(HBĐT) - Trước yêu cầu nhiệm vụ đảm bảo ANTT trong tình hình mới, yêu cầu quản lý Nhà nước, phát triển KT-XH; đảm bảo tốt hơn nữa quyền tự do cư trú của công dân để cụ thể hóa quy định trong Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân liên quan đến cư trú theo hướng đơn giản hóa, công khai thủ tục hành chính (TTHC), giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư; khắc phục những bất cập trong công tác quản lý Nhà nước về cư trú. Sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi) được chỉnh lý gồm 7 chương, 39 điều. Trong đó, có những nội dung mới, sửa đổi, bổ sung so với Luật Cư trú năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2013), cụ thể:

(1) Dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi) quy định về thay thế việc quản lý cư trú (thường trú, tạm trú) từ phương thức thủ công bằng sổ giấy, sang phương thức quản lý hiện đại bằng CNTT. Cụ thể, quản lý cư trú bằng việc sử dụng mã số định danh cá nhân để truy cập, cập nhật, điều chỉnh trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGVDC). Thông tin về nơi cư trú, nơi tạm trú của mỗi công dân. Dự thảo luật đã bãi bỏ các quy định về sổ hộ khẩu (SHK), SHK cấp cho hộ gia đình, cá nhân, giấy chuyển hộ khẩu, các hành vi bị nghiêm cấm; quyền được cấp, cấp lại, đổi SHK, sổ tạm trú. Việc đổi mới phương thức quản lý giúp công dân không cần mang theo các loại giấy tờ có chứa thông tin cá nhân thể hiện trên CSDLQGVDC, cũng như không phải sao y chứng thực các loại giấy tờ này khi thực hiện các TTHC, hoặc tham gia giao dịch dân sự, mà chỉ cần mang theo thẻ căn cước công dân, hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân cho cơ quan chức năng để thực hiện.

(2) Sửa đổi, bổ sung quy định về trình tự, thủ tục đăng ký cư trú theo hướng đơn giản hóa TTHC. Việc quản lý dân cư thông qua phương thức mới bằng mã số định danh cá nhân trên CSDLQGVDC, cơ sở dữ liệu về cư trú sẽ dẫn đến việc bãi bỏ một phần, hoặc toàn bộ 13 nhóm TTHC liên quan đến đăng ký, quản lý cư trú, tạm trú của công dân. Do vậy, theo dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi) bãi bỏ các thủ tục như: Cấp đổi, cấp lại SHK; cấp giấy chuyển hộ khẩu; cấp đổi, cấp lại sổ tạm trú... Đồng thời, sửa đổi, bổ sung một số thủ tục như tách SHK, hủy bỏ kết quả đăng ký thường trú, tạm trú trái phép. Bên cạnh đó, do sử dụng phương thức quản lý mới nên thời hạn giải quyết các thủ tục đăng ký thường trú, tạm trú cho công dân cũng đơn giản, rút ngắn từ 15 ngày còn 7 ngày.

(3) Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung theo hướng bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú (ĐKTT) trực thuộc T.Ư. Việc ĐKTT tại tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư là như nhau, không có sự phân biệt và được áp dụng chung, thống nhất trong toàn quốc.

(4) Dự thảo luật bổ sung một số trường hợp xóa ĐKTT, gồm: Người vắng mặt tại nơi thường trú 12 tháng liên tục (trừ trường hợp đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác, đã khai báo tạm vắng, hoặc xuất cảnh ra nước ngoài nhưng không phải để định cư); người được cơ quan có thẩm quyền cho thôi Quốc tịch Việt Nam, bị tước, hủy quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; người đã ĐKTT tại chỗ ở là do được thuê, mượn, ở nhờ, nhưng đã hết thời hạn thuê, không được mượn, không được ở nhờ nữa; người ĐKTT tại chỗ ở đã bị phá dỡ, kê biên, tịch thu và người đã bán nhà, tàu, thuyền, phương tiện khác là chỗ ở, dùng để ĐKTT bị xóa ĐKTT sau 12 tháng kể từ ngày bán nhà, tàu, thuyền, phương tiện đó. Trừ trường hợp chủ sở hữu tài sản mới đồng ý cho tiếp tục ĐKTT.

(5) Dự thảo luật bổ sung quy định để quản lý đối với trường hợp công dân không đủ điều kiện ĐKTT, tạm trú (đây là những người chưa ĐKTT, tạm trú ở đâu như người di cư, sống lang thang, không có giấy từ tùy thân, không có chỗ ở hợp pháp, hoặc có chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ, nhưng không được chủ hộ đồng ý cho ĐKTT, tạm trú...). Việc bổ sung quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân, giúp cơ quan quản lý Nhà nước nắm được tình hình của những người này và hỗ trợ họ.

M.H (TH)