Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Tloo̭ng Ngiḙ̂, Bỉ thư Tlung ương dáng, Tlướng Ban Twiên zảw Tlung ương pơ̭i ta̒n kác dôô̒ng chỉ lă̭nh da̭w kôô̒ng ta̒n kác da̭i biếw zư̭ Hô̭i ngi̭ tliến khai Dê̒ ản Báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” zai dwa̭n 2023 - 2030 tlêênh diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh.

Kản bô̭ WBNZ xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn) thăm zi tích Mải khṷ La̒ng Vă̒nh – miểng gi dẩw tư̒ zi chí nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh”.

Tư̭ ha̒w văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Mo̭l Mươ̒ng ớ nước ha kỏ tôống zân khổ tlêênh 1.450.000 mo̭l, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh pơ̭i tlêênh 540.000 mo̭l, chiểm 63% zân khổ ká thắi tính. Tloong kwả tli̒nh khôổng, law dôô̭ng xán xwất, mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh xảng ta̭w tha ta̒n zả tli̭ văn hwả dôô̭c dảw, thế hiḙ̂n kwa ta̒n foong tṷc, tâ̭p kwản, tỉn ngươ̭ng, ăn oỏng, ngê̒ thú kôông tliê̒n thôổng, zân ka, zân bṷ, lḙ̂ hô̭i, tli thức zân zan… nhất la̒ ziḙ̂n xưởng Mo xứ thi. Ta̒n iểw tổ văn hwả tliê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng kả la̒ tư̒ kải foong fủ, dởng tloong di̭ ta̒n zả tli̭ dă̭c xắc. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, kốt lo̭i kuố bán xắc zân tôô̭c, kơ xớ tí xảng ta̭w ta̒n zả tli̭ văn hwả mởi. 

Ngḙ̂ nhân Ưw tủ, nha̒ ngiên kửw văn hwả Bu̒i Hwi Voo̭ng (xa̭ Hương Nhươ̭ng – La̭c Xơn) tư̭ ha̒wchiê xé: Thơ̒i zan kwa, zi xán văn hwả Mươ̒ng i ta̒ ản kwan tâm báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭. Tư̒ zi xán văn hwả fi bâ̭t thế tiêw biếw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ản kôông nhâ̭n la̒ zi xán kấp kuốc za nhơ: Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh, ngḙ̂ thwâ̭t Chiêng Mươ̒ng, lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ zân tô Mươ̒ng, tli thức zân zan li̭ch Doi/Roi (li̭ch tle)… pênḙlh di̭, ta̒n zả tli̭ tiêw biếw chung nhất kuố zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ dê̒ kaw tinh thâ̒n iêw nước, thương ha̒, tu̒m poo̭c, dwa̒n kết zân tôô̭c, kổ kết za tôô̭c, kôô̭ng dôô̒ng; dê̒ kaw zả tli̭ ố nha̒ za di̒nh, mắt ơn mo̭l kỏ kôông pơ̭i tố tiên, báw bḙ̂, xa̒ng loo̭c văn hwả… Pớ ta̒n kác zả tli̭ di̭, tư̒ tơ̒i kwa ta̒ kóp fâ̒n la̒ dêênh khức mă̭nh tinh thâ̒n bươ̭t kwa kải khố, báw bḙ̂ kôô̭ng dôô̒ng, nha̒ kước, zân tôô̭c, tu̒m poo̭c lḙ̂ ha̒… la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng tôi zất fẩn khới khi mo̒ zả tli̭ thôốch tḙp kuố văn hwả Mươ̒ng ản kwan tâm, tôn binh. 

Nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Chăng chí pỏ hḙp tloong tính, "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” la̒ nê̒n văn hwả kố da̭i thơ̒i da̭i dô̒ khṷ thuô̭c zai dwa̭n tiê̒n xơ xứ tloong tiển tli̒nh fát tliến kuố li̭ch xứ kon mo̭l thi̒m ản dố ớ Viḙ̂t Nam, tloong di̭ tư̒ nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Thwâ̭t ngư̭ "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” ản zởi kháw kố hoo̭c tlỉnh thức kôông nhâ̭n pớ ngă̒i 30/1/1932 pớ dê̒ xwất kuố Pa̒ Madeleine Colani tloong Da̭i hô̭i ta̒n kác nha̒ Tiê̒n xứ Viḙ̂n Dôông ho̭p ớ Ha̒ Nô̭i. "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” kỏ bi̭ tlỉ kwan tloong tloong thơ̒i da̭i dô̒ khṷ ớ Viḙ̂t Nam pơ̭i i nhơ ớ tlêênh thể zởi; la̒ ta̒i xán bô ku̒ng kwỉ bẳw, toỏng kóp cho thể zởi ta̒n tư liḙ̂w khwa hoo̭c kwan tloo̭ng, la̒ ho̭ thêm bức tlănh tiê̒n xơ xứ ớ Viḙ̂t Nam. Hwa̒ Bi̒nh kỏ kiếw diḙ̂ hi̒nh la̒ tlải khṷ pôl kỏ tư̒ hôô̭c lẳn kôô̒ng hḙ̂ dôô̭ng bâ̭t, thư̭c bâ̭t foong fủ, cho dêênh ngăl pớ tâ̒w thơ̒i Tiê̒n xứ ,kon mo̭l ta̒ khởm khôổng ớ ni, la̒ dêênh môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh’.

La̒ mo̭l gẳn pỏ pơ̭i meénh tất Hwa̒ Bi̒nh. TS. Ngwiḙ̂n Văn Viḙ̂t, Zảm dôốc Tlung tâm Tiê̒n xứ Dôông Nam Ả i ta̒ tư̒ lâ̒n fát biếw tlêênh ta̒n ziḙ̂n da̒n tloong nước pơ̭i kuốc tể khắng di̭nh ản bai tlo̒ chú nha̒ ka̭ ản dăng kai tố tlức tư̒ hô̭i ngi̭, la̒ ản ta̒n hwa̭t dôô̭ng thảm xát, khai kwâ̭t, hô̭i tháw khwa hoo̭c..Tảng kế la̒, năm 2017, Hwa̒ Bi̒nh ản kwiê̒n chú nha̒ tố tlức xư̭ kiḙ̂n Kí niḙ̂m 85 năm thể zởi kôông nhâ̭n nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh”; năm 2022 la̒ kí niḙ̂m tlo̒n 90 năm. Tính kâ̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch zoong la̭i thu nhâ̭p cho mo̭l zân pơ̭i toỏng kóp cho ngân xắch. 

Xoong tiển tli̒nh dô thi̭ hwả kôô̒ng pơ̭i nếp khôổng mởi i ta̒ tác dôô̭ng thẳn têểnh tơ̒i khôg dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng ká wê̒l ta̒n mă̭t tích kư̭c pơ̭i tiêw kư̭c, tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng bi̭ mai môô̭ch. Nê̒n "Văn hwả hwa̒ Bi̒nh” la̒ zi xán kwỉ zả kuố dất nước pơ̭i nhân lwa̭i kâ̒n ản tiếp tṷc ngiên kửw pơ̭i báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ kỏ ớ tâ̒m thể zởi. 

Báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭

Tliến khai thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i XIII kuố Dáng; Kết lwâ̭n kuố Tôống Bỉ thư Ngwiḙ̂n Fủ Tloo̭ng ớ Hô̭i ngi̭ văn hwả ká thắi twa̒n kuốc khảng 11/2021; Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ tính Hwa̒ Bi̒nh lâ̒n thử XVII; Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ-TU, ngă̒i 11/10/2021 kuố Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí wê̒l báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ za xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” zai dwa̭n 2023 - 2030 la̒ hết khức kâ̒n thếit tí tiếp tṷc ngiên kửw, báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ ta̒n zi xán văn hwả pơ̭i tliê̒n thôông thôốch tḙp kuố mo̭l Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i, kwáng bả, zởi thiḙ̂w bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh, xâi zư̭ng ta̒n xán fấm zu li̭ch dôô̭c dảw tí thu hút zu kheéch tloong nước pơ̭i kuốc tể, kóp fâ̒n fát tliến KT-XH tính Hwa̒ Bi̒nh. 

Zư̭ Hô̭i ngi̭ tliến khai Dê̒ ản Báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” zai dwa̭n 2023 - 2030 tlêênh diḙ̂ poa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh, ta̒n kác dôô̒ng chỉ: Ngwiḙ̂n Tloo̭ng Ngiḙ̂, Bỉ thư T.Ư Dáng, Tlướng ban twiên zảw T.Ư; Ngwiḙ̂n Fi Loong, Wí biên zư̭ khwiết BCH T.Ư Dáng, Bỉ thư Tính wí tê̒w khắng di̭nh: Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố, nơi lưw zư̭ tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố mo̭l Viḙ̂t - Mươ̒ng kắch ngăi măi ha̒ng ba̭n năm; la̒ tính miê̒n nủi tư̒ zân tôô̭c h ủn kôô̒ng tê̒w khôổng, i la̒ tlung tâm kuố dôô̒ng ba̒w Mươ̒ng ká nước. Tảng kế la̒, nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” tô̒n ta̭i pớ khwáng 30.000 năm têểnh 3.500 năm kắch ngă̒i năi chăng chí la̒ minh tlửng khắng di̭nh Viḙ̂t Nam la̒ môô̭ch tloong ta̒n kải nôi kuố kon mo̭l mo̒ ko̒n kung kấp cho ta̒n na̒h kháw kố, nha̒ khwa hco̭o tloong nước pơ̭i kuốc tể ta̒n tư liḙ̂w khwa hoo̭c wê̒l kwả tli̒nh chwiến hwả pớ mo̭l wươ̭n tiê̒n xứ lêênh mo̭l hiḙ̂n da̭i, wê̒l kắch kiểm khôổng, keenh tác, tố tlức xa̭ hô̭i. Dê̒ ản thế hiḙ̂n xư̭ kwan tâm dă̭c biḙ̂t kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n tính têểnh kôô̒ngt ác báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng pô̭ tluổ kôô̒ng pơ̭i kôô̭ng dôô̒ng ta̒n kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n tính pô̭ chung. La̒ dôô̭ng lư̭c thúc tấi fát tliến KT-XH, kóp fâ̒n la̒ thẳng lơ̭i Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ tính lâ̒n thử XVII pơ̭i Da̭i hô̭i XIII kuố Dáng.

KÁC TIN KHÁC

Ẩn tươ̭ng zu li̭ch thă̒nh fổ pên khôông Da̒

Ẩn tươ̭ng mô hi̒nh zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Hwiḙ̂n La̭c Xơn tlung khức báw tô̒n zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Tân La̭c

---

Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).