(HBDT) – Wê̒l Liên Vṷ, năi la̒ thi̭ chẩn Vṷ Bán (La̭c Xơn), di môô̭ch woo̒ng kwa kác xỏm Vôl, Chiê̒ng Ká, Chẳl, Bew... thư̭c xư̭ tôi chăng ko̒n thẩi dâ̭m xắc Mươ̒ng. Kác ngôi nha̒ xa̒n Mươ̒ng dê̒w ản thăi bă̒ng kác ngôi nha̒ bê tôông kốt thép bớ 1- 3 thơơ̒ng. Chí khi thi̒m hiếw bán xắc dơ̒i khôổng tloong zân mởi thẩi hô̒n Mươ̒ng ớ tloong rỉ.

Thă̒nh viên Kâw la̭c bô̭ Nhở Nguô̒n (La̭c Xơn) tâ̭p zươ̭t tlước zơ̒ biếw ziḙ̂n

Kỏ mă̭t tloong buối zaw lưw zươ̭ KLB thơ ka Nhở nguô̒n Kuố hwiḙ̂n La̭c Xơn ku̒ng kác hô̭i viên Chi hô̭i Văn hoo̭c (Hô̭i VH-NT tính) tôi dẳm di̒m tloong diḙ̂w xênh tiê̒n, lưw thwí, muổ bôông va̒ kác diḙ̂w zân ka Mươ̒ng. Ba̒ Bu̒i Thi̭ My, xỏm Chẳl, môô̭ch ha̭t nhân tích kư̭c kuố KLB chiê xé: KLB thơ ka Nhở nguô̒n la̒ diếm hḙn kuố nhửng ngươ̒i iêw văn hwả, văn ngḙ̂ kuố 2 xa̭ Hương Nhươ̭ng va̒ Liên Vṷ (ku). Thẩi kâ̒n kỏ môô̭ch xân chơi dớ zaw lưw, chiê xé, dớ hát cho kha̒ iểng, muổ cho kha̒ ngỏ va̒ ku̒ng báw tô̒n, fát hwi bán xắc van hwả zân tôô̭c. Năm 2012, hơn chṷc ngḙ̂ nhân da̒ chṷm la̭i thee̒nh lâ̭p KLB  thơ ka dă̭ch thên la̒ ""Nhở nguô̒n"”  Dêểnh ka̭ ni̒ da̒ zwi chi̒ ản 8 năm, KLB zwi xinh hwa̭t thươ̒ng xwiên baw thổl thử 7 hwă̭c Chú nhâ̭t ha̒ng twâ̒n. Thi thwáng tham za biếw ziḙ̂n tloong kác zi̭p lḙ̂, hô̭i kuố diḙ̂ fương. hâ̒w hết kác ba̒i thơ, diḙ̂w dê̒w zo kác thă̒nh viên KLB tư̭ biên, tư̭ ziḙ̂n, chí khi kâ̒n kỏ môô̭ch chương chi̒nh kwi mô, kỏ tỉnh ngḙ̂ thwâ̭t kaw dớ di zaw lưw dổi ngwa̭i mởi nhơ̒ dêểnh xư̭ zúp dơ̭ kuố kản bô̭ Tlung tâm VH-TT hwiḙ̂n. Ka̭ ni̒ KLB Nhở nguô̒n da̒ khắng di̭nh ""thương hiḙ̂w"”kuố mêê̒nh nhửng tiết mṷc mang bán xắc van hwả Mươ̒ng: ""Deẻnh Chiêng", muổ hát ""Ngă̒i hô̭i xử Mươ̒ng", ""i̒nh ka Tâi Bắc"... va̒ nhửng la̒n diḙ̂w hát Dúp, zân ka Mươ̒ng ngo̭t nga̒w, xâw lẳng. I chí la̒ ""Kâl nha̒ lả vươ̒n", nhưng lơ̒i ka, thiểng hát, thiểng chiêng kuố KLB da̒ vươn xa dêểnh nhê̒w hwiḙ̂n ba̭n nhơ: Kim Bôi, la̭c Thwí, Iên Thwí, TF Hwa̒ Bi̒nh va̒ ká thú dô Ha̒ Nô̭i.  

Tham za kuô̭c zaw lưw, kác hô̭i viên Chi hô̭i Văn hoo̭c zoong dêểnh nhửng tiết mṷc thơ, ka dâ̭m da̒ bán xắc văn hwả Mươ̒ng, ba̒i thơ "Nha̭c rư̒ng”, "Lơ̒i ză̭n kuố ngươ̒i ba̭n vu̒ng kaw”, "Thôi dư̒ng la̒ thể eenh ơi” …. Doo̭c xoong xoong ba̒i thơ dâ̒i kám xúc kuố mêê̒nh wê̒l dất Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh, chi̭ Kim Kúc, chi hô̭i tlướng Chi hô̭i Văn hoo̭c bă̒i tó: Twi tôi chăng dé tha ở dất Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh, tôi da̒ thẩm tloong mêê̒nh nét văn hwả nơi ni. Chwiển di doong dâ̒i kám xúc zúp tôi viết tiếp nhửng vâ̒n thơ xâw lẳng, dớ bố xung baw kho ta̒ng văn ho -–ngḙ̂ thwâ̭t tính.

Ó chí riêng chi̭ Kim Kúc, nhê̒w ngươ̒i da̒ iểng, ngỏ kác chương chi̒nh zo KLB thơ ka Nhở nguô̒n biếw ziḙ̂n, mắt ră̒ng kác ngḙ̂ nhân dang tích kư̭c hưởng zâ̭n, chiê̒n ră̭i kác ba̒i chiêng, kẻw ko̒ ke, kác la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng cho thể hḙ̂ tlé. Bă̒ng nhiḙ̂t hwiết, dam mê, kác ngḙ̂ nhân dang kóp fâ̒n zư̭ hô̒n Mươ̒ng tloong  tư̒ng lơ̒i ka, diḙ̂w muổ

Lam Ngwiḙ̂t

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.