Nhơ ta̒n kâl kố thṷ bư̭ng tla̭i kuố kwêl la̒ng, mo̭l kỏ wi tỉn tlêênh diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ khắng di̭nh, tlắch nhiḙ̂m, kóp khức kôô̒ng ta̒n kác kấp tlỉnh kwiê̒n tlí páw mo̭l zân kôô̒ng dôô̒ng thwâ̭n, tlung thăi xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭, fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, zám nge̒w, xâi zư̭ng nôông thôn mởi; zư̭ bư̭ng an ninh kuốc foo̒ng, tlâ̭t tư̭ an twa̒n xa̭ hô̭i pơ̭i zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c. Tỉnh têểnh khảng 1/2025, ká thắi tính kỏ 1.399 mo̭l kỏ wi tỉn. La̒ ta̒n bỉ thư chi bô̭, tlướng thôn, kha̒ la̒ng, kản bô̭ ngí hưw, nha̒ zảw, thâ̒i thuốc, mo̭l xán xwất zói kôô̒ng ta̒n thă̒nh fâ̒n khác. Zai dwa̭n 2021 - 2023, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính kỏ 33 mo̭l kỏ wi tỉn tiêw biếw ản WBNZ tính tă̭ng bă̒ng khen. Zai dwa̭n 2020 - 2025, tính kỏ 1 mo̭l kỏ wi tỉn ản Thú tưởng Chỉnh fú tă̭ng bă̒ng khen pơ̭i 19 mo̭l kỏ wi tỉn ản Bô̭ tlướng, Chú nhiḙ̂m Wí ban Zân tôô̭c tă̭ng bă̒ng khen.


Ôông Dinh Văn Lư̒ng, mo̭l kỏ wi tỉn xỏm Bưng Bải, xa̭ Vân Xơn (Tân La̭c) twiên chwiê̒n, fố biển tlú tlương, tlỉnh xắch kuố Dáng, Nha̒ nước cho mo̭l zân tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Ta̒n năm kwa, Tính wí, HDNZ, WBNZ tính, ta̒n xớ, ban, ngă̒nh i ta̒ kỏ tư̒ kắch la̒ hiḙ̂w kwá tí fát hwi bai tlo̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ. Tảng kế nhơ thươ̒ng ti nẳm pắt moong hảw, ngwiḙ̂n boo̭ng kuố mo̭l kỏ wi tỉn; la̒ tốt wiḙ̂c hô̭ tlơ̭ bâ̭t chất, dôô̭ng biên tinh thâ̒n, fố biển tlú tlương, tlỉnh xắch kuố Dáng, fáp lwâ̭t kuố nha̒ nước, nhất la̒ ta̒n tlú tlương liên kwan têểnh tlỉnh xắch zân tôô̭c. Tố tlức ta̒n kác lớp bô̒i zươ̭ng, hô̭i ngi̭ tâ̭p hwẩn wê̒l nô̭i zung, kắch la̒, ki̭ năng, kinh ngiḙ̂m bâ̭n dôô̭ng kwâ̒n tlủng, tí mo̭l kỏ wi tỉn twiên chwiê̒n cho dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ. Kwa kôông tác bâ̭n dôô̒ng, dô̭i ngṷ mo̭l kỏ wi tỉn i ta̒ gương mâ̭w, tích kư̭c tham za ta̒n foong tla̒w kuố diḙ̂ fương, twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ la̒ tốt tlú tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, tham za xâi zư̭ng nôông thôn mởi.

Tích kư̭c tham za xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kôô̒ng pơ̭i khổi da̭i dwa̒n kết zân tôô̭c

Khươ̭ bu̒ng tô̒l khṷ ză̭l Vân Xơn (Tân La̭c), mo̭l kỏ wi tỉn Dinh Văn Lư̒ng ớ xỏm Bưng Bải ka̭ no̒ i ản pa̒ kon thương ươ, nế tloo̭ng. Mo̭l zân chăng tlí kỉnh tloo̭ng ôông ớ ta̒n thă̒nh tư̭w, dẩw ẩn tí la̭i tloong zai dwa̭n ôông la̒ mo̭l dửng tâ̒w tlỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương, mo̒ ko̒n bi̒ tâm hwiết xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kơ xớ pơ̭i fát hwi khổi da̭i dwa̒n kết zân tôô̭c.

Khăw khi ngí hưw thew chể dô̭ pớ năm 2020, ôông Lư̒ng ản nhân zân xwi tôn la̒ mo̭l kỏ wi tỉn. Ôông i ta̒ bâ̭n dôô̭ng tlỉ twḙ̂, bán li̭nh pơ̭i kinh ngiḙ̂m paw kôông tác twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng nhân zân chấp hă̒nh tlủ tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước; zư̭ bư̭ng an ninh tlỉnh tli̭, tlâ̭t tư̭ an twa̒n xa̭ hô̭i pơ̭i tăng kươ̒ng khổi da̭i dwa̒n kết tloong kôô̭ng dôô̒ng zân kư. Ôông kôô̒ng ta̒n thă̒nh biên tố hwa̒ zái lâ̭p thơ̒i kỏ mă̭t ớ ta̒n pu̒ng kỏ ngwi kơ xắi tha bṷ wiḙ̂c, tham za hwa̒ zái thă̒nh kôông 4 bṷ cheenh chấp tất, 3 bṷ mâw thwâ̭n eenh ủn, 2 bṷ tá ha̒…

Ôông Lư̒ng chiê xé: "pă̒ng tlỉ twḙ̂, bổn khôổng, kinh ngiḙ̂m pơ̭i wi tỉn kuố mo̭l dáng biên, tôi moong hảw ản toỏng kóp kôông khức nhó tloong xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kơ xớ bư̭ng mă̭nh. Tí la̒ ản wiḙ̂c ni̒, tôi fái thư̭c xư̭ khânh zân, tlẳng iểng ta̒n kải zân moong ha̒w, tích kư̭c nẳm pắt, ti khu xát kơ xớ. Pớ di̭ kỏ ản loo̒ng tin, tlớ thă̒nh dâi kết nổl kuố kấp wí dáng, tlỉnh kwiê̒n, Mă̭t tlâ̭n Tố kuốc pơ̭i nhân zân”.

Chôổng nhơ ôông DinhVăn Lư̒ng, ta̒n mo̭l kỏ wi tỉn khác nhơ ôông: Vi̒ Tloo̭ng Fiê̒w (xỏm Lâ̒w, xa̭ Mai ha̭, hwiḙ̂n Mai Châw), Lo̒ Văn Kwiết (xỏm Ziê̒w Luông, xa̭ Tân Minh, hwiḙ̂n Da̒ Bắc), Ngwiḙ̂n Ngoo̭c Ẳnh (tố 1, fươ̒ng Hư̭w Ngi̭, thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh)… kôô̒ng tư̒ mo̭l kỏ wi tỉn khác tlêênh diḙ̂ pa̒n ká thắi tính i ngă̒i têm thâ̒m lă̭ng kôổng hiển. Tiếp tṷc fát hwi bai tlo̒, tlắch nhiḙ̂m, gương mâ̭w tloong thiểng pô̭ kôô̒ng wiḙ̂c la̒ tí za di̒nh, zoo̒ng ho̭, kwêl la̒ng, kôô̭ng dôô̒ng noi gương la̒ thew. Tích kư̭c fố biển ta̒n tlú tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước; la̒ thew nếp khôổng văn hwả mởi, xwả tá ta̒n hú tṷc la̭c hâ̭w, mê tỉn zi̭ dwan…

Tham za kôông tác xâi zư̭ng Dáng, tlỉnh kwiê̒n, Mă̭t tlâ̭n Tố kuốc pơ̭i ta̒n tố tlức tlỉnh tli̭ - xa̭ hô̭i, mo̭l kỏ wi tỉn tê̒w pơ̭i tlỉnh kwiê̒n, Mă̭t tlâ̭n Tố kuốc, ta̒n dwa̒n thế kwâ̒n tlủng zoong kwi chể zân chú paw kuô̭c khôổng. Xâi zư̭ng, fát tliến ta̒n tố tlức hô̭i, bâ̭n dôô̭ng nhân zân tham za foong tla̒w thi duô. Thôông kwa ta̒n dơ̭t tiếp xúc kứ tli kuố da̭i biếw Kuốc hô̭i, Hô̭i dôô̒ng nhân zân kác kấp, mo̭l kỏ wi tỉn kỏ tư̒ ỉ kiển toỏng kóp thiết thư̭c paw tlương tli̒nh fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i pơ̭i kôông tác xâi zư̭ng Dáng, tlỉnh kwiê̒n, kóp fâ̒n kwan tloo̭ng paw wiḙ̂c xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kơ xớ bư̭ng mă̭nh, kúng kổ niê̒m tin kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ paw hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kôô̒ng tlỉnh kwiê̒n kơ xớ.

Tư̒ mo̭l kỏ wi tỉn la̒ kha̒ la̒ng, kản bô̭ ngí hưw thuối i ta̒ kaw mé ka̭ no̒ i nhiḙ̂t ti̒nh tham za kôông tác ớ kơ xớ, dám dương ta̒n tlức bṷ nhơ: Bỉ thư Chi bô̭; tlướng thôn, xỏm…; tham za tố hwa̒ zái, tố an ninh. Kwa di̭ kóp fâ̒n xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kơ xớ bư̭ng mă̭nh ká thắi, fát hwi khổi da̭i dwa̒n kết zân tôô̭c.

Ti tâ̒w tloong wiḙ̂c tham za xâi zư̭ng nôông thôn mởi

Tloong thư̭c hiḙ̂n tlương tli̒nh xâi zư̭ng nôông thôn mởi, dô̭i ngṷ mo̭l kỏ wi tỉn i ta̒ tham za kôô̒ng tlỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương bâ̭n dôô̭ng pa̒ kon hiển tất la̒ ta̭ng khả, zái foỏng mă̭t pă̒ng xâi zư̭ng ta̒n twiển khả kwêl la̒ng, kôông tli̒nh fúc lơ̭i kôông kôô̭ng… Kô pơ̭i fương tlâm "Nha̒ nước pơ̭i Nhân zân kôô̒ng la̒”, tư̒ nha̒ mo̭l kỏ wi tỉn i ta̒ hiển tất, hwi dôô̭ng hiḙ̂w kwá nguô̒n lư̭c tloong nhân zân tí xâi zư̭ng nha̒ văn hwả thôn, xỏm, xướ la̭i tlươ̒ng hoo̭c, ta̒n twiển khả nổl xỏm, nổl xa̭…Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c tham za tích kư̭c, ti tâ̒w, gương mâ̭w kuố mo̭l kỏ wi tỉn, foong tla̒w xâi zư̭ng nôông thôn mởi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính ản kho̭m nhân zân úng hô̭, tham za hiển tất, zái foỏng mă̭t pă̒ng.. tí la̒ ta̒n tiêw tlỉ tlươ̒ng tli̒nh nôông thôn mởi kuố diḙ̂ fương.

Tảng kế tha ớ ni la̒ ôông Bu̒i Dức Thươ̭ng, mo̭l kỏ wi tỉn khu Mở Dô̒I, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) i ta̒ bâ̭n dôô̭ng 8 hô̭ hiển tất thố kư kôô̒ng 40 hô̭ hiển tất nôông ngiḙ̂p tí bớ hôô̭ng ta̭ng khả zaw thôông; ôông Tliḙ̂w Văn Tâm, mo̭l kỏ wi tỉn xỏm Bo̒ Liêm, xa̭ Dôô̒ng tâm (Mai Châw) tích kư̭c twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng 62 lươ̭t hô̭ za di̒nh hiển 6.175m2tất tí la̒ ta̭ng khả, xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tỏn dác; ôông Ngwiḙ̂n Văn Hư̭w, mo̭l kỏ wi tỉn, Tố tlướng tố zân fổ khổ 9, fươ̒ng Ki̒ Xơn (thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh) bâ̭n dôô̭ng 10 hô̭ za di̒nh hiển 2.450m2 tất la̒ ta̭ng khả ti la̭i pên tloong tôô̒ng na̒, nha̒ văn hwả, bâ̭n dôô̭ng nhân zân tham za xâi zư̭ng mô hi̒nh tlính tlang nha̒ kướ, xâi zư̭ng dwa̭n khả kâl xeenh dớ hwa. Ôông Kwắch văn Thỏn, zân tôô̭c Mươ̒ng, Tlướng xỏm Nhṷn, xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn) bâ̭n dôô̭ng 105 hô̭ zân kuố xỏm wê̒l khu tất tải di̭nh kư ba̒n zaw mă̭t bă̒ng thi kôông kôông tli̒nh hổ dởng dác Keẻnh Ta̭ng, kôô̒ng pơ̭i bâ̭n dôô̭ng hô̭ zân hiển 157 ha tất cho kôông tli̒nh hô̒ dởng dác, twiên chwiê̒n nhân zân tu tlỉ la̒ ăn, fát tliến kinh tể nơng kaw tơ̒i khôổng…

Mo̭l kỏ wi tỉn i ta̒ tích kư̭c twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng nhân zân chwiến tối kơ kẩw kâl lôông, bâ̭t nuôi, fát hwi tiê̒m năng, thể mă̭nh kuố diḙ̂ fương fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i; tham za ta̒ lớp tâ̭p hwẩn, tlaw tối kinh ngiḙ̂m, ửng zṷng khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t tloong xán xwất nôông, lâm ngiḙ̂p tí nơng kaw năng xwất, chất lươ̭ng xán fấm. Nhơ̒ di̭, bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi ản dố kỏ tư̒ thăi tối, tơ̒i khôổng mo̭l zân khả lêênh tư̒.


KÁC TIN KHÁC


Chít tẳm dác ớ dét kon – Măng lo mơ̭i khi muô̒ he̒ wê̒l

Muô̒ he̒ thơ̒i tiết noỏng, kẻw thew nhu kâ̒w thẳm maách zái nhiḙ̂t tăng lêênh, nhất la̒ ớ dét kon. Ni i la̒ ka̭ ta̒n kải lo thươ̒ng tlư̭c wê̒l tai na̭n chít tẳm dác – kải hwa̭ mắi ớ lô̭m ti ma̭ng khôổng kuố tư̒ dét kon tloong ká nước mơ̭i năm. Cho dêênh ta̒n za di̒nh, mo̭l la̒ pổ, la̒ mḙ̂, ta̒n mo̭l chăm xoóc dét kon kâ̒n fái chú dôô̭ng foo̒ng tleẻnh chít tẳm dác cho dét kon, dám báw tí dét ản fát tliến ká thắi tloong môi tlươ̒ng an twa̒n, lee̒nh mă̭nh.

Hoo̭c pơi an twa̒n foo̒ng, chẩng chít tẳm dác cho dét kon

Mơ̭i mo̒ muô̒ he̒ têểnh, kải lo wê̒l tai na̭n chít tẳm dác ớ dét kon tả la̭i têểnh. Ngwiên zo tlỉnh la̒ dét kon bi̭ chít tẳm dác la̒ zo dét chuô hăi pơi lô̭i, thiểw ki̭ năng pơ̭i kiển thức an twa̒n tloong môi tlươ̒ng dác. Cho dêênh, dă̭i pơi cho dét kon chăng tlí la̒ môô̭ch hwa̭t dôô̭ng thế thaw, mo̒ ko̒n la̒ kắch hiḙ̂w kwá tí foo̒ng tleẻnh tai na̭n chít tẳm dác, zúp dét kon hăi mắt kắch tư̭ báw bḙ̂ lḙ̂ mêê̒nh khi tô̭l ti̒nh huổng ngwi hiếm. Thơ̒i khânh ni, tư̒ diḙ̂ fương, dơn bi̭ tloong tính tích kư̭c tố tlức ta̒n lớp dă̭i pơi tí tlang bi̭ ki̭ năng foo̒ng, chẩng, chít tẳm dác cho dét kon; kôô̒ng pơ̭i zoong la̭i cho ta̒n ủn môô̭ch muô̒ he̒ bố ích, an twa̒n, lee̒nh mă̭nh.

Mo̭l zoong tểng niê̒m tin ớ bán Mươ̒ng Aw Tả

Ớ bán zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng Dả Biê (nay la̒ xỏm Dức Foong, xa̭ Tiê̒n Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong) kỏ mô̭ô̭ch i pả Mươ̒ng miḙ̂t ma̒i tỏng kóp cho kôông tác Hô̭i I pả, vâ̭n dôô̭ng ta̒n i pả fát tliến kinh tể, xâi zư̭ng nếp khôổng văn hwả.

Xa̭ Kaw Xơn chăm lo tơ̒i khôổng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c

Xa̭ kaw Xơn (Da̒ Bắc) kắch tlung tâm hwiḙ̂n 8km. Kôô̒ng pơ̭i diḙ̂ hi̒nh bu̒ng khṷ ză̭l, tư̒ tô̒l khṷ, ta̭ng khả ti la̭i khỏ khăn, tơ̒i khôổng mo̭l zân tô̭l chăng éw kải khỏ, nhất la̒ tloong fát tliến xán xwất pơ̭i tiếp khânh ta̒n zi̭ch bṷ xa̭ hô̭i kơ bán. Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c paw kuô̭c dôô̒ng bô̭ kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n, pa̒ kon tích kư̭c áp zung khwa hoo̭c hi̭ thwâ̭t, zoong ta̒n zôổng kâl mởi, năng xwất kaw paw xán xwất. Kaw Xơn tơ̒ng pước bươ̭t khỏ, kinh tể kỏ fát tliến, tơ̒i khôổng bâ̭t chất, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân ản kái thiḙ̂n, nơng kaw. Năm 2022, xa̭ Kaw Xơn wê̒l dích nôông thôn mởi.

Tá khwắn lả – Kwiết di̭nh nhó, lơ̭i ích ản dố tư̒

Tloong kuô̭c khôổng hiḙ̂n da̭i, khwắn lả i tang la̒ môô̭ch tloong ta̒n ngwiên nhân ha̒ng tâ̒w la̒ dêênh bâ̭nh tâ̭t pơ̭i chít khởm. Kử 6 zâi kỏ 1 mo̭l chít bi̒ khwắn lả. Mé, kải tảng mơ̒ng nhất la̒ ngă̒i ka̒ng tư̒ mo̭l ngẳm ản ho̭ hơn wê̒l tác ha̭i kuố khwắn pơ̭i chú dôô̭ng tá thỏi kwen ni̒, zoong la̭i ta̒n thăi tối tích kư̭c cho poóc mêê̒nh kôô̒ng pơ̭i kôô̭ng dôô̒ng.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn: Nhớc nhổl ti̒nh tla̭ng ôông pa̒ tá ha̒ khăw khi ti la̒ ăn xa kwêl hương

Ta̒n khảng ngă̒i hă̭nh fúc kuố tôi ôông pa̒ tlé Bu̒i Thi̭ L (té năm 1993) pơ̭i Kwắch Văn X ớ xa̭ Văn Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) chí kẻw za̒i têểnh ka̭ tưở kon tha tơ̒i. Khăw di̭, kuô̭c khôổng thiểw thổn tư̒ kải tlăm piê̒l fái lo, ngươ̒i mḙ̂ tlé fái thew ô̭i pa̭n ti la̒ kôông nhân ớ ta̒n khu kôông ngiḙ̂p wa̒i tính. Kuô̭c khô xa nha̒ i ta̒ măng kơ kư̭c. Mé mơ̭i khi ngẳm têểnh thiểng kươ̒i dét kon kôô̒ng kha̒ ôông ớ kwêl nha̒ tang moong tơ̭i, Bu̒i Thi̭ L tả la̭i măng ẩm loo̒ng, tâ̭p tlung la̒ wiḙ̂c tí kỏ tiê̒n kới wê̒l cho ôông cho kon. Mé, ta̒n moong hảw wê̒l môô̭ch kuô̭c khôổng tú tâ̒i kuố ngươ̒i ỉ pả mắi ớ xṷp thuổng khi kải ản hăi ôông mêê̒nh ớ nha̒ tang kỏ mo̭l khác…