(HBDT) - Chăng chôổng nhơ ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ khác ớ diḙ̂ fương, zu̒ kỏ zaw thwa kuố nê̒n văn hwả pơ̭i lổi khôổng hiḙ̂n da̭i, xoong ta̒n mo̭l ỉ pả zân tôô̭c Môông ớ xa̭ Hang Kiê, hwiḙ̂n Mai Châw i zư̭ ản kải thôốch văn hwả tliê̒n thôổng kă̭n tluổ mêê̒nh kỏ kuố zân tôô̭c, tảng kế la̒ wiḙ̂c thêw, băl tlang fṷc cho mêê̒nh kôô̒ng pơ̭i ta̒n mo̭l tloong môô̭ch nha̒.


Ỉ pả zân tôô̭c Môông ớ xỏm Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê (Mai Châw) hăi thêw tlang fṷc ka̭ chăng kỏ tư̒ wiḙ̂c, kóp fâ̒n lưw zư̭ văn hwả tliê̒n thôổng.


Têểnh xỏm Hang Kiê lởi ản dố hi̒nh ắnh ỉ pả zân tôô̭c Môông mă̭c tlang fṷc tliê̒n thôổng tloong xinh hwa̭t ha̒ng ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i di̭ la̒ hi̒nh ắnh ta̒n mḙ̂ kha̒, ỉ pả Môông ngô̒i pên ta̭ng khả hăi nâ̭m pển hỏl tí mí tơ̒ng ta̭ng kim, mṷi chí tí la̒ dêênh bô̭ tlang fṷc tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c mêê̒nh… Kwa wiḙ̂c thi̒m hiếw ta̒n tôi ản hăi, tí la̒ xoong ản môô̭ch bô̭ kwâ̒n ảw nhơ di̭ fái bất ba̒i pa khảng, thâ̭m tlỉ ká năm, mé wiḙ̂c thêw thuô̒ ản ỉ pả mo̭l Môông lưw zư̭ pớ ta̒ lô tơ̒i pă̒ng kắch hoo̭c thew pa̒, thew mḙ̂, chuô hăi miểng no̒ thi̒ hói miểng di̭ pơ̭i thêw thi̒ hwa̒n twa̒n tâ̭p tlung tí tleẻnh la̒ hoóng ta̭ng thêw.

Kải Muô̒ I Liên, xỏm Hang Kiê cho hăi: Tôi hăi thêw pớ năm 10 thuối, ản mḙ̂ dă̭i kôô̒ng pơ̭i tôi ngỏ ản ta̒n za̭ thêw cho dêênh thew hoo̭c. Thêw kâ̒n fái khẻw lẻw pơ̭i tí mí bi̒ la̒ chí xai môô̭ch mṷi la̒ fái kới tha hết tí la̒ la̭i pớ tâ̒w. Zấp ni̒ kỏ za di̒nh kôô̒ng pơ̭i kỏ kon kải cho dêênh tôi dă̭i cho kon bi̒ thêw xḙ hăi dẳi ản kải khẻw lẻw, chi̭w thương chi̭w khỏ kuố mo̭l ỉ pả Môông.

Ngă̒i măi, xa̭ Hang Kiê kỏ 727 hô̭ kôô̒ng pơ̭i khânh 4.000 nhân khấw, tloong di̭ kỏ 98% la̒ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông, mo̭l zân nơi ni̒ khôổng tlú iểw ngỏ paw xán xwất nôông, lâm ngiḙ̂p, zu̒ ko̒n tư̒ khỏ khăn, xoong tơ̒i khôổng văn hwả tinh thâ̒n kuố dôô̒ng ba̒w zất foong fủ, bang tư̒ bán xắc tluổ, mo̒ tlang fṷc tliê̒n thôổng la̒ môô̭ch tloong ta̒n nét văn hwả dă̭c xắc. Paw ka̭ nôông nha̒n hăi zi̭p lḙ̂, Thết, ta̒n pa̒, ta̒n kải i tả la̭i tâ̭p tlung thă̒nh tơ̒ng nhỏm ngô̒i thêw hwa văn tlang fṷc tliê̒n thôổng kôô̒ng pơ̭i moong hảw lưw zư̭ văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c mêê̒nh.

Kải Za̒ng I Zuổ, xỏm Thung Ma̒i chiê xé: ka̭ 8 thuối tôi i ản mḙ̂ tliê̒n dă̭i thêw thuô̒, băl pả, têểnh ka̭ lḙ̂ ôông mêê̒nh i thêw ản 10 bô̭ kwâ̒n ảw. Têểnh măi, kon kải ản 10 thuối mêê̒nh i tang dă̭i kon thêw, bi̒ moong hảw zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c, tí khăw ni̒ chăng bất kôốc.

Wiḙ̂c thêw thuô̒ gẳn pơ̭i kuô̭c khôổng kuố dôô̒ng ba̒w, tảng kế la̒ ỉ pả Môông, ản koi la̒ hô̒n kốt kóp fâ̒n la̒ dêênh bán xắc dă̭c tlưng kuố zân tôô̭c Môông. Mé, thew thơ̒i zan, kôô̒ng pơ̭i xư̭ fát tliến kuố xa̭ hô̭i, wiḙ̂c thêw thuô̒, xứ zṷng tlang fṷc tliê̒n thôổng ít dâ̒n ti. Tí nét thôốch văn hwả kuố zân tôô̭c chăng bi̭ mai môô̭ch tlước nhi̭p khôổng hiḙ̂n da̭i, ta̒n năm khânh ni, kấp wí, tlỉnh kwiê̒n, ta̒n kác ngă̒nh, dwa̒n thế xa̭, xỏm ớ Hang Kiê i ta̒ bâ̭n dôô̭ng, twiên tliê̒n mo̭l zân zư̭ bán xắc văn hwả zân tôô̭c, tích kư̭c chwiê̒n dă̭i ki̭ thwâ̭t thêw kwâ̒n ảw tliê̒n thôổng cho thôn kon kôô̒ng pơ̭i i nhơ thươ̒ng xwiên mă̭c tlang fṷc tliê̒n thôổng zân tôô̭c tloong ta̒n ngă̒i hô̭i, lḙ̂, Thết…

Dôô̒ng chỉ Va̒ng A Wẳw, Bỉ thư Dáng wí xa̭ Hang Kiê cho hăi: Thêw ản koi la̒ ngê̒ tliê̒n thôổng kuố ô̒ô̒ng ba̒w Môông. Mo̭l ỉ pả Môông tloong mô̭i mo̒ nha̒ thươ̒ng hăi thêw ta̒n chân wẳl, tẩm ảw tí ti la̒ zu, fṷc bṷ nhu kâ̒w kuố nha̒ la̒ môô̭ch nét dă̭c tlưng pơ̭i la̒ kắch thế hiḙ̂n kải khẻw lẻw kuố mo̭l ỉ pả. Tôi hi boo̭ng la̒, ngê̒ thêw ngă̒i ka̒ng fát tliến tí lưw zư̭ cho ta̒n thể hḙ̂ khăw pơ̭i xḙ la̒ xán fấm dă̭c tlưng thu hút kheéch zu li̭ch ớ diḙ̂ fương.

Kỏ thế pô̭, kôô̒ng pơ̭i tiê̒m năng fát tliến zu li̭ch ớ Hang Kiê ngă̒i măi, ngê̒ thêw tliê̒n thôổng kuố mo̭l Môông nơi ni̒ xḙ kỏ kơ hô̭i fát tliến, bươ̭t khói fa̭m bi za di̒nh, tlớ thă̒nh xán fấm bang tỉnh ha̒ng hwả. Kwa di̭, bươ̒ kóp fâ̒n zi̒n zư̭ bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng zân tôô̭c bươ̒ la̒ tha wiḙ̂c la̒, nơng kaw thu nhâ̭p cho mo̭l zân.

KÁC TIN KHÁC


Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).