Điều kiện tự nhiên thuận lợi cùng định hướng phát triển nông nghiệp đúng đắn, những năm gần đây, cây chè dần trở thành cây trồng chủ lực tại huyện Lạc Thủy. Không chỉ mở rộng về quy mô, huyện tiếp tục từng bước nâng tầm chất lượng sản phẩm, khẳng định vị thế thông qua thương hiệu "Chè Sông Bôi” đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu theo Quyết định số 34150, ngày 25/4/2022.
Hộ trồng chè ở thôn 7, xã Phú Nghĩa (Lạc Thủy) canh tác chè theo quy trình VietGAP, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng từ các đơn vị thu mua.
Đến nay, toàn huyện Lạc Thủy có gần 245ha chè, trong đó có 100ha được chứng nhận VietGAP, chiếm 40,8%. Diện tích chè chủ yếu được quy hoạch tại các xã ven sông Bôi, có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, hệ thống giao thông thuận lợi cho phát triển vùng nguyên liệu tập trung. Điều này giúp giảm thiểu chi phí vận chuyển, bảo quản cũng như tạo thuận lợi cho quy trình kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc.
Cùng với mở rộng diện tích, huyện Lạc Thủy chú trọng chuẩn hóa quy trình sản xuất. Các địa phương đã, đang tích cực triển khai đăng ký mã số vùng trồng, ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, xây dựng thương hiệu "Chè Sông Bôi” gắn với các tiêu chí sạch, an toàn, bền vững. Nhờ đó, sản phẩm vốn trước kia chỉ tiêu thụ dưới hình thức bán lẻ tại chợ dân sinh, nay đã được đóng gói hút chân không, dán mã truy xuất nguồn gốc, xuất hiện trên các sàn thương mại điện tử, thậm chí bước đầu tiếp cận thị trường xuất khẩu.
Chị Nguyễn Thị Yến, thôn 7, xã Phú Nghĩa đã gắn bó với cây chè hơn 10 năm. Trước đây chị hái búp chè tươi mang ra chợ bán, mỗi ngày được vài chục nghìn đồng, thu nhập không cao. Vài năm trở lại đây, chị nhận khoán đất trồng chè của Công ty TNHH hai thành viên Sông Bôi Thăng Long, từ đây nghề trồng chè đem lại cho gia đình chị nguồn thu nhập ổn định. Cùng đội sản xuất thôn 7, chị được tập huấn kỹ thuật canh tác an toàn, dùng phân hữu cơ, phun thuốc sinh học đúng liều, hiểu quy trình VietGAP, nhờ đó chất lượng chè ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt từ phía công ty.
Trên nền tảng định hướng phát triển nông nghiệp bền vững, huyện Lạc Thủy xác định phát triển vùng nguyên liệu chè là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Các xã Phú Thành, Phú Nghĩa...có nhiều đồi chè rộng lớn, được đầu tư canh tác theo hướng thân thiện môi trường, phù hợp thị trường tiêu dùng. Nhiều hộ dân mạnh dạn ứng dụng cơ giới hóa vào khâu chăm sóc, thu hái và chế biến. Đặc biệt, việc tuân thủ nguyên tắc "4 đúng” trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ và liều lượng, đúng cách) giúp sản phẩm chè đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, được người tiêu dùng ưa chuộng.
Triển vọng từ cây chè đã và đang mở ra hướng đi nông nghiệp sạch, bền vững. Với sự đồng lòng giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân, thương hiệu "Chè Sông Bôi” hứa hẹn tiếp tục vươn xa, không chỉ ở trong nước mà còn trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, cây chè Lạc Thủy vẫn đối mặt với không ít khó khăn: sản xuất còn manh mún, năng suất chưa cao, chất lượng chưa tương xứng với tiềm năng. Đầu ra chưa ổn định, khả năng cạnh tranh trên thị trường còn hạn chế. Để khắc phục, huyện đã xây dựng hệ thống văn bản quản lý, ban hành quy định sử dụng và kiểm soát chất lượng cho sản phẩm "Chè Sông Bôi” từ khâu trồng trọt đến chế biến, bảo quản.
Theo ông Bùi Duy Tiên, Giám đốc Công ty TNHH hai thành viên Sông Bôi Thăng Long, doanh nghiệp đang liên kết với các hộ trồng chè quy mô nhỏ, đẩy mạnh tuyên truyền việc tuân thủ danh mục thuốc bảo vệ thực vật, áp dụng yêu cầu kỹ thuật từ các đối tác trong và ngoài nước. Ông Tiên cho biết: Để chè Sông Bôi ngày càng vươn xa, chúng tôi đặc biệt chú trọng xây dựng vùng nguyên liệu sạch, đồng thời phát triển danh mục sản phẩm chè phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, nâng cao giá trị gia tăng cho người sản xuất. Công ty tiếp tục phối hợp các ban, ngành của huyện trong việc chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, đồng thời tăng cường tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá để khẳng định được vị thế của sản phẩm "Chè Sông Bôi" đối với người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Hoàng Anh
Theo quy định, đối với các sản phẩm OCOP 3 sao trở lên, qua 3 năm phải tiến hành đánh giá, phân hạng lại. Tuy nhiên, thực tế có những sản phẩm không đủ điều kiện để tiếp tục công nhận sản phẩm OCOP. Điều đó cho thấy, để sản phẩm OCOP có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, đòi hỏi các chủ thể phải chú trọng nâng cao chất lượng, từng bước xây dựng sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu trong lòng người tiêu dùng.
Năm 2019, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm "bén rễ" ở huyện Yên Thuỷ. Khi ấy sản phẩm nơi đây không có thương hiệu hay bao bì, nhãn mác mà chủ yếu dừng lại ở dạng thô, tiêu thụ nhỏ lẻ. Nhưng trong cái "không” ấy lại có điều rất quý: người dân sẵn sàng thay đổi, thử nghiệm quy trình chuẩn hóa, học cách đóng gói, cách định giá nông sản không chỉ bằng cân nặng, mà bằng câu chuyện phía sau.
Ngày 14/2, Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm” tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2023-2025 tổ chức Hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh, tỉnh Hòa Bình năm 2024. Tham dự có đồng chí Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm thuộc Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm”; đại diện các sở, ngành thuộc Hội đồng đánh giá, phân hạng.
Một ngày cuối năm, chúng tôi đến 2 cơ sở có sản phẩm OCOP chế biến được xuất khẩu trong tháng 10/2024 là mật ong rừng của Hợp tác xã (HTX) Green Life, xã Hợp Tiến (Kim Bôi) và hành tăm muối của HTX Nông nghiệp Phú Lai, xã Phú Lai (Yên Thủy), để được "mắt thấy, tai nghe” quy trình sản xuất khép kín, an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Và hơn hết là để thấm thía sự vất vả làm ra mật ngọt, những củ hành ngâm trắng bóng, giòn tan của người nông dân xứ Mường.
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong nâng tầm nông sản địa phương. Tại huyện Kim Bôi, nhiều chính sách hỗ trợ xây dựng và phát triển các sản phẩm chủ lực, tiềm năng, thế mạnh của địa phương được triển khai hiệu quả. Từ đó đưa nông sản địa phương trở thành hàng hóa có giá trị, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống của người dân.
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị; là giải pháp, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Những năm qua, huyện Yên Thủy quan tâm triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm.