(HBĐT)- Đã 45 năm trôi qua kể từ ngày quân và dân xã Hợp Hòa (Lương Sơn) lập chiến công bắt sống giặc Mỹ và bắn rơi máy bay. Ngày nay, cuộc sống đã trở nên yên bình với những cánh đồng xanh mướt, đường làng, ngõ xóm sạch đẹp, nhà cửa khang trang, con em nô nức tới lớp. Một dịp về thăm lại chiến trường đồi Bù năm xưa mà thế hệ cha anh đã chiến đấu anh dũng, tôi lại được sống lại không khí hào hùng qua từng lời kể của những chứng nhân lịch sử
Là những người trực tiếp chiến đấu làm nên chiến thắng đồi Bù năm xưa, ông Đinh Ngọc Bài và bà Hoàng Thị Xô, xóm Suối Cốc, xã Hợp Hoà (Lương Sơn) tiếp lửa cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
Cùng trò chuyện với hai chiến sĩ trực tiếp chiến đấu lập chiến công năm xưa là ông Đinh Ngọc Bài và bà Hoàng Thị Xô, xóm Suối Cốc, xã Hợp Hòa, tôi như được sống lại ký ức về một thời hoa lửa. Là người phụ trách thông tin liên lạc của Xã đội lúc đó, ông Bài tâm sự: “Khoảng 22h, ngày 21/12/1972, chúng tôi đang say giấc thì bỗng có tiếng nổ vang trời, tóe lên tia sáng và một vật thể từ trên trời rơi xuống. Đó là chiếc máy bay F111 của không quân Mỹ đã bị tự vệ Thủ đô bắn rơi xuống xóm Suối Cỏ thuộc địa bàn xã Hợp Hoà. Tiếng trống báo động của dân quân lập tức vang lên, quân và dân cả xã bừng tỉnh tập trung lại trong đêm. Tiến đến gần vật thể lạ rơi từ máy bay ra ngoài cách chừng 5 – 6 m, thấy tiếng động, chúng tôi tưởng là thú rừng nên hô mọi người quay lại. Sau đó, xác định lại hướng rơi rồi tìm đến đúng điểm trước đó, chúng tôi tiến sát vào thì phát hiện buồng lái và dù của lính Mỹ, nhưng người thì đã chạy trốn, lúc đó khoảng 1h sáng”. Ngay lập tức, đồng chí Xã đội trưởng Hoàng Văn Thọ phát lệnh điều động lực lượng triển khai nhiệm vụ bắt sống giặc lái và chiến đấu chống máy bay đến cứu địch.
Bà Xô tiếp lời: “Ngay hôm sau, ngày 22/12 là ngày cưới đã định của anh Vũ Văn Trang và chị Hoàng Thị Bướm, 2 đồng chí trong đội dân quân xã. Tuy nhiên, cả họ dừng việc nhà lại, lấy lương thực chuẩn bị tiệc cưới phục vụ cho quân và dân tìm kiếm và chiến đấu với địch”. Toàn bộ lực lượng tỏa ra khắp vùng kiên trì tìm kiếm, đến 16h45’ ngày 24/12, tên giặc lái đầu tiên bị bắt sống.
Quyết tâm bắt sống tên thứ 2, lực lượng chiến đấu gặp phải sự tấn công dữ dội của địch. Ngày 26/12, trên bầu trời xuất hiện 8 chiếc máy bay F8 di chuyển xuống vị trí tên phi công thứ nhất bị bắt hòng giải cứu. Và tiếp tục là 4 chiếc phản lực F4 và F8 ném bom, xả đạn liên tiếp vào ngày 27/12. Toàn bộ lực lượng đã kiên trì chiến đấu ngày đêm, thậm chí, đến cơm cũng không kịp ăn, bà Xô nhớ lại: “Khi xảy ra chiến sự, tôi được giao nhiệm vụ canh gác trên một mỏm đá cao có thể nhìn bao quát. Trên người khi đó chỉ có 1 cây súng trường, 1 bao đạn và 1 mảnh dù của địch xé ra choàng vào người để bớt cảm giác lạnh thấu xương của mùa đông. Sau đó, được giao nhiệm vụ thứ 2 là thông tin liên lạc cùng với đồng chí Tiến ở Tỉnh Đội. Khi tôi và anh Tiến đang chiến đấu quyết liệt với địch, trên người chỉ còn một miếng lương khô, hai anh em cứ thế đùn đẩy cho nhau ăn vì cả làng, cả xã còn mải quyết chiến quên ăn, quên ngủ, lấy đâu ra cơm mà ăn”. Nói đến đây, mắt bà dưng dưng, giọng trầm xuống không nén được nỗi xúc động của tình đồng chí, đồng đội khi ấy.
Chiều ngày 28/12, tiếp tục 2 chiếc máy bay AD6 và F4H của địch đến ứng cứu. “Khi chiếc trực thăng hạ thấp độ cao để thả thang dây, Đại đội 115 và 3 dân quân tập trung hoả lực nã đạn xối xả khiến trực thăng bị cháy và rơi tại biên giới Việt - Lào. Cùng với đó, một chiếc F4H của địch cũng bị lực lượng du kích bắn cháy và rơi tại địa phận Bãi Chạo, thuộc xã Đú Sáng (Kim Bôi). Lúc đó, tôi được bắn trực tiếp vài viên đạn trúng vào chiếc F4H của địch”, ông Bài kể lại. Khoảng 9 – 10h ngày 29/12, tên địch thứ 2 bị bắt trong khi ẩn nấp tại một khe núi.
Câu chuyện về cuộc chiến đấu anh dũng, kiên cường ròng rã hơn 1 tuần trời quên ăn, quên ngủ của quân và dân xã Hợp Hoà tuy đã lùi sâu vào quá khứ, nhưng vẫn mãi mãi là niềm tự hào trong sâu thẳm tâm trí mỗi người con của mảnh đất anh hùng.
Ngày nay, tinh thần trung dũng ấy lại được phát huy với sự chung tay xây dựng cuộc sống mới của nhân dân. Toàn xã có 6 xóm, 604 hộ và hơn 2.800 nhân khẩu. Trong xây dựng NTM, xã đạt 13 tiêu chí và dự kiến năm 2018 sẽ cán đích theo đúng lộ trình đề ra. Tỷ lệ cứng hoá giao thông nông thôn đạt hơn 50% cùng với nhiều hạng mục dự kiến hoàn thành trong năm 2017 giúp xã đạt tiêu chí về giao thông. 100% xóm có nhà văn hoá. Tỷ lệ hộ dân sử dụng điện an toàn đạt 100%. Tỷ lệ phổ cập giáo dục đạt 100%... Bên cạnh đó, xã vận động bà con tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Năm 2016, hơn 7 ha ngô được chuyển sang trồng rau hữu cơ. Ngoài ra, xã duy trì đàn lợn trên 5.500 con, đàn gia cầm hơn 24.800 con và đàn trâu, bò khoảng 900 con. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 26 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,6%, đời sống nhân dân ổn định cả về vật chất lẫn tinh thần.
Thanh Sơn