̭c” cho rêênh kỏ zai diḙ̂w, vâ̒n nhi̭p khiển ngươ̒i hát "khăi kha̒”. Tlước ni tloon kác la̒ng mươ̒ng dê̒w kỏ nhửng ngươ̒i hát Dúp zói ản zân la̒ng iêw mển va̒ kỉnh tloo̭ng, thâ̭m chỉ la̒ tôn xu̒ng. Mối khi tloong la̒ng kỏ hô̭i he̒, lḙ̂ thết dê̒w ản xăn dỏn. Tiêw chỉ deẻnh zả ngươ̒i hát hăi, hát dúp zói khả la̒ khắt khe, wa̒i wiḙ̂c kỏ zoo̭ng hát tlơ̒i cho ko̒n fái hwa̭t ngôn, ửng tác leenh nhửng kâw hát kỏ vâ̒n, nhi̭p va̒ chất thơ. Vi̒ xư̭ hấp zâ̭n kúo hát Dúp ma̒ tlước ni rất nhê̒w kuô̭c hát thâw dêm dêểnh tlảng. Nhê̒w ngươ̒i vi̒ mê xăi thiểng hát kuố kha̒ ma̒ rêênh ôông, rêênh vơ̭.
Kṷ Bu̒i Thi̭ Ưw, xỏm Rên, xa̭ Za Mô hwiḙ̂n Tân La̭c khinh tha va̒ ká lêênh ớ meénh dất xỏm Mu̒l, xa̭ Fủ Kươ̒ng – môô̭ch tloong nhửng kẳi nôi ruôi zươ̭ng nhửng ngươ̒i hát Dúp nối thiểng kuố vu̒ng Mươ̒ng Bi. Thew thiểng kṷ nháw, bớ khi̒ lêênh răm, khẩw thối, kṷ nhơ da̒ ản lă̭n baw tloong kác kâw hát Dúp thẳm dươ̭m ti̒nh ngiḙ̂, ân ti̒nh. Ka̭ng iểng ka̭ng thẩm thiể, kỉnh fṷc nhửng da̒n eenh, da̒n chi̭, rô̒i bớ khi̒ no̒ nhửng kâw hát Dúp da̒ dă̭ng la̭i tloong tâm chỉ kuố dưở rét ớ la̒ng Mươ̒ng. Lêênh chỉn, lêênh mươ̒l bắt dâ̒w hát Dúp, rô̒i mươ̒i bốn, mươ̒l răm thuối bắt dâ̒w tham za hát Dúp zaw zwiên. Dêểnh thuối mươ̒l thảm, hal mươl. Tloong zi̭p kṷ di tham za zân kôông vớ dươ̒ng da̒ ti̒nh kơ̒ kă̭p va̒ fái fái loo̒ng chẩw mêê̒nh vi̒ thiểng hát hăi. "Khi̒ kă̭p ngươ̒i hát kỏ lỉ, kỏ ti̒nh, kỏ vâ̒n diḙ̂w thi̒ hảw hát hết dêêm dêểnh tlảng kôô̒ng kha̒”. Kṷ Ưw chiê xé.
Vâ̒n diḙ̂w dớ ta̭w nhửng kâw hát hăi, xuôi thai thư̭c chất la̒ kắch zew vâ̒n khânh nhơ thế thơ lṷc bát. Tư̒ thử khẩw kuố kâw tlêênh fái vâ̒n ku̒ng tư̒ thử khẩw kuố kâw chơ̒ 8 chư̭. Kác ngḙ̂ nhân zân zan ku̒ng da̒ áp zṷng ngwiên tắc ni̒ dớ xảng tác nhửng ba̒i hát thiểng Mươ̒ng. Ba̒ Bu̒i Thi̭ Xwân, xỏm Vôi, xa̭ Liên Vṷ nhê̒w năm kwa da̒ xảng tác nhửng ba̒i hát Mươ̒ng. Tloong kuổ xổ gi chép hă̒ng chṷc ba̒i hát kuố ba̒ Xwân dê̒w thew thế lṷc bát.
Chất thơ tloong hát Dúp thể hiḙ̂n ngwiên tác xảng tác nhê̒w kẳi chôổng kha̒ vởi thế lṷc bát, ko̒n ản thê shiḙ̂n kwa kác hi̒nh ắnh ản lảng ma̭n hwả hăi kác fép tu tư̒ ma̒ nhửng ngươ̒i hát ớ Mươ̒ng khẻw lẻw xứ zṷng. Tloong rỉ nhửng hi̒nh ắnh hwản zṷ, ấn zṷ, ngươ̒i dưở tlai da̒ maa̭nh hi̒nh ắnh de̒n ki̒ dớ ngâ̒m bôô̭c lô̭ ti̒nh kám ku̒ng ngươ̒i môô̭ng za̭ "Xin fép kẳi boỏng de̒n ki̒/ Chở cho kwa lưở, lơ̭ thi̒ ma̒ khơi”...
Tỏm la̭i chỉnh kắch zaw vâ̒n mê̒m ma̭i, xứ zṷng kác fép tu tư̒ tinh thể da̒ tawh khức hấp zâ̭n kuố kác kâw hát Dúp kuố ngươ̒i Mươ̒ng. Zu̒ hát Dúp da̒ kỏ xu hưởng tlaa̭ch râ̒n ớ kác khu vư̭c vu̒ng xâw, vu̒ng xa, vu̒ng kaw, xoong vấn ản ba̒ kon ươ chuô̭ng. Dă̭c biḙ̂t tloong kác zi̭p vui xwân, dỏn Thết, lḙ̂ hô̭i zân zan vấn ko̒n vang lêênh kác kâw hát Dúp tha thiết.
Viết Da̒w