(HBDT) - Tloong ta̒n kác năm kwa, dô̭i ngṷ mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ tlêênh diḙ̂ pa̒n tính ka̭ no̒ i gương mâ̭w, ti tâ̒w, tích kư̭c twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng Nhân zân la̒ kác tlú tlương kuố Dáng, chỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước. La̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ, ôông Zương Minh Zṷng, xỏm Thung Zaw Bắc, xa̭ Tủ Xơn (Kim Bôi) chăng chí la̒ "nhi̭p kă̒w” gẳn kết ỉ Dáng, loo̒ng zân mo̒ ko̒n la̒ mo̭l tiêw biếw tích kư̭c chwiê̒n dă̭i văn hwả zân tôô̭c cho tư̒ kon ủn dôô̒ng ba̒w Zaw ớ xa̭.
Ôông Zương Minh Zṷng (pên tăm) - mo̭l kỏ wi tỉn ớ xỏm Thung Zaw Bắc, xa̭ Tủ Xơn (Kim Bôi) chwiê̒n dă̭i chư̭ Zaw kố cho thănh niên nhă̒m zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c.
Ôông Zṷng té tha pơ̭i ká lêênh ớ Thung Zếch, măi la̒ bán Thung Zaw Bắc, ni la̒ nơi khôổng kuố kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c Zaw nhơ: Lḙ̂ kấp xắc, lḙ̂ kă̒w muô̒, kă̒w an… Cho dêênh, ta̒n kác foong tṷc, tỉn ngươ̭ng pơ̭i ta̒n kác kâw hát zân ka i ta̒ in khu paw tâm tlỉ ôông. I nhơ̒ kỏ chỉ nhở tốt, kâ̭ng thêm xư̭ ham hoo̭c hói dêênh ôông Zṷng hoo̭c ản tư̒ ba̒i kủng, ngi lḙ̂… kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng.
Thew ôông Zṷng, văn hwả mo̭l Zaw thế hiḙ̂n zất ho̭ kwa ta̒n kác kỉ tư̭, ngôn ngư̭, chư̭ Nôm Zaw kuố mo̭l Zaw. Thôông kwa chư̭ Nôm Zaw kỏ thế ản dố ản kô̭i nguô̒n, văn hwả, tỉn ngươ̭ng, xư̭ fát tliến kuố mo̭l Zaw tloong zoo̒ng chắi kuố zân tôô̭c. Pên keḙnh di̭, ta̒n kác ba̒i kủng kấp xắc ko̒n dă̭i mo̭l Zaw fái hưởng têểnh chân - thiḙ̂n - mi̭, mắt ơn pổ mḙ̂, ha̒ng xỏm nha̒ chơ̒ nha̒ tlêênh…; khôổng chân thâ̭t, chăng ti lươ̒ loo̭c, fái kỏ loo̒ng zṷng kám, khă̭n kha̒ng hi xinh bi̒ mo̭l khác; mắt khôổng ha̒i hwa̒ pơ̭i thiên nhiên… Ngăl ká bẩn dê̒ chấp hă̒nh fáp lwâ̭t i ản dê̒ kâ̭p têểnh. Thôn kon mo̭l Zaw chăng ản gâi hwa̭, fái tôn tloo̭ng lwâ̭t lḙ̂, nểw ăi chăng twân thew lwâ̭t lḙ̂ tê̒w fái zoong tha tli̭ thô̭i. Ôông Zṷng chiê xé: Nhâ̭n thức ho̭ bai tlo̒ kuố kha̒ la̒ng, tlướng bán, mo̭l kỏ wi tỉn tloong kôô̭ng dôô̒ng chăng chí kỏ bai tlo̒ kwan tloo̭ng zúp chwiê̒n da̭t ta̒n kác tlú tlương, chỉnh xắch kuố Dáng, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước mo̒ ko̒n nhơ keẻnh chim tâ̒w ta̒n tắch thăi mo̭l zân tloong thôn, bán ti thew Dáng, Nha̒ nước cho dêênh tôi i ta̒ chú dôô̭ng thi̒m hiếw thôông tin, tlú tlương kuố Dáng, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, gương mâ̭w la̒ tốt tí twiên tliê̒n, zảw zṷc dôô̒ng ba̒w.
Tlăn tlớ pơ̭i wiḙ̂c lưw chwiê̒n văn hwả zân tôô̭c, pớ năm 2019, ôông Zṷng bớ lớp chwiê̒n dă̭i chư̭ Zaw kố cho kon ủn dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Zaw ớ xa̭ Tủ Xơn, dă̭c biḙ̂t la̒ văn hwả, tỉn ngươ̭ng kuố mo̭l Zaw. Têểnh măi, lớp hoo̭c thu hút tư̒ mo̭l tloong thôn, bán tham za hoo̭c tâ̭p, zấp ni̒ lớp hoo̭c văn hwả mo̭l Zaw kỏ 20 hoo̭c biên.
Chăng chí lưw zư̭, chwiê̒n dă̭i vắn hwả kuố zân tôô̭c Zaw, ôông Zṷng ko̒n ti tư̒ bu̒ng tí xưw tâ̒m ta̒n kác ba̒i hát, ba̒i kủng tí chwiê̒n dă̭i cho lớp thôn kon. La̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong kôô̭ng dôô̒ng, am hiếw văn hwả, foong tṷc tâ̭p kwản kuố mo̭l Zaw, ôông Zṷng bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân tá tư̒ tâ̭p tṷc mê tỉn zi̭ dwan, ka̭ kỏ mo̭l ổm tăw fái zoong ti khảm, chiḙ̂ bḙ̂nh ớ ta̒n kác kơ xớ i tể; dwa̒n kết, bâ̭n dôô̭ng mo̭l mă̭c tlang fṷc zân tôô̭c, chi̭w khỏ la̒ ăn, tin paw Dáng, xâi zư̭ng kinh tể diḙ̂ fương…
Kôô̒ng pơ̭i ta̒n toỏng kóp, nô̭ lư̭c, tâm hwiết kuố mêê̒nh, năm 2022, ôông Zương Minh Zṷng ản WBNZ tính tă̭ng pă̒ng khen diến hi̒nh tiên tiển bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ bi̒ ta̒ kỏ kôổng hiển tloong wiḙ̂c zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Zaw, kôô̒ng pơ̭i tư̒ pă̒ng khen, chẩi khen kuố kác kấp, ngă̒nh.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.
Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.
Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.
Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh
Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).
