Khu mộ cổ Đống Thếch ở xã Vĩnh Đồng (Kim Bôi) thiếu sự quản lý nên nhiều người dân sử dụng một phần diện tích để trồng cây màu. Ảnh:T.L
(HBĐT) - Mường Động là một trong bốn vùng Mường cổ của tỉnh. Mường Động gốc ở xã Vĩnh Đồng ngày nay. Xưa kia, nơi đây tồn tại một thiết chế lang đạo với các dòng họ quý tộc cai trị như: Đinh, Quách, Bạch, Hà. Trong đó, phải kể đến dòng họ Đinh mà người đứng đầu là Đinh Như Lệnh.
Tương truyền rằng, vào khoảng thế kỷ XVII, XVIII, một người con của dòng họ Đinh là Đinh Công Kỷ do có công lao giúp vua Lê Trung Hưng chống giặc và xây dựng triều chính nên sau khi chết, ông đã được mai táng theo nghi lễ tước hầu. Đặc biệt, khi dựng mộ, nhà Lê đã chuyển nhiều phiến đá xanh từ Thanh Hóa ra để làm cột mồ. Từ đó, khi mộ Đống Thếch trở thành nơi chôn cất thi thể của những người thuộc dòng họ Đinh với khoảng trên 20 ngôi mộ nổi và hàng trăm ngôi mộ chìm. Song, do quá trình vận động của thời gian, sự tác động của con người nên hiện nay, khu mộ cổ Đống Thếch chỉ còn sót lại trên 10 ngôi mộ nổi và một số hiện vật.
Theo nhiều sổ sách ghi lại, trước năm 1945, Đống Thếch vẫn là thánh địa bất khả xâm phạm của dòng họ Đinh Công. Sau năm 1954, Đống Thếch dần được khai phá. Năm 1984, Viện Khảo cổ Việt
Để khu mộ cổ vẫn giữ được vị trí độc đạo như xưa và để con cháu người Mường Động ngày nay không quên công đức, dòng họ danh giá đã có công phò vua, trợ nước. Trong những năm qua, Đảng ủy, UBND xã Vĩnh Đồng đã có nhiều việc làm thiết thực như: thành lập tổ tự quản để trông coi hay tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức bảo vệ… Tuy nhiên, đó vẫn là chưa đủ bởi không có sự đầu tư, khôi phục, tu bổ nên khu mộ cổ Đống Thếch ngày nay chỉ còn trơ những mỏm đá, xung quanh là những chân ruộng màu của người dân.
Như vậy đã có những bí ẩn về ngôi mộ được các nhà khoa học làm sáng tỏ nhưng cũng có những bí ẩn bị chôn vùi theo năm tháng. Khu mộ cổ có tuổi thọ gần 500 năm đến giờ chỉ còn lại chút dấu tích về một thời phồn vinh, cường thịnh của người xứ Mường Động khi xưa. Ngậm ngùi cho một khu di tích đang bị bỏ quên, mong sao các cấp, ngành có sự vào cuộc quyết liệt để khu mộ cổ Đống Thếch sớm trở thành điểm đến du lịch nhiều ý nghĩa cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Bùi Sơn
(Đài TT-TH Kim Bôi)
Phát triển bởi ICT GROUP.
.jpg)