Từ khi Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án, bắt tạm giam tổng giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), nhiều thông tin liên quan vụ án lớn này khiến dư luận ngỡ ngàng.


Nhân viên y tế lấy mẫu cho người dân tại phường 3, quận Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN

Tối muộn 27-12, Bộ Khoa học và công nghệ đã lên tiếng đính chính thông tin mà bộ này phát ra, về việc "bộ kit xét nghiệm COVID-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận".

Đính chính này khiến giới truyền thông cũng như nhiều nhà khoa học, chuyên gia bức xúc vì việc Bộ Khoa học và công nghệ khi công bố một thông tin quan trọng về sản phẩm của một nhiệm vụ Khoa học và công nghệ cấp quốc gia mà lại từ nguồn thông tin "tổng hợp trên báo chí".

Phê duyệt nhanh sau nghiệm thu giữa kỳ

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một nhà khoa học đã trực tiếp tham gia các nhiệm vụ Khoa học và công nghệ cho biết theo các quy định hiện hành tại nghị định 70/2018 và các thông tư hướng dẫn, tài sản được hình thành thông qua việc triển khai thực hiện nhiệm vụ Khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước được quản lý, sử dụng rất chặt chẽ.

Trong số các tài sản mà nghị định này và các văn bản pháp quy liên quan điều chỉnh có nêu rõ bao gồm tài sản là kết quả của nhiệm vụ Khoa học và công nghệ sử dụng một phần hoặc toàn bộ ngân sách nhà nước.

Theo thông tin công bố chính thức trên cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và công nghệ đến thời điểm này, kit xét nghiệm COVID-19 là sản phẩm của một nhiệm vụ Khoa học và công nghệ cấp quốc gia, do Học viện Quân y tổ chức chủ trì, không còn tên Công ty cổ phần công nghệ Việt Á là đơn vị phối hợp (như trước đó Bộ Khoa học và công nghệ đã nêu).

Tổng kinh phí chi từ ngân sách cho nhiệm vụ này là 18,98 tỉ đồng. Thời gian thực hiện theo hợp đồng đã ký kết từ tháng 2-2020 đến tháng 7-2021. Thời gian thực tế thực hiện được gia hạn đến tháng 10-2021.

Theo thông tin của Tuổi Trẻ, Học viện Quân y vừa họp nghiệm thu đề tài nghiên cứu bộ xét nghiệm COVID-19 LightPower Việt Á sản xuất hôm 25-12-2021, tức là sau khi thông tin về những bê bối liên quan bộ kit này dậy sóng trên truyền thông.

Theo lịch trình nghiên cứu, cấp phép bộ xét nghiệm LightPower mà Bộ Y tế cung cấp, vào ngày 3-3-2020, Hội đồng đánh giá nghiệm thu giai đoạn 1 (đánh giá giữa kỳ) đã họp và đề nghị Bộ Y tế cấp phép sử dụng cho 2 bộ sinh phẩm. Theo Bộ Y tế, đây là kết quả của nhiệm vụ khoa học cấp nhà nước, do Bộ Khoa học và công nghệ phê duyệt, Học viện Quân y và Công ty Việt Á thực hiện.

Căn cứ ý kiến của hội đồng, kết quả đánh giá đáp ứng về độ nhạy và độ đặc hiệu của bộ xét nghiệm LightPower tại Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, vào ngày 4-3-2020, Bộ Y tế đã cấp phép sử dụng tạm thời trong thời gian 6 tháng cho 2 bộ sinh phẩm LightPower, ngày 4-12-2020 cấp phép lưu hành 5 năm đối với bộ sinh phẩm LightPower (cùng một số sinh phẩm khác).

Về sự bất thường của quyết định cấp phép lưu hành tạm thời, cấp phép lưu hành dài hạn trước khi đề tài nghiên cứu sản phẩm được nghiệm thu, một chuyên gia của Bộ Y tế cho biết nghiên cứu này thực hiện trong 18 tháng nên có thể cấp phép trước để chống dịch, sau khi có kết quả nghiệm thu giữa kỳ.

Tuy nhiên chuyên gia này băn khoăn hai điểm: thứ nhất là thời điểm 18 tháng của nghiên cứu thì đã hết từ tháng 10-2021, thứ hai là khoản kinh phí xấp xỉ 19 tỉ đồng mà theo chuyên gia này là khá cao so với nhiều nghiên cứu tương tự.

Nhà nước bỏ tiền, tư nhân thu lợi

Về việc nghiên cứu do ngân sách nhà nước tài trợ, nhưng kết quả lại được chuyển giao cho đơn vị tư nhân phát triển và kinh doanh với giá cao, vị chuyên gia của Bộ Y tế cho rằng việc này phụ thuộc vào hợp đồng giao nhiệm vụ của Bộ Khoa học và công nghệ, dựa trên các chính sách hiện hành, cho các đơn vị triển khai đề tài.

Chuyên gia cũng cho rằng khi đánh giá lại thì cần xem xét cả tính thời điểm là đầu năm 2020 việc mua kit xét nghiệm khó khăn, nhập khẩu từ nước ngoài không dễ dàng nên việc phê duyệt, nghiệm thu đề tài nhanh chóng cũng giúp sớm có bộ xét nghiệm phục vụ chống dịch.

Theo Bộ Khoa học và công nghệ, kit xét nghiệm RT-PCR phát hiện chủng 2019-nCoV đã được ứng dụng từ tháng 3-2020 đến nay, do cơ quan ứng dụng là Học viện Quân y và các đơn vị xét nghiệm SARS-CoV-2 trên toàn quốc mà không có tên Công ty Việt Á.

Tương tự ở phần danh mục sản phẩm khoa học dự kiến ứng dụng - chuyển giao là bộ sinh phẩm RT-PCR sàng lọc chủng 2019-nCoV, với thời gian dự kiến ứng dụng từ tháng 9-2021 đến tháng 9-2022 cũng chỉ ghi tên đơn vị dự kiến ứng dụng là Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y.

Trước đó, PGS.TS Hồ Anh Sơn (Học viện Quân y) - chủ nhiệm đề tài nghiên cứu - cho biết giai đoạn 1 các nhà khoa học đảm nhiệm chế tạo sản xuất quy mô phòng thí nghiệm, giai đoạn 2 doanh nghiệp (tức Công ty Việt Á) chủ trì.

Điều đáng nói là ngoại trừ tên bốn thành viên của Công ty Việt Á có tên trong danh sách thành viên chính thực hiện nhiệm vụ Khoa học và công nghệ này, trong suốt bản báo cáo tự đánh giá của Học viện Quân y, tên Công ty Việt Á không hề được đề cập ở những nội dung liên quan đến ứng dụng, chuyển giao sản phẩm khoa học của nghiên cứu là bộ kit xét nghiệm.

Quy trình đánh giá nghiệm thu nhiệm vụ Khoa học và công nghệ để có cơ sở kết luận khả năng tiếp tục phát huy, hoàn thiện kết quả, thương mại hóa công nghệ, sản phẩm dường như cũng không được tuân thủ theo quy định.

Bộ Khoa học và công nghệ dự kiến sẽ tổ chức đánh giá, nghiệm thu sản phẩm kit xét nghiệm trong tháng 12-2021 nhưng đến thời điểm này chưa thấy có thông tin gì cụ thể. Bản báo cáo kết quả tự đánh giá nhiệm vụ Khoa học và công nghệ cấp quốc gia do Học viện Quân y gửi lên và được Bộ Khoa học và công nghệ công bố cũng mới ký ngày 29-10-2021.

Trên thực tế suốt trong thời gian trước đó, bộ kit xét nghiệm đã được Công ty Việt Á bán khắp 62 tỉnh thành trong cả nước, thu về hơn 4.000 tỉ đồng.

Các chuyên gia trong lĩnh vực Khoa học và công nghệ cũng lưu ý rằng theo thông tư 02/2020 do chính Bộ Khoa học và công nghệ ban hành quy định rõ: Toàn bộ số tiền Nhà nước thu được từ việc phân chia lợi nhuận cho đại diện chủ sở hữu nhà nước (phần kinh phí ngân sách đầu tư), trong các nhiệm vụ Khoa học và công nghệ sẽ phải nộp vào ngân sách nhà nước.


Theo Báo Tuổi trẻ

Các tin khác


Danh sách 20 website giả mạo Cổng Dịch vụ công quốc gia, ngân hàng

Qua kiểm tra và phân tích, các chuyên gia của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) nhận thấy có nhiều trường hợp lừa đảo giả mạo các mạng xã hội, ngân hàng, thư điện tử, Cổng Dịch vụ công quốc gia...

Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5: Đảm bảo trật tự, an toàn giao thông; tai nạn giảm cả ba tiêu chí

Tình hình trật tự, an toàn giao thông được đảm bảo tốt, năng lực và chất lượng dịch vụ vận tải cơ bản đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Đây là đánh giá của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia trong 5 ngày nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm 2024.

Chung tay giúp đỡ người tái hoà nhập cộng đồng

Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 33/CT-TTg, ngày 5/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng (THNCĐ) đối với người chấp hành xong án phạt tù (CHXAPT) trên địa bàn tỉnh đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, trách nhiệm và hành động cụ thể của chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội và quần chúng nhân dân. Tỷ lệ người CHXAPT tái phạm tội, vi phạm pháp luật thấp. Tình hình an ninh trật tự được giữ vững, ổn định.

Dịp nghỉ lễ, tỉnh Hòa Bình xảy ra 2 vụ tai nạn giao thông

Theo thông tin từ lực lượng chức năng, trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 (từ ngày 27/4 - 1/5/2024), tình hình trật tự an toàn giao thông (TTATGT) trên các tuyến đường giao thông trong tỉnh được bảo đảm an toàn, thông suốt. Lực lượng Cảnh sát giao thông đã phối hợp với các lực lượng khác tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, hướng dẫn, đảm bảo TTATGT. Nhờ vậy không để xảy ra các sự việc đột xuất, bất ngờ ảnh hưởng đến tình hình TTATGT trên tuyến quản lý.

Công an huyện Lương Sơn làm rõ 9 thanh thiếu niên mang hung khí vào Hòa Bình đánh nhau

Công an huyện Lương Sơn cho biết, qua công tác tuần tra, kiểm soát tại quốc lộ 21A đoạn qua UBND xã Thanh Cao, tổ công tác Công an huyện phát hiện nhóm thanh thiếu niên điều khiển 5 xe mô tô, không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh, vượt ẩu, cầm theo một số thanh kim loại khoảng 2m (dạng phóng lợn) có dấu hiệu gây rối trật tự công cộng. Nhóm này điều khiển xe từ ngã tư Chợ Bến đi chợ Đồi Sim.

Ký ức những người lính cựu trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước

Đã gần 50 năm trôi qua kể từ khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc thắng lợi, mặc dù tuổi đã cao, song ký ức hào hùng về những ngày tháng mưa bom, bão đạn vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí những người lính giải phóng năm xưa…

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục