Li̭ch kuố mo̭l Mươ̒ng la̒ bô̭ li̭ch kố tli thức zân zan, hôốc la̒ khắch doi, ản la̒ dêênh pớ tlêênh wiḙ̂c thew ngỏ chwiến dôô̭ng kuố khaw doi. Li̭ch ản la̒ pă̒ng 12 thé tle, mơ̭i thé tle la̒ môô̭ch ha̒ng, tloong di̭ kỏ môô̭ch khổ ngă̒i tloong khảng ản khắc pă̒ng ta̒n kỉ hiḙ̂w khác ha̒ tí dwản di̭nh ngă̒i thôốch, xẩw cho khới xư̭ kôông wiḙ̂c (ti la̒ ăn, la̒ nha̒ mởi, lḙ̂ bơ̭, lḙ̂ ôông hăi lo kôông to wiḙ̂c ká tloong mươ̒ng).


Tli thức zân zan li̭ch tle zân tôô̭c Mươ̒ng ản kôô̭ng dôô̒ng Mươ̒ng xỏm Mô̭, xa̭ Bi̒nh Thănh (Kaw Foong) lưw zư̭, tlưng pă̒i pơ̭i ngỏ paw ta̒n kinh ngiḙ̂m tloong kuốc khôổng.

Mo̭l Mươ̒ng Pi kỏ kắch tỉnh li̭ch khác pơ̭i mo̭l Mươ̒ng ớ pu̒ng khác, hôốc la̒ kắch tỉnh "ngă̒i lui khảng têểnh”. Khảng Chiêng li̭ch Mươ̒ng Pi ửng pơ̭i khảng 10 li̭ch Mươ̒ng ta̒n miểng khác pơ̭i khảng 10 âm li̭ch kuố mo̭l Kinh.

Li̭ch Mươ̒ng thew tliê̒n thwiết Mươ̒ng ản la̒ dêênh paw thơ̒i tâ̒w buô Zi̭t Za̒ng kuố mo̭l Mươ̒ng. Li̭ch ản la̒ dêênh tâ̒w tiên ớ Mươ̒ng Pi, tức la̒ ản la̒ paw thơ̒i Hu̒ng Vương zư̭ng nước. Tliḙ̂n kế hă̒ng, paw thơ̒i Hu̒ng vương, nha̒ buô kỏ lâ̒n ti tlêênh thwiê̒n, zo chăng tí ỉ la̒ tlé môô̭ch biên ngoo̭c kwỉ. Tư̒ thơ̭ lă̭n ta̒i zói ản hôốc têểnh, mé chăng môô̭ch ăi thi̒m ản dố. Nha̒ buô cho hôốc ká thắi ta̒n da̭w xi̭ nối thiểng tloong nước tí zo̒ thi̒m biên ngoo̭c, mé tê̒w chăng ản. Môô̭ch hôm kỏ thố lang Mươ̒ng Pi, ta̒i zói nối thiểng tloong Mươ̒ng xin paw iết kiển nha̒ buô. Khăw khi ngỏ môô̭ch kwé pă̒ng chân ka̒, bi̭ thố lang ni̒ pô̭ pơ̭i buô la̒, biên ngoo̭c di̭ tang tơ̭i zơ̒ thôốch tí tlớ wê̒l pơ̭i buô. Têểnh ngă̒i thử 6, kế pớ ngă̒i biên thố lang tlé kwé, kỏ mo̭l zân ti teẻnh mươ̭ng zoong zơng buô môô̭ch kon kả we̒l to, bươ̒ pắt ản ớ chơ̒ khôông, Mo̭l la̒ pếp kuố buô bố kả, ản dố tloong tlôô̭ng kả môô̭hc biên ngoo̭c lảng. Thi̒m ản ngoo̭c, nha̒ buô pui mơ̒ng,cho hôốc biên thố lang paw thướng cho tư̒ châw bẳw ngoo̭c nga̒, mé thố lang Mươ̒ng Pi chăng lḙ̂, tlí xin nha̒ buô tha ân môô̭ch wiḙ̂c tí cho zân bu̒ng thố lang kai kwán ngă̒i thi̒ lu̒i môô̭ch ngă̒i pơ̭i khảng tả la̭i lêênh khởm hơn pa khảng. Ản dố wiḙ̂c ni̒ tư̒ ỉ ngiḙ̂, nha̒ buô ưng thwâ̭n liê̒n cho lâ̭p da̒n tể kảw tlơ̒i tất tlửng zảm. Pớ di̭, mo̭l Mươ̒ng ớ Mươ̒ng Pi lâ̭p li̭ch pơ̭i zư̭ ma̭i wê̒l khăw ni̒.

La̒ kư zân bán diḙ̂, kỏ li̭ch xứ lô tơ̒i, khởm la̒ ản têểnh tli̒nh dô̭ văn minh, mo̭l Mươ̒ng kỏ li̭ch tluổ la̒ kải kỏ tư̒ kơ xớ. Li̭ch Mươ̒ng Pi khả tli tiết, cho dố ho̭ zơ̒, twâ̒n, khảng, kwỉ pơ̭i năm. Môô̭ch ngă̒i kuố mo̭l Mươ̒ng kỏ 16 zơ̒ (môô̭ch zơ̒ khânh pă̒ng 1,5 zơ̒ kuố mo̭l Kinh) mơ̭i khảng kỏ 29 – 30 ngă̒i, chiê la̒ 3 twâ̒n, mơ̭i twâ̒n kỏ 10 ngă̒i, mơ̭i năm kỏ 12 khảng, chiê la̒ 4 kwỉ.

Li̭hc kỏ dă̭c diếm la̒: Li̭ch tlăng thew khảng pơ̭i twâ̒n (Mo̭l Mươ̒ng thew ngỏ bâ̭ô̭nn kuố tlăng tí la̒ tha li̭ch) kôô̒ng pơ̭i li̭ch hâ̭w bâ̭t thew năm.

Li̭ch Mươ̒ng Pi kỏ ắnh hướng khu têểnh kon mo̭l kôô̒ng tloong ta̒n xinh hwa̭t kuố xa̭ hô̭i Mươ̒ng. Li̭ch Mươ̒ng Pi i tư̭ zởi ha̭n khôông zan kuố nả. Thă̒nh ngư̭ "ngă̒i lui khảng têểnh” chăng zoong tỉnh fố biển têểnh mớc da̭i ziḙ̂n cho ta̒n bu̒ng Mươ̒ng mo̒ tlí tô̒n ta̭i ớ Mươ̒ng Pi, nả kỏ ỉ ngiḙ̂ thư̭c tiêxn tloong nôông ngiḙ̂p, tli fổi ta̒n xinh hwa̭t văn hwả bu̒ng Mươ̒ng Pi.

Kôô̒ng pơ̭i ta̒n zả tli̭ dôô̭c dảw, da̭c biḙ̂t di̭, li̭ch tle zân tôô̭c Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh (kôô̒ng pơ̭i lḙ̂ hô̭i tliê̒n thôổng Khai Ha̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh; ngḙ̂ thwâ̭t muổ Keng Loỏng zân tôô̭c Thải, hwiḙ̂n Mai Châw) i ta̒ ản Bô̭ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch zoong paw zeenh mṷc zi xán văn hwả fi bâ̭t thế kuốc za.

Pên keḙnh di̭ ko̒n tư̒ zi xán khác kuố zân tôô̭c Mươ̒ng an teẻnh zả kaw, kôô̒ng ta̒n nét bán xắc văn hwả dôô̭c dảw nhơ: Tlôổng Mươ̒ng, Chiêng Mươ̒ng, mô̭ Mươ̒ng, chư̭ biết - thiểng pô̭, la̒ng Mươ̒ng… Tlỉn ta̒n kải thể hḙ̂ ti tlước tí la̭i i ta̒ la̒ ză̒w thêm bán xắc văn hwả Mươ̒ng chăng tlí thu hút ản kwan tâm kuố ta̒n nha̒ nggiên kửw, nha̒ kháw kố, xưw tâ̒m zân zan… mo̒ ko̒n la̒ dêênh ản xăi mê kuố zu kheéch khânh xa mơ̭i khi têểnh Hwa̒ Bi̒nh.

KÁC TIN KHÁC


Zư̭ zi̒n hô̒n kốt zân tôô̭c Mươ̒ng – hă̒nh tli̒nh tiếp nổl pớ tliê̒n thôổng têểnh hiḙ̂n da̭i: Báw tô̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng – pắt nguô̒n pớ dam mê

Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.

Zư̭ zi̒n hô̒n kốt zân tôô̭c Mươ̒ng – hă̒nh tli̒nh tiếp nổl pớ tliê̒n thôổng têểnh hiḙ̂n da̭i: Wê̒l miê̒n văn hwả Mươ̒ng

Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.

44 tác fấm ản dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn ho̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw, xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất

Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.

Khảm fả xán fấm zu li̭ch khác la̭, hấp zâ̭n ớ pu̒ng têểnh PriorBay Resort

Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.

Khơi zâ̭l, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả Hwa̒ Bi̒nh – Dôô̭ng lư̭c tí kôô̭ng dôô̒ng fát hwi bai tlo̒ tlú thế zi xán văn hwả

Hăi dẳi ản ho̭ kải kwan tloo̭ng kuố báw tô̒n zi xán văn hwả la̒ kóp fâ̒n báw bḙ̂, fát hwi hḙ̂ zả tli̭ văn hwả Viḙ̂t Nam, thiết thư̭c fṷc bṷ iêw kâ̒w fát tliến kinh tể – xa̭ hô̭i tloong zai dwa̭n mởi, kấp wí, tlỉnh kwiê̒n tính Hwa̒ Bi̒nh xác di̭nh ni la̒ nhiḙ̂m bṷ then chốt tloong chiển lươ̭c fát tliến văn hwả. Kôô̒ng pơ̭i di̭, hwi dôô̭ng ản ta̒n kác nguô̒n lư̭c, la̒ dêênh dôô̒ng thwâ̭n kuố nhân zân pơ̭i khức mă̭nh kôô̭ng dôô̒ng ta̒n zân tôô̭c tloong zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả.

Thi̒m hiếw wê̒l Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Tloong thơ̒i ki̒ tiê̒n xứ kuố Hwa̒ Bi̒nh, nối lêênh nhất pơ̭i dă̭c tlưng nhất la̒ nê̒n văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Mo̭l Hwa̒ Bi̒nh tư̭ ha̒w wê̒l li̭ch xứ lô tơ̒i kuố mêê̒nh, la̒ miểng tâ̒w tiên thi̒m ản dố pơ̭i tă̭ch thên kuố môô̭ch nê̒n văn hwả dă̭c tlưng chăng tlí kă̭n tluổ Viḙ̂t Nam mo̒ ko̒n cho ká ta̒n nước Dôông Nam Ả pơ̭i khải Nam Tlung Kuốc: Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Pớ wiḙ̂c khai kwâ̭t ta̒n diếm zi tích hang dôô̭ng ớ bu̒ng khṷ pôl Hwa̒ Bi̒nh, năm 1972, nha̒ kháw kố mo̭l Fáp M.colani cho ha hăi dẳi têểnh môô̭ch :thơ̒i da̭i dô̒ khṷ tloong tính Hwa̒ Bi̒nh – Bắc Ki̒”. Têểnh ngă̒i 30/1/1932, nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” i ta̒ ản Da̭i hô̭i ta̒n nha̒ tiê̒n xứ Viḙ̂n Dôông lâ̒n thử nhất ho̭p ớ Ha̒ Nô̭i thươ̒ nhâ̭n.