.jpg)
(HBDT) - Tloong kho ta̒ng zi xán văn hwả (ZXVH) zân tôô̭c Mươ̒ng, nểw Mo Mươ̒ng la̒ xảng ta̭w vỉ da̭i thi̒ Chiêng Mươ̒ng chỉnh la̒ bẩw vâ̭t kuố mo̭l Mươ̒ng.
Kác ngḙ̂ nhân zởi thiḙ̂w, kwáng bả ngḙ̂t thwâ̭t kuố Chiêng Mươ̒ng thôông kwa chi̒nh ziḙ̂n dươ̒ng fổ ta̭i xư̭ kiḙ̂n ngă̒i Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ta̭i Ha̒ Nô̭i.
Nhưửng ngươ̒i zư̭ zi̒n "kuố kwỉ" kuố bổ dả
Năm 2016, ta̭i lêx hô̭i văn hwả hwả kôô̒ng chiêng lâ̒n thử I, tính Hwa̒ Bi̒nh, ma̒n chi̒nh tẩw chiêng dô̭c dảw vởi chú dê̒ "Vâ̭t bẩw hô̒n thiêng" kuố 2.000 ngḙ̂ nhân chiêng Hwa̒ Bi̒nh da̒ ản Tluung tân Kheéch lí lṷc Viḙ̂t Nam xác lâ̭p wê̒l kí lṷc ma̒n chi̒nh tẩw chiêng lởn nhất Viḙ̂t Nam. Lể ỉ tướng bớ 4 vuu̒ng Mươ̒ng nối thiểng kuố tính Hwa̒ Binh la̒ Bi, Wang, Tha̒ng, Dôô̭ng, ma̒n chi̒nh tẩw xwất fát bớ 4 tiển fổ chỉnh tlêênh diḙ̂ ba̒n TF Hwa̒ Bi̒nh kỏ xư̭ zân zắt kuố 4 ngḙ̂ nhân chiêngMươ̒ng nối thiểng, tloong rỉ kỏ Ngḙ̂ nhân Ưu tủ Bu̒i Tiển Xô, xa̭ Vỉnh Tiển, Kim Bôi.
Wa̒i ngḙ̂ nhân Xô tha , Ngḙ̂ nhân Ưu tủ Ngwiḙ̂n Văn Thư̭c, fươ̒ng Chăm Mát (TF Hwa̒ Bi̒nh) ză̒nh ká dơ̒i mêê̒nh dớ zẩl chiêng. Di thew fươ̒ng buô̒ bớ ngă̒i ko̒n rét, dam mê thiểng chiêng, ôông Thư̭c la̒ mo̭l "nhon ản dôô̒ng no̒ muô chiêng dôô̒ng rỉ". Ôông la̒ ngươ̒i dâ̒w tiên ớ TF Hwa̒ Bi̒nh tư̭ xâi zưư̭ng dô̭i chiêng, fươ̒ng buô̒ kuố za di̒nh. Kuu̒ng vởi ôông Xô, ôông Thư̭c, ôông Thwâ̭n ko̒n kỏ haa̒ng tlăm ngḙ̂ nhân khác tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ză̒nh tất ká tâm hwiết cho văn hwả zân tô̭c ma̒ ko̒n kỏ vai tlo̒ tlaw chiê̒n dớ meḙch ngâ̒m văn hwả chắi mải.
Dớ meḙch ngâ̒m văn hwả chắi mải
Bớ năm 2015 dêểnh chi̒ ni̒, tính kỏ 18 ngḙ̂ nhân ản kông nhâ̭n Nghḙ̂ nhân Ưu tủ, ka̭ ni̒ dang kỏ 27 ngḙ̂ nhân dang tli̒nh Chú ti̭ch nước kôông nhâ̭n zănh hiḙ̂w "Ngḙ̂ nhân Ưu tu", "Ngḙ̂ nhân Nhân zân" tlêênh lỉnh vư̭c văn hwả fi vâ̭t thế. Tloong dơ̭t 3 năm 2021, Bô̭ VH-TT&ZL da̒ vớ rôô̭ng chửng nhâ̭n Nhḙ̂ nhân Ưu tủ kác lỉnh vư̭c mởi nhơ: kôô̒ng chiêng, ko̒ ke ôổng khảw, ... Vởi wiḙ̂c vớ rôô̭ng kôông nhâ̭n ngḙ̂ nhân thew loi hi̒nh biếw ziḙ̂n ka̭ng ta̭w dôô̭ng lư̭c zúp kác ngḙ̂ nhân kiên tâm tlaw chiê̒n kác zả tli̭ ZXVH dôô̭c dảw kuố zân tô̭c.
Ka̭ ni̒ tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ko̒n zư̭ ản hơn 10 ngi̒n chiêng, chú iểw ở 4 vuu̒ng Mươ̒ng kố va̒ kác hwiḙ̂n Da̒ Bắc, Lương Xơn, TF Hwa̒ Bi̒nh.To̒n tính kỏ hơn 100 KLB kôô̒ng chiêng, âm nha̭c chiê̒n thôổng va̒ nhê̒w dô̭i chiêng, fươ̒ng buô̒ ớ kác khu zân kư. Kác lớp ră̭i chiêng, âm nha̭c Mươ̒ng thươ̒ng chănh thú baw buối thổl thew hi̒nhh thức chiê̒n mô̒m, kâ̒m thăi tló wiḙ̂c. Kác ngḙ̂ nhân chính la̒ nhửng ngươ̒i da̒ zư̭ zi̒n va̒ tlaw chiê̒n dớ khức meḙnh rỉ nhân lênh, lan twá tiếp nổl cho muôn dơ̒i khâw.
Zi̭p 30/4 pơ̭i 1/5 ti kôô̒ng 5 ngă̒i ngí liên tṷc la̒ thơ̒i zan lỉ tướng tí ta̒n za di̒nh cho̭n ta̒n diếm têểnh thư za̭n, thi̒m wê̒l miểng an nhiên. Nhơ̒ lơ̭i thể ta̭ng khả ti la̭i twâ̭n tiḙ̂n, diḙ̂ hi̒nh tô̒l khṷ kỏ nét thôốch hwang xơ, khỉ hâ̭w maách mé, ta̒n khu zu li̭ch ngí zươ̭ng, chăm xoóc khức khwé tlêênh diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh hút kheéch zi̭p ni̒.
Chăng chí hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ thiên nhiên thươi thôốch, nê̒n văn hwả dă̭c tlưng, TF Hwa̒ Bi̒nh ko̒n kỏ dô̒ ăn dô̒ oỏng dôô̭c dảw kôô̒ng pơ̭i tư̒ mỏn ăn la̭ meḙnh, mu̒i bi̭ ha̭w toỏng nối thiểng. Diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, li̭ch xứ, văn hwả pơ̭i kon mo̭l la̒ dêênh tiê̒m năng zu li̭ch foong fủ, hấp zâ̭n cho pu̒ng têểnh.
Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.
Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).
Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.
.jpg)
.jpg)
