Lăng Khải Định thoạt nhìn như một toà lâu đài.
(HBĐT) - Nhìn từ xa giống như một tòa lâu đài ở Châu Âu; một công trình kiến trúc bằng bê tông độc đáo; một nghệ thuật phù điêu bằng sành, sứ, thủy tinh hết sức tinh xảo, hấp dẫn... Đó chính là điểm nhấn của Lăng Khải Định mà sách vở vẫn nói đây là một tác phẩm mỹ thuật tổng hòa của nhiều dòng văn hóa, một điểm giao thoa giữa mỹ thuật cổ- kim, đông- tây.
Đến với xứ Huế mộng mơ, miền sông Hương, núi Ngự, có lẽ không ai có thể bỏ qua hành trình tới thăm quan, chiêm ngưỡng hệ thống lăng tẩm của các vị vua triều Nguyễn, trong đó Lăng Khải Định nằm trên núi Châu Chử, thuộc huyện Hương Thủy, cách kinh thành Huế 10 km là điểm đến hấp dẫn du khách. Lăng Khải Định còn gọi là ứng Lăng. So với 6 khu lăng khác của các vua triều Nguyễn, đây là lăng sau cùng, mặt bằng xây dựng nhỏ hẹp nhất nhưng lại là công trình đòi hỏi nhiều nhất về thời gian, công sức và tiền của (lăng xây dựng kéo dài 11 năm từ 1920 - 1931).
Đưa khách bước trên 127 bậc dẫn lên lăng, bằng chất giọng ngọt ngào, mềm mại của con gái xứ Huế, hướng dẫn viên Đinh Thị Cẩm Vân đã giúp chúng tôi hiểu được cái lạ và độc ở đây. Theo đó, sự khác biệt lớn nhất của Lăng Khải Định với các lăng tẩm khác ở Huế chính là những công trình mang dấu ấn của nhiều trường phái kiến trúc khác nhau, đặc biệt là kiến trúc phương Tây đã chen lấn vào dòng nghệ thuật kiến trúc cổ truyền của dân tộc. Có lẽ chính vì vậy mà Lăng Khải Định có cái lạ, có phần ngông nghênh, phô trương và độc đáo so với các công trình kiến trúc truyền thống của Việt
Nhìn từ xa, Lăng Khải Định giống như một tòa lâu đài ở châu âu, có hình khối chữ nhật với 127 bậc tam cấp và Cung Thiên Định là trọng tâm. Các vật liệu truyền thống gỗ, đá, gạch, vôi chỉ chiếm một lượng nhỏ mà chủ yếu là những vật liệu phải nhập từ nước ngoài, như: sắt, thép, xi măng, ngói ác - đoa mua từ Pháp; sành, sứ, vỏ chai, thủy tinh phải mua từ Trung Quốc, Nhật Bản. Theo đánh giá của những nhà chuyên môn thì Lăng Khải Định thực sự là biểu tượng đỉnh cao của nghệ thuật tạo hình sành, sứ và thủy tinh. Lăng được xem là một trong những công trình lăng tẩm tốn kém nhất thời đó. Tuy nhiên, sự tốn kém và công phu đã hình thành một công trình kiến trúc đặc sắc mà bất cứ ai đến thăm cũng phải trầm trồ thán phục. Dựa trên các yếu tố phong thủy như: tiền án, hậu chẩm, hổ phục, rồng chầu, minh đường, thủy tụ đã tạo cho Lăng Khải Định một ngoại cảnh thiên nhiên hùng vĩ và tráng lệ. Song giá trị nghệ thuật cao nhất của lăng chính là phần trang trí nội thất cung Thiên Định - công trình kiến trúc chính của lăng.
Cuốn sách “Lăng tẩm Huế - một kỳ quan” có viết: Về mặt hội họa, ở các mặt tường và trần của tả, hữu trực phòng, các nghệ nhân xưa đã dùng màu xanh sẫm vẽ lên xi măng để giả cẩm thạch trông giống như thật. Những bức họa long vân trên trần 3 phòng giữa của cung được các họa sỹ Việt Nam hiện đại công nhận là những bức họa hoành tráng có giá trị mỹ thuật cao nhất của nền hội họa nước nhà.
Về nghệ thuật ghép mảnh lên tường, những bàn tay vàng của các nghệ nhân đã dùng hàng vạn mẩu sành, sứ, thủy tinh đủ màu để đắp nổi thành hàng nghìn hình ảnh cung đình và dân gian sinh động, như: các bộ tranh tứ thời, ngũ phúc, bát bửu, bộ khay trà, mâm ngũ quả, ngọn đèn dầu hỏa, những chiếc đồng hồ... Mọi hình ảnh tuy được kết cấu bằng vật liệu cứng nhưng nhờ sự tạo hình khéo léo nên trông rất thanh nhã, mềm mại, long lanh.
Theo lời thuyết minh của hướng dẫn viên Đinh Thị Cẩm Vân, bằng những đường cong uốn lượn của chiếc bưu tán che trên ngự tọa đã tạo cho người xem ảo giác nhẹ nhàng, có thể lay động trước một cơn gió thoảng. Trên các bức tường được trang trí chủ đạo hình cây cối, hoa lá, các thú vật như đang chạy nhảy trên sườn đồi, đồng cỏ, những đôi chim đang bay lượn... tạo cho du khách một không gian sống động, sắc màu chứ không có cảm giác lạnh lẽo, sợ hãi của khu lăng mộ.
Ngoài những chữ phúc, ở đây còn trang trí hàng trăm chữ thọ và vạn thọ được cách điệu bằng các hình tròn, vuông, chữ nhật, hình cái lư, đèn lồng. Theo quan niệm của vua Nguyễn, lăng tẩm không chỉ là chỗ chôn cất người chết mà còn là nơi họ sống muôn thuở ở thế giới bên kia. Sau lưng ngai vàng vua Khải Định ngồi có mô hình mặt trời đang lặn, biểu thị nhà vua băng hà.
Với tượng đồng, bia đá, cung Thiên Định giống như một viện bảo tàng với ngoại cảnh thiên nhiên bao la, hùng vĩ. Lăng Khải Định là một tác phẩm mỹ thuật tinh xảo, đồ sộ. Nó phản ánh khá rõ nét phong cách sống thích chưng diện của vua Khải Định lúc sinh thời. Chính vì vẻ đẹp đó mà hệ thống lăng tẩm Huế nói chung và Lăng Khải Định nói riêng có sức hút mạnh mẽ với du khách. Theo các hướng dẫn viên du lịch, nơi đây ngày nào cũng có khách đến thăm, đặc biệt vào dịp lễ, tết lượng khách lên tới hàng nghìn người mỗi ngày.
Tối 30/4, hàng nghìn người dân đổ về trung tâm TP Hồ Chí Minh để vui chơi và xem màn bắn pháo hoa mừng 49 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024).
Phát triển bởi ICT GROUP.
