(HBĐT) - Đền Đôi Cô Cửa Chương thuộc xã Hiền Lương (Đà Bắc) là điểm du lịch tâm linh nằm trong hành trình du lịch hồ Hòa Bình, hiện là điểm du lịch thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh.

 

Đền Đôi Cô được lập tại bến Chương thờ 2 nữ tùy tùng của bà Đinh Thị Vân, người đã có công lao giúp vua Lê Lợi đánh giặc. Đền tọa lạc trên đỉnh đồi Bo thuộc xóm Mơ, xã Hiền Lương, cách địa điểm đền Hai Cô cũ khoảng 100 m, mặt đền quay hướng Đông Nam. Đền có diện tích khoảng 500 m2, được thiết kế 3 gian 2 chái, gồm phần nhà Đại Bái và Hậu Cung, đầu mái uốn cong, 4 góc mái đắp nổi hình phượng, trên bờ nóc đắp nổi lưỡng long chầu nguyệt, kết cấu bằng bê tông chắc chắn.

Truyền thuyết kể rằng: Vào năm 1431, vua Lê Lợi đưa hàng vạn quân men theo dòng sông Đà tiến đánh Đèo Cát Hãn qua nơi này. Càng đi đoàn quân của vua Lê Lợi càng gặp phải nhiều khó khăn về giao thông và quân lương. Khi đoàn quân đến địa phận Thác Bờ, do địa hình núi non hiểm trở, hai bờ sông là vách đá dựng đứng, giữa sông là ghềnh thác lô nhô, nước sông chảy xiết. Người dân địa phương hay tin đoàn quân của vua Lê Lợi đang tiến đánh giặc giữ nước. Bà Đinh Thị Vân - con gái của Lang Mường cùng 2 nữ hầu gái đã đứng ra kêu gọi thanh niên trai tráng trong vùng cùng chung tay góp sức, giúp đoàn quân của vua Lê Lợi vượt qua Thác Bờ đi đánh giặc. Thanh niên trai tráng chặt gỗ to khoét làm thuyền độc mộc, chặt tre, bương đóng bè mảng để đưa đoàn quân qua sông, phụ nữ góp lúa gạo, quân lương tiếp tế cho đoàn quân của vua Lê Lợi tiến bước.

Được sự giúp đỡ của dân chúng quanh vùng, đoàn quân do vua Lê Lợi lãnh đạo đã đánh tan giặc Đèo Cát Hãn ở Mường Lễ (Sơn La). Sau khi thắng trận trở về đến Thác Bờ, vua Lê Lợi đã cho san bãi, dựng trại khao quân mừng chiến thắng. Nhà vua đã dùng thanh kiếm vạc đá khắc bài thơ ghi lại chiến công của quân và dân xứ Mường. Hiện nay, bia Lê Lợi được lưu giữ tại đồi Hang Thần, xã Vầy Nưa (Đà Bắc) và trở thành điểm du lịch lịch sử, tâm linh trên hồ Hòa Bình.

Niềm vui chiến thắng của đoàn quân chưa trọn vẹn thì được tin báo thuyền của bà Đinh Thị Vân cùng 2 nữ hầu cận của bà trên đường về gặp mưa to, gió lớn đã bị đắm chìm. Vua Lê Lợi lập tức ra chiếu chỉ cho quân và nhân dân dọc 2 bên bờ sông Đà tìm kiếm, nếu thấy thi thể của các bà ở đâu thì chôn cất, đồng thời lập đền thờ phụng để ghi ơn. Sau vài ngày, thi thể của bà Đinh Thị Vân trôi dạt vào luồng rừng (tức luồng thác Bờ), nhân dân mai táng và lập đền thờ bà Đinh Thị Vân. Vua Lê Lợi đã tặng bà Đinh Thị Vân danh hiệu Bà Chúa Thác Bờ. Thi thể 2 nữ hầu cận trôi dạt về bến Chương, thuộc xã Hiền Lương, được nhân dân an táng và lập đền thờ tại bến Chương. Với tấm lòng trượng nghĩa vì nước quên thân đang ở độ tuổi trăng tròn, nhà vua đã lập đền thờ và phong tặng hiệu úy đền Đôi Cô Cửa Chương.

Để tưởng nhớ công đức, hàng năm, từ ngày 7 - 9 tháng giêng âm lịch, người dân nơi đây tổ chức lễ hội tưởng nhớ công đức của Bà Chúa Thác Bờ và 2 cô gái người hầu của bà, cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, người người mạnh khỏe, xóm làng yên vui. Lễ dâng cúng là các sản vật của địa phương như: thịt trâu, thịt lợn, thịt gà, xôi đồ, cơm lam, rượu, hoa quả... Quá trình cúng tế được chia làm 2 phần là cúng mời ăn và cúng thôi. Sau khi tiến hành xong phần lễ là phần hội được tổ chức với một số trò chơi dân gian như: hát Đúm, múa Xòe, đánh đu, ném còn... Hiện nay, đền Đôi Cô Cửa Chương là điểm đến của người dân trong vùng và du khách về dự hội, chiêm bái, vãn cảnh.