(HBDT) - Ngă̒i măi, ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng ớ khu bư̭c nôông thôn la̒ bẩn dê̒ ản dă̭c biḙ̂t kwan tâm. Môô̭ch tloong ta̒n nguô̒n ô nhiḙ̂m la̒ zo hwa̭t dôô̭ng xán xwất nôông ngiḙ̂p, nhơ chất thái chăn nuôi, thỏi kwen tôốch zác hăi baw bi̒, chai dởng thuốc báw bḙ̂ thư̭c bâ̭t (BBTB) chăng ản thu gom, xứ lỉ ản hết.


Ti̒nh tla̭ng zu̒ng thuốc tlư̒ kó xắi tha ớ môô̭ch xổ diḙ̂ fương tloong tính. Ắnh chṷp ớ xa̭ Tlung Thă̒nh (Da̒ Bắc).

Xứ lỉ chất thái la̒ môô̭ch tloong ta̒n bẩn dê̒ khỏ tloong fát tliến chăn nuôi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Zu̒ la̒ ngê̒ zoong la̭i thu nhâ̭p tlỉnh cho tư̒ hô̭ mé thư̭c tể chăn nuôi i ko̒n tô̒n ta̭i tư̒ bất kâ̭p. Môô̭ch tloong xổ di̭ la̒ thư̭c tla̭ng ko̒n tư̒ ku̒m tla̭i nă̒m tloong khu zân kư. Nuôi kủi la̒ môô̭ch tloong ta̒n ngê̒ kỏ ngwi kơ la̒ ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng tư̒, nểw mo̭l nuôi chăng kỏ zái fáp xứ lỉ chất thái tliḙ̂t dế. Thew thôổng kê kuố Xớ NN&FTNT, zấp ni̒, 100% kơ xớ nuôi kwi mô ká tê̒w kỏ kôông tli̒nh xứ lỉ chất thái, dác thái. Dổi pơ̭i nuôi nôông hô̭, tí lḙ̂ hô̭ za di̒nh kỏ hâ̒m biogas mởi chiểm hơn 20%.

Za di̒nh ôông Bu̒i Văn Nho̭, xỏm Khwang, xa̭ Kwiết Thẳng (La̭c Xơn) zwi tli̒ nuôi kủi hơn chṷc năm năi kôô̒ng pơ̭i kwi mô tlêênh 50 kủi kải kôô̒ng khwáng 300 kủi nảng nhúc/lưở. Thew ôông Nho̭, ngăl pớ ka̭ pắt thăi paw nuôi, za di̒nh i ta̒ xác di̭nh fái xứ lỉ ản chất thái cho dêênh ma̭ dâ̒w tư xâi zư̭ng hâ̒m biogas. "Ớ diḙ̂ fương i ko̒n tư̒ nha̒ ta̒w hủ dởng dác thái, chất thái pớ chăn nuôi cho dêênh ka̭ mươ thuổng hăi dẳng to zất ô nhiḙ̂m. Ko̒n dâ̒w tư hâ̒m biogas bươ̒ zái kwiết ản bẩn dê̒ môi tlươ̒ng, bươ̒ kỏ khỉ tôốch”, ôông Nho̭ cho hăi.

Dủng nhơ chiê xé kuố ôông Nho̭, zấp ni̒, ớ tư̒ khu bư̭c nôông thôn tloong tính, bẩn dê̒ xứ lỉ chất thái chăn nuôi chuô ản tlủ tloo̭ng. Biogas la̒ môô̭ch tloong ta̒n zái fáp tí dám báw môi tlươ̒ng, fu̒ hơ̭p pơ̭i chăn nuôi ớ kwi mô nôông hô̭. Mé, ta̒n hủ dởng dác thái, chất thái lô̭ tha pên wa̒i tlơ̒i nă̒m pên keḙnh ku̒m tla̭i i la̒ hi̒nh ắnh fổ biển kuố chăn nuôi nôông hô̭. Pơ̭i diê̒w kiḙ̂n chăn nuôi kiếw di̭ chăng chí la̒ ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng, ắnh hướng têểnh ta̒n nha̒ xung kweenh, mo̒ ko̒n ấn ngwi kơ xắi tha ta̒n kác zi̭ch bḙ̂nh la̒ thiḙ̂t ha̭i cho mo̭l zân.

Nểw nuôi i ko̒n tư̒ bất kâ̭p thi̒ ngă̒nh lôông kâl i ko̒n kỏ kải lo wê̒l ngwi kơ la̒ ô nhiḙ̂m môi tlươ̒ng. Dă̭c biḙ̂t ớ ta̒n kác xa̭ bu̒ng kaw ko̒n ti̒nh tla̭ng xứ zṷng thuốc tlư̒ kó. Nhơ ớ bu̒ng kaw Da̒ Bắc, tư̒ nha̒ i fun thuốc tlư̒ kó tí la̒ lú la̒ hoo̭ng lôông lế. "Kôô̒ng pơ̭i ziḙ̂n tích tư̒ kiếw ni̒ nểw zu̒ng khức fát kó thi̒ xḙ bất tư̒ thơ̒i zan cho dêênh i kử fái fun. Ta̒n tôi tlew khấw tlang, kang thăi, ti úng tí ha̭n chể dôô̭c ha̭i”, di̭ la̒ chiê xé kuố chi̭ Xa Thi̭ Q.. môô̭ch mo̭l zân ớ xa̭ Tlung Thă̒nh (Da̒ Bắc).

Pên keḙnh di̭, wiḙ̂c thu gom, xứ lỉ baw bi̒ thuốc BBTB i kâ̒n ản tlủ tloo̭ng hơn. Thew teẻnh zả kuố Xớ NN&FTNT, têểnh măi, ká thắi tính kỏ hơn 1,5 ngi̒n pế dởng baw kỏi thuốc BBTB, fâ̒n tư̒ ản lắp tă̭ch, xâi zư̭ng ớ ta̒n kác khu bư̭c xán xwất lôông tâ̭p tlung, khânh ta̭ng khả zaw thôông ti tôô̒ng na̒ pơ̭i tiḙ̂n cho mo̭l zân ka̭ xứ zṷng thuốc. Xổ lươ̭ng baw kỏi thuốc BBTB khăw xứ zṷng i ta̒ ản thu gom paw ta̒n pế dởng ha̒ng năm chiểm khwáng 15% tôống xổ lươ̭ng baw kỏi thuốc BBTB ká tính. Xổ ko̒n la̭i hâ̒w hết ản mo̭l xán xwất gom la̭i ngăl ta̭i kơ xớ xán xwất, dă̭c biḙ̂t tlêênh ziḙ̂n tích lôông kâl ăn tlải, kâl tắc pơ̭i tôốch tiêw hwí.

I thew teẻnh zả kuố Xớ NN&FTNT, zấp ni̒ chất thái kẩng pô̭ chung, baw kỏi thuốc BBTB, thuốc thủ i, thức ăn za xúc ản thu gom paw ta̒n kác pế dởng i ta̒ ản tâ̒i mé chuô kỏ kinh fỉ cho wiḙ̂c bâ̭n chwiến, xứ lỉ, xắi têểnh ti̒nh tla̭ng tư̒ pế dởng bi̭ kwả tái, chăng kỏ kho dởng. Cho dêênh, mo̭l zân fái tư̭ xứ lỉ pă̒ng kắch pẩm lấp hăi la̒ tôốch, la̒ ô nhiḙ̂m. Tlước thư̭c tể di̭, kâ̒n la̒ thẳn hơn nươ kôông tác twiên tliê̒n wê̒l báw bḙ̂ môi tlươ̒ng têểnh mo̭l zân; tliến khai ta̒n kác zái fáp tí tấi thẳn wiḙ̂c xứ lỉ ản hết zác thái tloong hwa̭t dôô̭ng xán xwất nôông ngiḙ̂p.


KÁC TIN KHÁC


Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.

Bu̒i Di̒nh Văn – gương lảng fát tliến kinh tể

Tloong ta̒n năm kwa, foong tla̒w dwa̒n biên, thănh niên bươ̭t khỏ la̒ kinh tể ản thuối tlé xa̭ Lô̭ Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c tích kư̭c hướng ửng. Ngă̒i ka̒ng kỏ tư̒ dwa̒n biên, thănh niên pă̒ng khát boo̭ng bươn lêênh la̒ ză̒w, zảm ngẳm ngi̭, zảm la̒ ti lêênh pớ hal pa̒n thăi tlẳng tí tlớ thă̒nh ta̒n thănh niên tiêw biếw la̒ kinh tể zói kuố hwiḙ̂n.