Ta̒n bu̒ng kwêl nge̒w na̒n, hew hút, ta̒n xỏm, kwêl la̒ng kuố dôô̒ng ba̒w Mươ̒ng, Thải, Môông, Zaw ớ Hwa̒ Bi̒nh kỏ tư̒ pước chwiến mêê̒nh khi xâi zư̭ng, fát tliến mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng.

Zu kheéch thăm kwan, thi̒m hiếw bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng bán Mô̭, xa̭ Bi̒nh Thănh (Kaw Foong).

Nă̒m ớ bu̒ng lo̭i kuố hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, tlước ni, wa̒i teẻnh pắt thwí xán pơ̭i lôông hâ̒ng, mo̭l zân bán Ngo̒l, xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) chăng kỏ nguô̒n thu no̒ khác. Tlí têểnh ka̭ zwănh ngiḙ̂p paw thôông kwa tlỉnh xắch thu hút dâ̒w tư, hô̭ tlơ̭, tê̒w la̒, mo̭l zân bán diḙ̂ mởi pắt thăi paw la̒ zu li̭ch, kôô̒ng khơl zâ̭l tiê̒m năng, thể mă̭nh kuố bu̒ng hô̒.

Bán ngo̒l la̒ pu̒ng khôổng kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i hơn 100 hô̭. Wa̒i bé thôôch thiên nhiên, mo̭l zân ko̒n zư̭ ản nếp nha̒ khaa̒nh kố, tư̒ nét văn hwả tliê̒n thôổng zân tôô̭c Mươ̒ng. Eenh Bu̒i Văn Hiḙ̂n, chú Homestay Chuông Xỏ ớ bán Ngo̒l chiê xé: Nhơ̒ ản zúp dơ̭ kuố Kôông ti kố fâ̒n zu li̭ch Hwa̒ Bi̒nh, mo̭l zân bán Ngo̒l kỏ ản thăi tối wê̒l kắch ngẳm ngi̭. Môô̭ch khổ hô̭ dẳm la̒ la̭i kơ xớ bâ̭t chất, dâ̒w tư la̒ homestay tỏn kheéch pơ̭i kung kấp zi̭ch bṷ ăn ngí, tlái ngiḙ̂m. Têểnh thăm bán, zu kheéch ản dố kắnh thôôch kuố tô̒l khṷ, hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, bi̭nh Ngo̒l Hwa, thi̒m hiếw wê̒l văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng, tham za ta̒n hwa̭t dôô̭ng che̒w thwiê̒n, kăw kả, teẻnh pắt thwí xán,

Xo pơ̭i ta̒n miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Mai Châw pơ̭i kuố tính, Zu li̭ch kôông dôô̒ng Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ ko̒n khả la̒ mởi mé tả la̭i kỏ khức hấp zâ̭n dổi pơ̭i zu kheéch tloong wa̒i nước. La̒ ản wiḙ̂c ni̒ bới bi̒ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ kỏ kắnh kwan thiên nhiên pơ̭i báw tô̒n nét văn hwả bán diḙ̂ kwa lơ̒i ăn thiểng khể, tlang fṷc, foong tṷc tâ̭p kwản xinh hwa̭t ha̒ng ngă̒i. Ta̒n hô̭ la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng tích kư̭c nơng kaw chất lươ̭ng zi̭ch bṷ, xâi zư̭ng la̒ mởi xán fấm zu li̭ch tlái ngiḙ̂m nhơ: chơ̭ têm văn hwả zân tôô̭c Môông xa̭ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒, chuông pái, nhuô̭m pái thố kấm, kắch che̒… ti kôô̒ng ta̒n mỏn ăn zoong dâ̭m bi̭ Tâi Bắc.

Têểnh măi, zu li̭ch Hwa̒ Bi̒nh kỏ hưởng fát tliến thẳn thew hưởng khai thác văn hwả ta̒n zân too̭c thiếw khổ, tâ̭p tlung ớ ta̒n hwiḙ̂n: Mai Châw, Da̒ Bắc, Tân La̭c, Kaw Foong. Tloong di̭, hwiḙ̂n Mai Châw kỏ 8 miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, gô̒m 6 diếm kuố zân tôô̭c Thải, 2 diếm kuố zân tôô̭c Môông; hwiḙ̂n Da̒ Bắc kỏ 4 diếm kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, 1 diếm kuố zân tôô̭c Zaw, hwiḙ̂n Tân La̭c kỏ 4 miểng pơ̭i hwiḙ̂n Kaw Foong kỏ 3 miểng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng…

Thew dôô̒ng chỉ Bu̒i Xwân Tlươ̒ng, Fỏ Zảm dôốc Xớ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch, Hwa̒ BI̒nh la̒ pu̒ng tâ̭p tlung khôổng kuố tư̒ zân tôô̭c kôô̒ng pơ̭i khwáng 64% la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng, ko̒n la̭i la̒ zân tôô̭c Kinh, Thải, Zaw, Môông. Ta̒n năm khânh ni, zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ản tính khwiển khích fát tliến. Kôô̒ng pơ̭i tlỉnh xắch kuố Dáng, Nha̒ nước, môô̭ch khổ tố tlức fi tlỉnh fú kwan tâm hô̭ tlơ̭ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ xâi zư̭ng mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, Ká thắi tính kỏ hơn 20 diếm zu li̭ch kôô̭ng dô, khânh 200 homestay hwa̭t dôô̭ng kinh zwănh lưw tlủ kôô̒ng ta̒n zi̭ch bṷ zu li̭ch khác, thu hút khwáng 1.000 law dôô̭ng nge̒w, mo̭l zân tôô̭c thiếw khổ tê̒w la̒.

Chăng tlí kóp fâ̒n báw bḙ̂, fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả, zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n kỏ ản xinh kể pê̒n bư̭ng cho kôô̭ng dôô̒ng kác zân tôô̭c thiếw khổ thôông kwa wiḙ̂c kung kấp xán fấm zi̭ch bṷ cho zu kheéch thăm kwan nhơ: pu̒ng ớ, ăn oỏng, tlái ngiḙ̂m văn hwả bán diḙ̂, kwa̒ lưw niḙ̂m diḙ̂ fương. Tư̒ miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng kuố tính i ta̒ xâi zư̭ng ản thương hiḙ̂w, wi tỉn, ản zu kheéch tloong nước, kuố tể ươ, nhơ bán Lác – xa̭ Chiê̒ng Châw (Mai Châw); bán Mô̭ - xa̭ Bi̒nh Thănh (Kaw Foong), xỏm Dả Biê (măi la̒ xỏm Dức Foong) – xa̭ Tiê̒n Foong, bán Xưng – xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc)… nhơ̒ xán fấm zu li̭ch chăng tlu̒ng lă̭p, zoong bán xắc tluổ, la̒ dêênh ản tlái ngiḙ̂m cho kheéch.

I thew dôô̒ng chỉ Fỏ Zảm dôốc Xớ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch, tlêênh nê̒n táng tiê̒n năng, thể mă̭nh pớ keénh kwan thiên nhiên, bán xắc văn hwả zân tôô̭c, mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng tang la̒ hưởng ti pê̒n bư̭ng, tơ̒ng pước thăi tối ngẳm ngi̭ fát tliến kinh tể diḙ̂ fương, tính hưởng fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng pơ̭i nôông ngiḙ̂p pê̒n bư̭ng, báw bḙ̂ tốt kắnh kwan, môi tlươ̒ng xinh thải…Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ chăng tlí ản dâ̒w tư, hô̭ tlơ̭ wê̒l kơ xớ bâ̭t chất nhơ ha̭ tơ̒ng ta̭ng khả ti la̭i, diḙ̂n, thiết chể văn hwả… mo̒ ko̒n thươ̒ng ản tâ̭p hwẩn tư̒ ki̭ năng la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng.


KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.

Xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái

Xa̭ Foong Fủ la̒ bu̒ng tất kuố văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. bán Mươ̒ng Kwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ – pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n tang kôô̒ng pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái, hưởng têểnh fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân.