(HBDT) – Dô̒l Thuung la̒ vuu̒ng nủi kaw nhất kuố hwiḙ̂n La̭c Xơn, dô̭ kaw do ta̭i diinh Koo̭ch Ka, xỏm Thuung 1 la̒ 1.071m xo kôô̒ng mư̭c dác biến; nhiḙ̂t dô̭ thấp hơn xo kôô̒ng tluung tâm xa̭ bớ 3 - 4oC.

Aảng khả lêênh Dô̒l Thuung. xa̭ Kwỉ Hwa̒ (La̭c
Xơn) ka̭ ni̒ ản dố bê tôông ta̭w diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i cho ngươ̒i zân di
la̭i tlaw dối haa̒ng hwả
Bớ
dươ̭c "rưới”
Ngươ̭c choỏng lêênh Thuung, ảng khả da̒ ản dố bê tôông,
ke̒ taluy kiên kổ, eenh Bu̒i Văn Ngân ớ xa̭ Zuủng Foong (Kaw Foong), ngươ̒i
dê̒w mân tôi tloong chiển di lêênh Thuung chiê xé: "Lâ̒n di lêênh Thuung
khânh nhất kuố tôi bớ 5 năm tlước, ảng khỏ di, choỏng kaw, dơ̭t rỉ di
Thuung wê̒l rưới cho dêểnh chi̒ ni̒”
Dêểnh
vuu̒ng dất thu hút dâ̒w tư
Khăng 10/202, ước mơ, moong mói nhê̒w dơ̒i kuố ngươ̒i zân
Dô̒l Thuung, chi̒ ni̒ da̒ thee̒nh hiḙ̂n thư̭c. Aảng khả bê tôông kiên kổ ản
dâ̒w tư xâi zư̭ng da̒ vớ tha cho vuu̒ng kwêl nge̒w thêm nhê̒w kơ hô̭i mởi
Kon rét bui hơn kác ngươ̒i kha̒ tlăm lâ̒n, kuô̭c dơ̒i lam
lṷ, vất vá, châ̭t vâ̭t chă̭l bươ ăn ha̒ng ngă̒i, năi ản thẩi kwê hương da̒
dối khác. "Chí tỉnh riêng xỏm Thuung 1 da̒ kỏ dêểnh 6 kẳi ô tô dắt
thiê̒n. Xe mẳi thăi ga dơ̒i mởi he̒ nhê̒w lẳm” – Kṷ Bu̒i Thi̭ Nhén, 77
thuối ớ xỏm Thuung 1 fẩn khới cho mắt
"Nhơ̒
kỏ aảng khả mởi, nôông xán, vâ̭t ruôi ba̒ kon tlôông, ruôi, ản tư thương
dêểnh tâ̭n nơi muô. Tlêênh ni khỉ hâ̭w maách mé, văng moo̭c nhê̒w. Ha̒ng
năm dêểnh muô̒ văng, tluung bi̒nh mối za di̒nh cho thu bớ 10 tliḙ̂w dôô̒ng,
kỏ nhê̒w nha̒ thu tlêênh 30 tliḙ̂w. Nhê̒w nha̒ ruôi tlu, bo̒, kủi i cho thu
nhâ̭p khả”
Ản thiên nhiên ban tă̭ng khỉ hâ̭w
tloong lee̒nh, kắnh kwan hwang xơ, huu̒ng vi̭. Choong tlêênh ngo̭n dô̒l kaw,
ngỏ tha kỏ thế kwan xát to̒n bô̭ xa̭
Kim Tiển ku (Kim Bôi) hăi ngỏ tha hưởng khác la̒ xa̭ Miê̒n Dô̒l. Nhơ̒
nhửng lơ̭i thể riêng kỏ, Dô̒l thuung da̒ tlớ thee̒nh diḙ̂ diếm thu hút
nhê̒w nha̒ dâ̒w tư. Ka̭ ni̒ vươ̒n hwa Thuung 1, dô̒l che̒, dính Koo̭ch Ka la̒
nhửng diḙ̂ diếm thu hút nhê̒w ba̭n tlé. Baw ngă̒i lḙ̂, Thết, mối ngă̒i
Dô̒l Thuung dỏn 200 -–300 kheéch zu li̭ch.
Dôô̒ng chỉ
Bu̒i Văn Zát cho mắt thêm: "Bớ khi̒ aảng khả lêênh Thuung ản hwa̒n thiḙ̂n
dươ baw xứ zuṷng, ba̒ kon la̒ kinh tể nhê̒w thwâ̭n lơ̭i. Tí lḙ̂ hô̭ nge̒w
zám ko̒n 10% Khaang 12/2020, Tâ̭p dwa̒n Sun Group dê̒ xwất ỉ tướng ngiên
kửw lâ̭p kwi hwă̭ch zư̭ ản tố hơ̭p khu dô thi̭ xinh thải, ngí zươ̭ng kaw
kấp ta̭i xa̭ Kwỉ Hwa̒. Dêểnh chi̒ ni̒ zư̭ ản da̒ bước dâ̒w chiến khai
thwâ̭n lơ̭i, kỏ kác kuô̭c kháw xát, thăm zo̒ ta̭i kác xỏm Thuung, Khá,
Zo̭l. Thew Ngi̭ kwiết Dáng bô̭ xa̭ Kwỉ Hwa̒ lâ̒n thử XXX, Dáng wí, UBNZ
xa̭ tiếp tṷc ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho Dô̒l Thuung nhửng kơ hô̭i fát chiến dớ
nơơng kaw dơ̒i khôông ngươ̒i zân ”
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.
Xa̭ Foong Fủ la̒ bu̒ng tất kuố văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. bán Mươ̒ng Kwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ – pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n tang kôô̒ng pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái, hưởng têểnh fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Ớ bu̒ng Mươ̒ng Chiê̒ng, thi̭ tlẩn Vṷ Bán (La̭c Xơn) kỏ môô̭ch lḙ̂ hô̭i dă̭c xắc ản tố tlức kử 3 năm 1 lâ̒n, di̭ la̒ lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭. Dê̒n ớ tlêênh pơ̭ khôông Pưới, ớ khân khươ̭ keẻnh tôô̒ng Mươ̒ng Tla̒w, thơ̒ 3 bi̭ thâ̒n Kun Zo̒l la̒ mo̭l chwiên báw tlơ̭ nôông ngiḙ̂p, dă̭i zân la̒ tôô̒ng la̒ na̒, tỏn dác tưởi tôô̒ng na̒, kâl lo̭, lôông kâl pôông, chuông pái, báw tlơ̭ muô̒ ma̒ng, ản nhân zân tloong bu̒ng tôn la̒ thă̒nh hwa̒ng.