(HBDT) - Ngă̒i 15/3, WBNZ hwiḙ̂n Kim Bôi tố tlức lḙ̂ tỏn Pă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ - văn hwả kấp tính dê̒n Ne̒, xa̭ Xwân Thwí. Ni la̒ 1 tloong 8 zi tích xếp ha̭ng tlêênh tôống xổ 29 zi tích li̭ch xứ - văn hwả kuố hwiḙ̂n ta̒ ản kiếm kê.

Dê̒n Ne̒ thuô̭c xỏm Bơ̒ Ne̒, xa̭ Xwân Thwí. Ni la̒ ngôl dê̒n kỏ li̭ch xứ hi̒nh thă̒nh pơ̭i fát tliến ta̒ lô tơ̒i. Tlái kwa thơ̒i zan, ngôl dê̒n pớ mâ̭n ngă̒i chăng ko̒n nươ. Mé pă̒ng xư̭ nô̭ lư̭c kuố tlỉnh kwiê̒n pơ̭i nhân zân diḙ̂ fương, năm 2015, ngô̒l dê̒n ản fṷc zư̭ng nhơ ngă̒i măi. Kôô̒ng pơ̭i di̭, lḙ̂ hô̭i dê̒n Ne̒ ta̒ ản la̒ la̭i, thế hiḙ̂n dă̭c xắc ta̒n kác zả tli̭ văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Kim Bôi.

Dê̒n Ne̒ la̒ nơi thơ̒ fṷng Xơn Thâ̒n Kôông Chuổ (tên hwỉ la̒ Kwắch Thi̭ Zói, ko̒n hôốc la̒ Pa̒ Chuổ Tô̒l Ne̒). Pa̒ la̒ kon kải thử 3 kuố Da̭i bương Kwắch Nhân Tho̭ - tơ̒i thử 13 tliê̒w Lê, dê̒n Ne̒ ko̒n lưw zư̭ 2 da̭w xắc foong (bán kôốc) pơ̭i 1 bán Ngoo̭c fá "Ha̭ Bi̒ xa̭ liḙ̂t bi̭ thâ̒n tích”. Ha̒ng năm, paw ngă̒i môô̒ng 7 khảng ziêng, kôô̒ng pơ̭i loo̒ng thă̒nh kỉnh, mắt ơn pơ̭i kă̒w moong năm mởi an lee̒nh, thi̭nh bươ̭ng, tư̒ mo̭l zân diḙ̂ fương têểnh dê̒n Ne̒ zơng lḙ̂. Ni i la̒ zi̭p zảw zṷc thể hḙ̂ khăw ka̭ no̒ i nhở têểnh kôông dức kuố Pa̒ Chuổ Tô̒l Ne̒.

Ớ tloong lḙ̂ tỏn nhâ̭n Pă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ - văn hwả kấp tính dê̒n Ne̒, lă̭nh da̭w WBNZ hwiḙ̂n Kim Bôi khắng di̭nh: Ni la̒ xư̭ kiḙ̂n văn hwả kwan tloo̭ng pơ̭i ză̒w ỉ ngiḙ̂, ta̭w tư̒ nguô̒n dôô̭ng biên cho kản bô̭, nhân zân ta̒n kác zân tôô̭c tloong hwiḙ̂n pô̭ chung pơ̭i xa̭ Xwân Thwí pô̭ tluổ. Zi tích dê̒n Ne̒ nă̒m tloong hḙ̂ thôổng zi tích, zănh lam thẳng kắnh kuố hwiḙ̂n Kim Bôi, kỏ tư̒ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i tí khai thác fát tliến zu li̭ch. Tloong tương lai, zi tích dê̒n Ne̒ xḙ kết hơ̭p pơ̭i ta̒n kác zi tích tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n tí la̒ dêênh ta̒n twiển zu li̭ch tâm linh - xinh thải - kháw kố - la̒ng bán. Dê̒n Ne̒ xḙ ladf diếm kới tâm linh kuố kho̭m zu kheéch khânh xa, thêm nguô̒n lư̭c tí diḙ̂ fương fát tliến ti lêênh.