(HBĐT) - Khoảng 10 năm trở lại đây, cây thanh long ruột đỏ được trồng nhiều tại huyện Lạc Thủy. Toàn huyện hiện có gần 56 ha, tập trung chủ yếu tại thị trấn Ba Hàng Đồi và xã Phú Thành, có khoảng 45 ha thời kỳ kinh doanh. Năng suất trung bình 18 - 20 tấn/ha; sản lượng ước đạt 810 - 900 tấn/ năm.

Năm 2020, sản phẩm thanh long ruột đỏ, chủ thể HTX dịch vụ nông nghiệp Thanh Hà được UBND tỉnh xếp hạng sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Đây là 1 trong 6 sản phẩm OCOP của huyện được đưa lên sàn  thương mại điện tử (TMĐT) để mở rộng thị trường tiêu thụ. Huyện đang có kế hoạch mở rộng vùng chuyên canh trồng thanh long.

Gia đình ông Vũ Ngọc Quang, thôn Quyết Tiến, thị trấn Ba Hàng Đồi bắt đầu trồng thanh long ruột đỏ từ năm 2016, diện tích 7,8 ha, năng suất 10 tấn/năm, với giá bán trung bình 15 nghìn đồng/ kg cho thu nhập trên 1 tỷ đồng. Tháng 5/2021, gia đình ông được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu sang Trung Quốc, nhưng do dịch Covid-19 nên sản phẩm chưa được xuất khẩu, qua giao dịch trên sàn thương mại điện tử đã bán được 3 tấn.

Thị trấn Ba Hàng Đồi hiện có 40 hộ trồng thanh long ruột đỏ với tổng diện tích 26 ha. Các hộ áp dụng kỹ thuật trồng thanh long trên giàn chữ T, đây là kỹ thuật trồng mới nhất hiện nay. Theo tính toán, mặc dù chi phí ban đầu cho việc làm giàn cao hơn so với làm trụ bê tông, nhưng cho năng suất, hiệu quả kinh tế cao hơn bởi tiết kiệm được nhân công lao động, mỗi năm cho thu hoạch 4 - 5 lứa. Với cách trồng này không chỉ giúp người dân tiết kiệm diện tích đất, tăng cường cơ giới hóa, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật theo hướng công nghệ cao, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu mà còn tăng năng suất, thu lợi nhuận cao hơn so với phương pháp trồng trụ truyền thống.

Tuy nhiên, việc phát triển cây thanh long ruột đỏ tại huyện đang gặp những khó khăn, thách thức, như diện tích thanh long hiện có trồng tự phát, chưa được quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung quy mô lớn; chất lượng cây giống không đồng đều, không được kiểm soát dịch hại trước khi đưa ra trồng đại trà. Việc áp dụng KHKT vào sản xuất còn hạn chế, chủ yếu tự học hỏi kinh nghiệm. Còn tình trạng lạm dụng thuốc BVTV và các chất kích thích sinh trưởng; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không theo nguyên tắc "4 đúng”. Mẫu mã, chất lượng quả không đồng đều giữa các vườn. Tuy đã được cấp mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói, song việc quản lý, giám sát mã số được cấp chưa được chính quyền địa phương, HTX và nông dân quan tâm đúng mức. Đầu ra cho sản phẩm chủ yếu vẫn bán lẻ tại các chợ trong và ngoài huyện, một số ít được tiêu thụ tại các tỉnh lân cận. Hiện duy nhất HTX dịch vụ nông nghiệp Thanh Hà có bao bì cho sản phẩm, nhưng mã số vùng trồng được cấp chưa sử dụng để gắn trên bao bì  hàng hóa…

Đồng chí Ngọ Đình Tâm, Trưởng phòng NN&PTNT huyện cho biết: UBND huyện đang xúc tiến xây dựng nhãn hiệu chứng nhận "Thanh long Lạc Thủy” cho sản phẩm thanh long ruột đỏ, dự kiến năm 2022 sẽ hoàn thành. Song song với việc xây dựng nhãn hiệu chứng nhận tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn, đề nghị cấp có thẩm quyền cấp mã số vùng trồng và mã số cơ sở sơ chế, đóng gói thanh long ruột đỏ trên địa bàn huyện; đồng thời, tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát các mã số được cấp. Đây là điều kiện quan trọng không thể thiếu để thanh long ruột đỏ Lạc Thủy có thể xuất khẩu. Trước mắt, cần tập trung đầu tư cho sản xuất quả tươi phục vụ thị trường nội địa; từng bước xúc tiến thương mại để xuất khẩu. Về lâu dài, cần nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm từ quả thanh long như thanh long sấy khô, sấy dẻo, nước ép... nhằm đa dạng sản phẩm thanh long cung cấp cho thị trường, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm, đồng thời giảm thiểu tình trạng "được mùa, mất giá".