"Kơm mươ̒ng Vỏ, lo̭ Mươ̒ng Wang, thươ̒ng dang mươ̒ng Bủm Khỏi”, kâw bỉ nhơ chí tắch ká thắi mo̭l ha thi̒m wê̒l kải nôi kuố ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka iểng măng ngoo̭ch, thẳm dâ̭m văn hwả tliê̒n thôổng kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng.


Thă̒nh biên ta̒n kác kâw la̭c bô̭ hát Mươ̒ng kôô̒ng ta̒n mo̭l ươ la̒n diḙ̂w zan ka tlẳng iểng thiểng hát pô̭ meḙnh kúô ngḙ̂ nhân têểnh pớ Kâw la̭c bô̭ Bai Chim, xa̭ Di̭nh Kư (La̭c Xơn).

Wê̒l bu̒ng mươ̒ng Bủm Khỏi khâi hơ mâ̭n ngă̒i

Mươ̒ng Bủm Khỏi pớ khâi hơ têểnh ngă̒i măi thuô̭c hal xa̭ Ân Ngiḙ̂ pơ̭i xa̭ Tân Mi̭, hwiḙ̂n La̭c Xơn, nơi ni̒ nối thiểng la̒ bu̒ng tất kuố ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng. Tloong môô̭ch kuô̭c zaw lưw hát zân ka Mươ̒ng tố tlức ớ xa̭ Tân Mi̭, ta̒n tôi kỏ zi̭p tô̭l ản mḙ̂ Kwắch Thi̭ Li̭ch, ngḙ̂ nhân hát zân ka Mươ̒ng ớ xỏm Tươ, xa̭ Ân Ngiḙ̂. Mḙ̂ Li̭ch chiê xé: Pớ ka̭ nhó tôi i ta̒ ản mḙ̂, ản za̭ chwiê̒n dă̭i thuô̭c loo̒ng ta̒n thiểng hát. Xa̭ hô̭i ngă̒i măi fát tliến mé ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka mâ̭n ngă̒i i ko̒n ản zi̒n zư̭, di̭ la̒ mỏn ăn tinh thâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng pơ̭i i la̒ kải mo̒ thể hḙ̂ chwiê̒n dă̭i, fát hwi nhơ ta̒n tôi hết khức tlân kwỉ, tư̭ ha̒w. 

Kôô̒ng pơ̭i thể hḙ̂ ká thuối nhơ mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Khi̭tm 69 thuối, ớ xỏm Xoong Khắnh, xa̭ Tân Mi̭, mơij mo̒ lâ̒n ản tlẳng iểng hát dủm zaw zwiên hăi thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh, mḙ̂ tê̒w măng tinh thâ̒n fẩn tlẩn. Mḙ̂ ka̒ng pui hơn bới bi̒ ớ khắp ta̒n la̒ng tlêênh, xỏm chơ̒, mơ̭i mo̒ khâi nha̒ kỏ dảm kưởi hăi zi̭p lḙ̂, Thết, hô̭i he̒ tê̒w ziḙ̂n tha hwa̭t dôô̭ng văn hwả, văn ngḙ̂, hát dủm zaw zwiên, thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh, thu hút tư̒ mo̭l tham za hát pơ̭i kho̭m mo̭l thew ngỏ, tê̒w tlẳng iểng. 

Nha̒ ngiên kửw văn hwả zân zan Bu̒i Hwi Voo̭ng, xỏm Bưng Ko̭i, xa̭ Hương Nhươ̭ng (La̭c Xơn) tlaw dối: Tloong hát zân ka Mươ̒ng, nhất la̒ hát dủm zaw zwiên, hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh chăng tlí la̒ hát cho ha̒ tí tê̒w tlẳng iểng mo̒ ko̒n fṷc bṷ cho zaw tiếp, thi̒m hiếw ha̒ kwa thiểng hát dổi dáp… Tloong ka̭ hát, hal pên thăm hói nha̒ kước, pổ mḙ̂, eenh ủn, muô̒ ma̒ng, kwêl hương bán kwản… Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c thôông kwa hát bôô̭c lô̭ tỉnh kắch, tư chất, hiếw kuố mơ̭i mo̒ mo̭l. Kỏ ta̒n ba̒i hát, nhơ hát hu kon kuố mo̭l Mươ̒ng zoong tỉnh zăn dă̭i, zảw zṷc khu hôô̭ng. 

Lan twá ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng

Tí ta̒n thiểng hát dủm zaw zwiên, thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh ản báw tô̒n, chăng thế chăng nhắc têểnh ta̒n mo̭l tâm hwiết, nhơ ôông Bu̒i Văn Nóm, ngwiên Bỉ thư Hwiḙ̂n wí La̭c Xơn; Ngḙ̂ nhân ưw tủ Bu̒i Hwi Voo̭ng kôô̒ng môô̭ch khổ thă̒nh biên khác tloong nhỏm xưw tâ̒m tư liḙ̂w báw tô̒n zi xán ngḙ̂ thwâ̭t hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh, hát dủm zân tôô̭c Mươ̒ng hwiḙ̂n La̭c Xơn. Ká 8 năm thư̭c hiḙ̂n (2013 - 2020), nhỏm i ta̒ tliến khai xưw tâ̒m tlêênh 30 kuô̭c, tâ̭p hơ̭p pơ̭i thôổng kêl ản khânh 300 ngḙ̂ nhân hát zân ka tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n, lưw zư̭ ản khânh 1.000 hi̒nh ắnh, thu âm, video. 

Tloong zi̭p khânh ni, Kâw la̭c bô̭ pổn Mươ̒ng, xa̭ thươ̭ng Kôốc tố tlức tlương tli̒nh fṷc zư̭ng ỉ ngiḙ̂ pơ̭i tlú dê̒ "Xắc Puô̒ chúc Thết tâ̒w xwân”. Tlương tli̒nh kwi tṷ tư̒ kâw la̭c bô̭ têểnh pớ ta̒n bu̒ng Mươ̒ng tloong pơ̭i wa̒i hwiḙ̂n. Pên keḙnh ngi lḙ̂ zẩl chiêng, xắc puô̒ kweenh la̒ng ti tha keẻnh tôô̒ng, tlo̒ chơi zân zan thi̒ ma̒n zaw lưw hát zân ka kố thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh, hát dủm zaw zwiên la̒ wiḙ̂c kỏ thơ̒i lươ̭ng "za̒i hơi” nhất, la̒ dêênh khôông khỉ zaw lưw xôi nối nhất. Eenh Bu̒i Báw Zu, Tlú nhiḙ̂m kâw la̭c bô̭ pổn Mươ̒ng cho hăi: Kôô̒ng pơ̭i mô hi̒nh thănh niên lưw zư̭ pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c, kâw la̭c bô̭ pổn Mươ̒ng moong hảw hwa̭t dôô̭ng chăng chí kỏi go̭n tloong biếw ziḙ̂n ngḙ̂ thwâ̭t zaw lưw pơ̭i ta̒n kác diḙ̂ fương mo̒ ko̒n toỏng kóp ản tư̒ hơn nươ cho wiḙ̂c lan twá ta̒n zả tli̭ văn hwả fi bâ̭t thế. Pớ di̭, chiêng kôô̒ng pơ̭i ta̒n nha̭c kṷ zân tôô̭c Mươ̒ng, hát zân kaw Mươ̒ng xḙ chăng bi̭ mai môô̭ch. 

Ngă̒i măi, kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c tha tơ̒i kuố ta̒n nê̒n táng ma̭ng xa̭ hô̭i zalo, facebook, youtube… hát dủm zaw zwiên, thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwa̒ Bi̒nh ản kwáng bả hôô̭ng ha̭i, tlớ thă̒nh xán fấm văn hwả, dáp ửng nhu kâ̒w thướng thức kuố dôô̒ng ba̒w Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i ta̒n mo̭l ươ mển văn hwả zân zan zân tôô̭c Mươ̒ng. Ớ hwiḙ̂n La̭c Xơn kỏ môô̭ch khổ kânh youtube thu hút ha̒ng ngi̒n lươ̭t chiê xé, ha̒ng tliḙ̂w mo̭l thew ngỏ khăw mơ̭i mo̒ video clip ản dăng tái lêênh nhơ: Hát thiểng Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh, Voo̭ng Bu̒i, Kwắch Lon, Lḙ̂ Thơ, Miê̒n Tâi Bắc… hâ̒w nhơ ta̒n xa̭, thi̭ tlẩn tê̒w thă̒nh lâ̭p, zwi tli̒ hwa̭t dôô̭ng ta̒n kâw la̭c bô̭ báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Ká thắi hwiḙ̂n kỏ 7 kâw la̭c bô̭ hát thươ̒ng dang, pôḙnt kấp xa̭, tảng kế la̒ kâw la̭c bô̭ Mươ̒ng Khṷ - xa̭ Ngoo̭c Xơn; kâw la̭c bô̭ Bai Chim - xa̭ Di̭nh Kư; kâw la̭c bô̭ Bi̒nh Hém - xa̭ Bi̒nh Hém; kâw la̭c bô̭ Vṷ Bi̒nh - xa̭ Vṷ Bi̒nh… ta̒n kác kâw la̭c bô̭ tê̒w tâ̭p hơ̭p thu hút ản tlêênh 300 ngḙ̂ nhân tích kư̭c tham za báw tô̒n, zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán hát dủm zaw zwiên, thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh zân tôô̭c Mươ̒ng.

 


KÁC TIN KHÁC


Zu li̭ch ngí zươ̭ng, chăm xoóc khức khwé lêênh ngôl

Zi̭p 30/4 pơ̭i 1/5 ti kôô̒ng 5 ngă̒i ngí liên tṷc la̒ thơ̒i zan lỉ tướng tí ta̒n za di̒nh cho̭n ta̒n diếm têểnh thư za̭n, thi̒m wê̒l miểng an nhiên. Nhơ̒ lơ̭i thể ta̭ng khả ti la̭i twâ̭n tiḙ̂n, diḙ̂ hi̒nh tô̒l khṷ kỏ nét thôốch hwang xơ, khỉ hâ̭w maách mé, ta̒n khu zu li̭ch ngí zươ̭ng, chăm xoóc khức khwé tlêênh diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh hút kheéch zi̭p ni̒.

Ẩn tươ̭ng zu li̭ch thă̒nh fổ pên khôông Da̒

Chăng chí hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ thiên nhiên thươi thôốch, nê̒n văn hwả dă̭c tlưng, TF Hwa̒ Bi̒nh ko̒n kỏ dô̒ ăn dô̒ oỏng dôô̭c dảw kôô̒ng pơ̭i tư̒ mỏn ăn la̭ meḙnh, mu̒i bi̭ ha̭w toỏng nối thiểng. Diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, li̭ch xứ, văn hwả pơ̭i kon mo̭l la̒ dêênh tiê̒m năng zu li̭ch foong fủ, hấp zâ̭n cho pu̒ng têểnh.

Ẩn tươ̭ng mô hi̒nh zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn tlung khức báw tô̒n zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).