Khăw 40 năm tlái kwa tư̒ ngê̒, ôông Ngwiḙ̂n Văn Thâ̭p ớ xỏm Kim Dức, xa̭ Vi̭nh Tiển, hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ kổ gẳng tí la̒ dêênh ản thương hiḙ̂w dă̭c xán Hwa Kwá Xơn, chăng chí zoong la̭i nguô̒n thu nhâ̭p cho za di̒nh, ôông ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, kơ hô̭i ttha khỏi kải nge̒w cho ha̒ng tlăm hô̭ zân.


Tlang tla̭i kuố ôông Ngwiḙ̂n Văn Thâ̭p, xỏm Kim Dức, xa̭ Vi̭nh Tiển, hwiḙ̂n Kim Bôi nuôi kủi hâ̒ng kôô̒ng tư̒ lwa̭i dôô̭ng bâ̭t fṷc bṷ cho ta̒n nha̒ ha̒ng.


Têểnh pơ̭i Kim Bôi zu kheéch chăng tlí ản dẳm mêê̒nh tloong zoo̒ng khwảng mo̒ ko̒n ản ăn dểm ta̒n dô̒ ăn dă̭c xán tô̒l khṷ Mươ̒ng Dôô̭ng zo ta̒n nha̒ ha̒ng la̒, tloong di̭ nha̒ ha̒ng kỏ thên Hwa Kwá Xơn kuố ôông Ngwiḙ̂n Văn Thâ̭p ản tư̒ mo̭l hăi dẳi têểnh. Wa̒i ta̒n mỏn ăn: kơm lam, ha̭w toỏng, nhúc tlu nảng ôổng luô̒ng, nhúc tlu nổ lả lô̒m, thôm zim chẳm, ka̒ hang bỏi, ka kwăi mâ̭ch oong… ko̒n kỏ ta̒n mỏn ăn dă̭c xán kuố tô̒l khṷ. Tí thu hút zu kheéch têểnh pơ̭i Kim Bôi ngă̒i ka̒ng kho̭m kỏ ản kóp kôông khức kuố ôông Ngwiḙ̂n Văn Thâ̭p, mo̭l i ta̒ tá tâm hwiết tí kổ gẳng la̒ dêênh ta̒n kác nha̒ ha̒ng dă̭c xán Hwa Kwá Xơn.

Ta̒n năm tâ̒w lâ̭p ngiḙ̂p ôông Thâ̭p la̒ ngê̒ xâi zư̭ng. Kỏ ản mo̒ ẻw bổn ôông dâ̒w tư bất dôô̭ng xán pơ̭i chwiến la̭i kinh zwănh puôn paảnh wa̒ng pa̭c, dô̒ gô̭, nha̒ ha̒ng. Ta̒n năm tlước ni hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ thể mă̭nh wê̒l tôô̒ng kó, wâ̒n tô̒l thwâ̭n lơ̭i cho chăn nuôi za xúc. Té tha pớ khỏ khăn cho dêênh ôông hăi dắi ản kắnh mo̭l nôông zân kỏ khức law dôô̭ng mé thiểw bổn la̒ ăn kinh tể. Ôông pa̒n pơ̭i ố nha̒ mêê̒nh tá bổn tha muô po̒ cho ta̒n hô̭ khỏ khăn kỏ mo̭l nuôi po̒ tlḙ. Mởi tâ̒w ba̒i chṷc kon po̒, khăw ba̒i năm ta̒n po̒ ôông cho ta̒n hô̭ nuôi tlḙ lêênh têểnh ha̒ng tlăm kon. I pớ kắch la̒ ni̒ tư̒ hô̭ zân ản ôông zúp dơ̭ la̒ ản kỏ bổn fát tliến kinh tể, bươn lêênh tha khói kải nge̒w.

Ta̒n năm khânh ni, Kim Bôi la̒ pu̒ng têểnh kuố tư̒ kheéch zu li̭ch, tảng kế nhất la̒ Thú dô Ha̒ Nô̭i. Ản dố ho̭ tiê̒m năng kuố diḙ̂ fương ôông bớ 3 nha̒ ha̒ng ăn oỏng fṷc bṷ kheéch zu li̭ch. Tí zởi thiḙ̂w, kwáng bả ta̒n dă̭c xán kuố bu̒ng tất Mươ̒ng Dôô̭ng pơ̭i i nhơ kuố ká tính, ôông xưw tâ̭p mỏn ăn ta̒n bu̒ng miê̒n, lươ̭ cho̭n dâ̒w pếp diḙ̂ fương. I pớ nha̒ ha̒ng thu hút ản 28 mo̭l la̒ wiḙ̂c kỏ thu nhâ̭p 6 - 7 tliḙ̂w dôô̒ng/mo̭l/khảng. Mơ̭i mo̒ năm cho ôông thu nhâ̭p tlêênh 100 tliḙ̂w dôô̒ng.

Zoong ta̒n tôi ti ngỏ khu ku̒m tla̭i nuôi thó, kủi hâ̒ng, nai, tê… ôông thâ̭p cho hăi: Zấp ni̒ i ta̒ kỏ thuối cho dêênh tôi tâ̭p tlung paw chăn nuôi, lôông kâl. Zấp ni̒ tôi kỏ 2 tlang tla̭i chăn nuôi khwáng 200 kon kủi hâ̒ng kôô̒ng tư̒ lwa̭i dôô̭ng bâ̭t tí fṷc bṷ nha̒ ha̒ng. Wa̒i tha liên kết pơ̭i ta̒n kác nha̒ chăn nuôi tloong hwiḙ̂n tí kung kấp dô̒ ăn cho nha̒ ha̒ng.

Tí liên kết ta̒n kác hô̭ xán xwất nôông ngiḙ̂p tloong xa̭, năm 1017 ôông thă̒nh lâ̭p Hơ̭p tác xa̭ nôông ngiḙ̂p hwa Kwá Xơn kôô̒ng pơ̭i 8 thă̒nh biên tlỉnh, ziḙ̂n tích keenh tác tlêênh 50ha. Hơ̭ tác xa̭ tâ̭p tlung paw lôông kâl an tlải nhơ kam, pưới, mít, bơ… Wa̒i kung kấp cho nha̒ ha̒ng ko̒n paảnh tha thi̭ tlươ̒ng.
Ôông Thâ̭p cho hăi dẳi thêm: Thơ̒i zan khânh ni zả ká tlải kâl i lêênh thuổng, tâ̒w tha ngă̒nh chăn nuôi tô̭l fái khỏ khăn mé tôi i tâ̭p tlung paw chăn nuôi. Tí thă̒nh kôông ản la̒ zo chú dôô̭ng tâ̒w tha, chăng fṷ thuô̭c paw mo̭l ti muô ép zả. Kôô̒ng pơ̭i di̭, tôi ta̭w diê̒w kiḙ̂n tiêw thṷ xán fấm nôông ngiḙ̂p cho ta̒n thă̒nh biên hơ̭p tác xa̭ kôô̒ng pơ̭i ta̒n hô̭ za di̒nh tê̒w la̒. Cho dêênh ta̒n hô̭ thă̒nh biên iên tâm dâ̒w tư chăn nuôi pơ̭i kỏ nguô̒n thu nhâ̭p ốn di̭nh.


KÁC TIN KHÁC


Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.

Bu̒i Di̒nh Văn – gương lảng fát tliến kinh tể

Tloong ta̒n năm kwa, foong tla̒w dwa̒n biên, thănh niên bươ̭t khỏ la̒ kinh tể ản thuối tlé xa̭ Lô̭ Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c tích kư̭c hướng ửng. Ngă̒i ka̒ng kỏ tư̒ dwa̒n biên, thănh niên pă̒ng khát boo̭ng bươn lêênh la̒ ză̒w, zảm ngẳm ngi̭, zảm la̒ ti lêênh pớ hal pa̒n thăi tlẳng tí tlớ thă̒nh ta̒n thănh niên tiêw biếw la̒ kinh tể zói kuố hwiḙ̂n.