Văn hwả - Zu li̠ch

Xa̭ Tân Mi̭: Zư̭ bán xắc văn hwả nha̒ xa̒n Mươ̒ng

Thử tư, 8/9/2021 | 6:51:54 Khwô̠ng

(HBDT) – Wê̒l vuungf chiển khu Mươ̒ng Khỏi, xa̭ Tân Mi̭ (La̭c Xơn) ẩn tươ̭ng dâ̒w tiên la̒ kác nha̒ văn hwả xỏm, bán va̒ nha̒ zân chú iểw la̒ nha̒ xa̒n la̒ bớ vâ̭t liḙ̂w bê tông cốt thép, vươ̒ bê̒n vưng ma̒ zư̭ ản nét dḙp chiê̒n thôổng ngươ̒i Mươ̒ng.


Za di̒nh ôông Kwắch Văn Khiḙ̂m, xỏm Kâw, xa̭ TâN Mi̭ (La̭c Xơn) xứ zuṷng vâ̭t liḙ̂w mởi xâi zưư̭ng nha̒ xa̒n ma̒ vấn zư̭ ản nét dḙp chiê̒n thôổng 

Kuổi năm 2020, tlêênh nê̒n nha̒ ớ ku, za di̒nh ôông Kwắch Văn Khiḙ̂m ớ xỏm Kâw hwa̒n thiḙ̂n kôông chi̒nh nha̒ xa̒n bă̒ng bê tôông vưưng chắc, thuô̭c ziḙ̂n khaang chaang, bê̒ thể nhất laa̒ng. Tỉnh tha tôống chi fỉ thê thơ̭, muô ngwiên vâ̭t liḙ̂w ngót 1 tí dôô̒ng. Khôông Khiêm tư̭ ha̒w ră̒ng: Nha̒ xa̒n la̒ ta̒i xán lởn nhất ma̒ za di̒nh tôi ză̒nh zṷm ká dơ̒i, baảnh ká da̒n tlu bẻw dứ la̒ rêênh. Mă̭c zu̒ dơ̒i khôông hiḙ̂n da̭i, nhê̒w buu̒ng mo̭l Mươ̒ng chiến xaang ớ nha̒ xâi mải bă̒ng, nha̒ kaw thơơ̒ng... nhưng ngươ̒i zân kwê tôi vấn zư̭ nếp nha̒ xa̒n, lổi kiển chúc dơ̒i hơ kuố mo̭l Mươ̒ng.

Xỏm Kâw la̒ môô̭ch tloong nhửng khu zân kư tiêw biếw hâ̒w hết kác nha̒ zân dê̒w zư̭ zi̒n nếp foong tṷc ớ nha̒ xa̒n. Wa̒i hô̭ ôông Kwắch Văn Khiḙ̂m, nhê̒w za di̒nh khác i la̒ nha̒ xa̒n to, dḙp, nhơ hô̭ kác ôông: Kwắch Văn Hiê̒n, Bu̒i Văn Diê̒n, Kwắch Văn Tân... Hơn 80% tloong xổ 171 hô̭ zân kác xỏm d ớ nha̒ xa̒n bê tôông.

Thew dôô̒ng chỉ Bu̒i Dức Twa̒n, Chú ti̭ch UBNZ xa̭,ớ nha̒ xa̒n la̒ foong tṷc lô dơ̒i. Tlước ni nha̒ xa̒n la̒ bă̒ng kâl kô̭. Mẩi năm khânh ni, dưửng tlước ngwi kơ "chắi mẩw ta̒i ngwiên rư̒ng”, kấp wi, chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương da̒ tích kư̭c ngăn chă̭n kác hă̒nh vi fả rư̒ng lḙ̂ kâl. Dôô̒ng thơ̒i khwiển khích ngươ̒i zân la̒ nha̒ bă̒ng vâ̭t liḙ̂w mởi, tleẻnh xứ zuṷng kâl. Kuu̒ng thơ̒i zan ni̒, môô̭ch xổ ngươ̒i zân xỏm Neḙch da̒ kỏ ỉ tướng la̒ nha̒ xa̒n bê tôông. Ir tướng da̒ hiḙ̂n thư̭c hwả va̒ nhân rôô̭ng, ta̭w bước fát chiến mởi dổi vởi kôông chi̒nh nha̒ ớ ta̭i diḙ̂ fương.

Dấi meḙnh kác kuô̭c vâ̭n dôô̭ng, foong tla̒w thi duô, nhân zân tlêênh diḙ̂ ba̒n xa̭ tích kư̭c thư̭c hiḙ̂n wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả chiê̒n thôổng, nhất la̒ tloong nếp ăn ớ. Kỏ hơn 90% hô̭ zân tôô̭c Mươ̒ng, tlêênh 70% tôống xổ hô̭ zân tloong xa̭ vấn ớ nha̒ xa̒n, 30% hô̭ la̒ nha̒ xâi, da̒ xwả xoong nha̒ ta̭m. Fă̭c biḙ̂t wiḙ̂c la̒ nha̒ xa̒n bê tôông vấn zư̭ ngwiên khôông zan, tiḙ̂n ích, bán xắc văn hwả Mươ̒ng, da̒ lan twá dêểnh kác vuu̒ng mươ̒ng khác ở Tân la̭c, Iên Thwí, TF Hwa̒ Bi̒nh.




KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng
Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh
Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒
Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.