Nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc được trình diễn trong lễ hội Khai hạ Mường Bi năm 2013.
(HBĐT) - Tân Lạc được biết đến là vùng đất cổ, là trung tâm lớn của người Mường Bi và cũng là cái nôi văn hoá Hoà Bình nổi tiếng đã góp phần xây dựng nền văn minh châu thổ sông Hồng. Là vùng đất có bề dày lịch sử, cư dân đa số là người Mường. Qua thời gian và năm tháng, ở vùng đất này, bóng dáng nếp nhà sàn cổ truyền với ánh lửa bập bùng trong những đêm đông đã thưa dần nhưng nhiều nét văn hóa mang đậm bản sắc của đồng bào vẫn được lưu giữ nguyên vẹn. Trong đó, các lễ hội truyền thống cổ đã được bảo tồn và phục dựng lại như lễ hội Khai hạ (khuống mùa), lễ hội cầu mưa, lễ hội rửa lá lúa, xắc bùa (séc bùa), cúng cơm mới... nhưng đáng chú ý nhất vẫn là lễ hội Khai hạ.
Lễ hội Khai hạ Mường Bi diễn ra vào ngày 7, 8 tháng giêng âm lịch hàng năm. Đây là lễ hội rất phổ biến với người Mường Bi xưa để tỏ lòng tôn kính với quốc mẫu Hoàng Bà và Tam vị Tản viên Sơn Thánh phù hộ cho nhân dân một năm mới no đủ, yên vui. Đồng thời, việc thực hiện các nghi lễ trong lễ hội cũng là dịp để người Mường Bi nghỉ ngơi, vui chơi giải trí và bày tỏ những ước vọng của mình về một cuộc sống tươi đẹp, bình yên. Đã có thời gian lễ hội Khai hạ gần như bị mai một, mãi đến năm 2000, lễ hội Khai hạ mới được phục dựng. Tuy có nhiều biến đổi về các nghi thức song vẫn giữ được những nét truyền thống, đặc trưng riêng của người Mường ở Mường Bi. Phần lễ được tổ chức tại miếu thờ xóm Luỹ, xã Phong Phú và phần hội được tổ chức tại sân vận động xã Phong Phú. Sau màn khấn Thánh Tản của ông mo cầu cho mùa màng tốt tươi rồi rước kiệu đưa Thánh Tản về miếu tất cả sự trang trọng pha chút hơi hướng phiêu linh cũng được gói ghém cất giấu nơi miếu thờ. Rời khỏi không gian trầm mặc nơi miếu thờ, đoàn người trẩy hội trở về khu đất bằng phẳng để xem trình tấu cồng chiêng, thi ném còn, bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co, đánh mảng, đi cà kheo... Những trò chơi dân gian mang đậm bản sắc, được hoà mình vào những điệu xoè đặc sắc của những cô gái Mường trong bộ trang phục rực rỡ sắc màu, những tiếng cồng chiêng vang ngân trong không gian rộn ràng càng làm không khí ngày hội thêm tưng bừng, náo nhiệt.
Bên cạnh các trò chơi dân gian truyền thống, trong lễ hội, người dân thường tổ chức thi văn hoá ẩm thực, đây có lẽ là phần thu hút khách du lịch nhiều nhất bởi sự hấp dẫn ngon và đẹp mắt của các món ăn. Mỗi xóm, xã đều có một mâm cỗ với đầy đủ các món ăn truyền thống của dân tộc. Xóm nào có mâm cỗ nhiều món nhất, ngon nhất, trình bày đẹp mắt nhất sẽ được thưởng. Đặc biệt, trong một mâm cỗ truyền thống của người Mường Bi không thể thiếu các món như: một vò rượu cần, thịt gà rừng nấu với măng chua hạt dổi, cơm tẻ đồ, tổ kiến nấu lát lốt, thịt con dơi đồ với củ sả, món ớt ôi nấu với củ kiệu, ớt chỉ thiên giã với tiết gà và lá đu đủ, cá toòng khày đồ với măng chua, chổ suối nấu với lá rừng... Trong không gian thoáng rộng ấy, già trẻ, gái trai của đất Mường Bi cùng trổ tài thi thố làm cho ngày hội thêm phần hấp dẫn.
Những nét đẹp văn hoá truyền thống trong lễ hội Khai hạ đã tạo nên một giá trị văn hoá độc đáo, mang đậm bản sắc văn hoá Hoà Bình. Đặc biệt, lễ hội Khai hạ có giá trị to lớn về văn hoá mà còn có giá trị không nhỏ về mặt xã hội cũng như nhiều lĩnh vực khác, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi các lễ hội đang có xu hướng giống nhau thì việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy đang trở thành vấn đề cấp thiết. Từ năm 2000 đến nay, vào ngày 7-8 tháng hàng năm, người dân Mường Bi đều long trọng tổ chức lễ hội Khai hạ thu hút được đông đảo nhân dân trong và ngoài huyện đến tham dự.
Hồng Ngọc
Phát triển bởi ICT GROUP.
.jpg)
