(HBĐT) - Trở lại xã Thu Phong (Cao Phong) dịp cuối năm, chúng tôi được nghe kể chiến công oanh liệt của quân và dân xã dùng súng trường bắn rơi máy bay Mỹ ngày 20/7/1966.

Câu chuyện về chiến công dùng súng trường bắn rơi máy bay Mỹ mấy chục năm về trước vẫn được lưu truyền và là niềm tự hào của cán bộ, Nhân dân xã Thu Phong. Chúng tôi đến thăm gia đình ông Bùi Văn Kệnh, xóm Thá, người duy nhất còn sống trong tiểu đội 5 người tham gia bắn máy bay Mỹ. Năm nay, ông Kệnh bước sang tuổi 81 nhưng còn minh mẫn, con cháu quây quần hạnh phúc. Nhớ lại thời điểm lịch sử tiêu diệt máy bay Mỹ năm xưa, ông phấn chấn kể: Thời điểm chiến tranh ác liệt, Mỹ bắt đầu cuộc chiến tổng lực đánh phá miền Bắc nhằm tiêu diệt, hủy hoại tiềm lực quân sự, kinh tế, quyết đưa miền Bắc trở về thời kỳ "đồ đá”. Hàng loạt máy bay quần thảo, oanh tạc trên bầu trời. Nghe theo tiếng gọi của Bác Hồ, cán bộ, quân và dân xã Thu Phong phát động phong trào thi đua vừa tăng gia sản xuất, vừa chiến đấu, lấy đồng ruộng, nương rẫy làm chiến hào, sẵn sàng tay cày, tay súng đánh lại giặc Mỹ xâm lăng, bắn phá miền Bắc. Khí thế hừng hực, sẵn sàng chiến đấu thúc giục quân và dân. Các khu vực đồi cao trên địa bàn xã thành các điểm sẵn sàng trực chiến và chiến đấu cả ngày đêm. Đồng ruộng, nương rẫy là chiến hào.

Ông Kệnh nhớ lại: Ngày 20/7/1966, xã triệu tập cán bộ chủ chốt để triển khai tình hình quân sự và rút kinh nghiệm công tác sản xuất, chiến đấu. Hồi 14 - 15h, khi cuộc họp đang diễn ra thì nghe tiếng máy bay rầm rì, gầm rít từ Kim Bôi, dọc đường 12 vọng về. Chúng tôi quan sát, phát hiện có 2 chiếc bay tầm thấp, lượn lờ khu vực đỉnh dốc Cun. Khi phát hiện chiếc ô tô tải di chuyển trên đường tới dốc Cun, máy bay quay lại, bổ nhào, bắn như rắc cát. Đến chiếc máy bay thứ 2, cả tiểu đội 5 anh em dùng súng trường khẩn trương triển khai theo phương án đã được luyện tập, bắn lia lịa làm chiếc máy bay F105 của Mỹ trúng đạn lao xuống dốc núi, nổ lớn, bốc cháy thành cột khói lớn đen ngòm. Phi công điều khiển máy bay bị tiêu diệt. Cả tiểu đội không ai bị thương.

Thành tích của dân quân xã Thu Phong đã nâng tổng số máy bay của Mỹ bị quân và dân tỉnh ta bắn rơi lên 3 chiếc. Chiến công bắn rơi máy bay giặc Mỹ thể hiện tinh thần quả cảm, sáng tạo, chiến đấu kiên cường của quân và dân xã Thu Phong, cổ vũ tinh thần quân và dân trong tỉnh cũng như cả nước trong cuộc chiến đấu đánh trả lại chiến lược huỷ diệt miền Bắc của Mỹ, góp phần cùng cả nước làm nên chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” tháng 12/1972.

Ghi nhận chiến công dùng súng trường bắn rơi máy bay của Mỹ, lực lượng vũ trang xã Thu Phong được Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa tặng Huân chương Quân công hạng ba. Tổ dân quân trực tiếp lập công được tặng Huân chương Chiến công hạng ba. Đảng bộ và Nhân dân xã phấn khởi đón Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng về thăm, động viên tinh thần chiến đấu anh dũng, quả cảm của dân quân tự vệ.

Phát huy truyền thống quê hương anh hùng, cán bộ, Nhân dân xã Thu Phong tiếp tục đóng góp sức người, sức của cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, có nhiều cách làm sáng tạo, đạt kết quả trong giai đoạn đổi mới. Đồng chí Bùi Thanh Thiệu, Chủ tịch UBND xã cho biết: Cán bộ và Nhân dân trong xã đã nỗ lực phấn đấu triển khai toàn diện công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, thực hiện tốt các mục tiêu phát triển KT-XH. Năm 2015, xã đạt chuẩn nông thôn mới, năm 2021 hoàn thành xã nông thôn mới nâng cao. Hiện, thu nhập bình quân đầu người đạt 43,2 triệu đồng/năm, hộ nghèo còn 2,02%. Đảng bộ xã nhiều năm được xếp loại trong sạch, vững mạnh.