Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV là Kỳ họp dài nhất từ đầu nhiệm kỳ đến nay với khối lượng công việc rất lớn, quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Phóng viên Báo Hoà Bình đã phỏng vấn đồng chí Đặng Bích Ngọc, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh về hoạt động của Đoàn tại Kỳ họp họp thứ 9, Quốc hội khoá XV.

Đồng chí Đặng Bích Ngọc: Kỳ họp thứ 9 là kỳ họp có ý nghĩa lịch sử, với nhiều quyết sách chiến lược, đột phá về thể chế, hướng đến hiện đại hóa, số hóa, xanh hóa và phát triển bền vững. Quốc hội đã xem xét, quyết định 54 nội dung về công tác lập hiến, lập pháp và 17 nhóm nội dung về kinh tế - xã hội (KT-XH), ngân sách, giám sát, nhân sự và quyết định các vấn đề quan trọng khác của đất nước.

Thứ nhất, về công tác lập hiến, lập pháp: Quốc hội đã xem xét, thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; 34 dự án luật, 34 nghị quyết (trong đó có 13 nghị quyết quy phạm pháp luật), cho ý kiến 6 dự án luật khác, thuộc các lĩnh vực then chốt như: tổ chức bộ máy nhà nước, quốc phòng - an ninh, tư pháp, tài chính - ngân sách, giáo dục, đào tạo, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số... Các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua có dấu ấn lịch sử, mang ý nghĩa hết sức quan trọng, khởi đầu cho cuộc cải cách sâu sắc về thể chế, thể hiện tư duy đổi mới có tính cách mạng trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia, là cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng, Nhà nước về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Không chỉ tập trung vào các nội dung lớn về thể chế, bộ máy, tại kỳ họp này Quốc hội còn ban hành nhiều nghị quyết chuyên đề có ý nghĩa thiết thực, góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo động lực cho phát triển KT-XH và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cụ thể, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết cho phép Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội được áp dụng cơ chế linh hoạt, xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc trong thi hành pháp luật, nhất là những điểm chưa được luật quy định hoặc còn chồng chéo. Đây là bước tiến mạnh mẽ trong cải cách thể chế, bảo đảm tính chủ động, linh hoạt nhưng vẫn trong khuôn khổ pháp luật.

Tiếp đó, Nghị quyết quy định tăng tỷ lệ chi ngân sách cho công tác xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách hằng năm. Điều này thể hiện quyết tâm đầu tư bài bản cho việc hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng ban hành và tổ chức thi hành pháp luật. Bên cạnh đó, Nghị quyết về chính sách ưu đãi đặc biệt đối với người làm công tác pháp luật cũng thể hiện sự quan tâm, ghi nhận xứng đáng đối với lực lượng đang ngày đêm tham gia xây dựng, kiểm tra và giám sát thực thi pháp luật.

Đặc biệt, Quốc hội đã thông qua 2 nghị quyết liên quan đến miễn, giảm học phí và thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Quốc hội và Chính phủ đối với công tác phát triển trẻ em toàn diện, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là những chính sách có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, đồng thời góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giảm gánh nặng tài chính cho các gia đình có con theo học tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông trong cả nước.

Thứ hai, về KT-XH, ngân sách nhà nước: Tại kỳ họp, Quốc hội đã xem xét, thảo luận và quyết định nhiều vấn đề có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng - an ninh và hội nhập quốc tế, bao gồm các báo cáo quan trọng của Chính phủ về: phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023; đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025; điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 để bố trí ít nhất 3% ngân sách cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phấn đấu tăng trưởng 8% năm 2025 và 2 con số trong các năm tiếp theo.

Quốc hội đã thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia; quyết định rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; quyết định ngày bầu cử ĐBQH khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031. Trong thời gian diễn ra kỳ họp, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cũng đã xem xét, thông qua các nghị quyết sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã và nhiều nhiệm vụ quan trọng khác.

Thứ ba, về giám sát tối cao: Quốc hội đã xem xét Báo cáo của Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV và Báo cáo của UBTVQH về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Tại kỳ họp, Quốc hội dành 1,5 ngày cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, tập trung vào lĩnh vực tài chính và lĩnh vực giáo dục - đào tạo.

Bên cạnh đó, Quốc hội xem xét Báo cáo kết quả thực hiện Chương trình giám sát năm 2025, thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026.

Tại Kỳ họp thứ 9, Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình đã thể hiện tinh thần làm việc nghiêm túc, trách nhiệm cao, với 19 lượt phát biểu tại tổ và hội trường. Các ý kiến phản ánh sát thực tình hình phát triển KT-XH của tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị cụ thể, có tính khả thi.

Đoàn tích cực góp ý vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 2013, ủng hộ mô hình chính quyền hai cấp và đề xuất cơ chế chỉ định chức danh lãnh đạo đơn vị hành chính mới, tăng cường vai trò giám sát của MTTQ và khẳng định vị trí của Công đoàn Việt Nam. Trong thảo luận các luật liên quan đến tổ chức bộ máy, Đoàn kiến nghị chính sách hỗ trợ cán bộ sau sáp nhập, cơ chế linh hoạt trong tuyển dụng nhân lực chất lượng cao, phân cấp ủy quyền ngân sách cho cấp xã. Về cải cách tư pháp, đề xuất tổ chức Tòa án theo mô hình khu vực và tăng điều kiện bảo đảm tố tụng tại cơ sở.

Đoàn tập trung kiến nghị các giải pháp đột phá trong cải cách chính sách công, phân bổ nguồn lực, đầu tư vùng khó khăn, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Với các dự án luật khác như Luật Doanh nghiệp, Luật Quy hoạch, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Bầu cử… Đoàn đề xuất giải pháp thúc đẩy phát triển xanh, chuyển đổi số, bảo vệ quyền riêng tư và nâng cao hiệu quả truyền thông bầu cử.

Trong lĩnh vực an sinh xã hội, Đoàn đề nghị mở rộng miễn học phí cho trẻ ngoài công lập, cấp kinh phí trực tiếp cho trường, cải thiện cơ chế quản lý giáo viên và tăng cường sáng tạo trong giảng dạy.

Tại các phiên thảo luận KT-XH, Đoàn phân tích sâu các "điểm nghẽn” trong giải ngân đầu tư công, cảnh báo 3 thách thức lớn và kiến nghị đổi mới quản trị tài chính công. Đặc biệt, Đoàn chỉ ra thực trạng phân tán nguồn lực qua các quỹ tài chính ngoài ngân sách với tổng số dư khoảng 1,4 triệu tỷ đồng, đề nghị tăng cường kỷ luật ngân sách và trách nhiệm giải trình.

Các đại biểu trong Đoàn đã tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về giải pháp để thực hiện hóa mục tiêu phát triển doanh nghiệp về số lượng, chất lượng trong giai đoạn tới và vấn đề quản lý dạy thêm, học thêm. Đây đều là những vấn đề cử tri rất tâm tư được gửi tới Đoàn trước khi Kỳ họp thứ 9 diễn ra.

Đoàn ĐBQH tỉnh đã có nhiều hoạt động thiết thực bên lề, tích cực làm việc với các bộ, ngành nhằm tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của các bộ, ngành Trung ương, tham vấn ý kiến và đề xuất, kiến nghị nhiều nội dung quan trọng giúp địa phương kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT-XH của tỉnh.

Đáng chú ý, bên lề kỳ họp, các đại biểu trong Đoàn tích cực tham gia các hoạt động báo chí -truyền thông, chia sẻ thông tin với công chúng về những nội dung trọng tâm tại kỳ họp. Qua đó, góp phần truyền tải sinh động, kịp thời đến cử tri cả nước về hoạt động của Quốc hội và những đóng góp thiết thực, trách nhiệm của Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình.

Ngay sau khi kết thúc Kỳ họp thứ 9 - kỳ họp có ý nghĩa lịch sử đặc biệt quan trọng trong tiến trình đổi mới thể chế, cải cách hành chính và hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền phù hợp với Hiến pháp sửa đổi, Đoàn ĐBQH tỉnh sẽ khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai các nghị quyết của Quốc hội, bám sát định hướng lớn của Trung ương và tình hình thực tiễn tại địa phương.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phối hợp Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri sau kỳ họp. Các hội nghị được tổ chức theo hướng tinh gọn, tiết kiệm, phù hợp với điều kiện tổ chức bộ máy mới sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, song vẫn đảm bảo hiệu quả, chất lượng. Nội dung tiếp xúc tập trung thông tin đầy đủ, chính xác tới cử tri về các nghị quyết quan trọng được Quốc hội thông qua, đặc biệt là Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, các đạo luật, nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính và định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn tới. Đồng thời, Đoàn tích cực nắm bắt, tổng hợp tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị chính đáng của cử tri để phản ánh tới Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan có thẩm quyền.

Từ nay đến cuối năm 2025, Đoàn tiếp tục triển khai các hoạt động giám sát chuyên đề theo kế hoạch, trong đó tập trung vào giám sát việc sắp xếp, xử lý tài sản công sau sáp nhập đơn vị hành chính, cũng như theo dõi, đôn đốc việc giải quyết kiến nghị của cử tri. Đoàn cũng bắt tay ngay vào việc chuẩn bị các nội dung dự kiến của Kỳ họp thứ 10 theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025; xây dựng kế hoạch giám sát của Đoàn ĐBQH năm 2026, nhất là giám sát việc thực hiện các nghị quyết quan trọng của Kỳ họp thứ 9, như Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh hay Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, phát triển vùng...

Việc thực hiện sáp nhập tỉnh theo Nghị quyết của Quốc hội kéo theo yêu cầu sắp xếp lại bộ máy các cơ quan của Quốc hội tại địa phương, trong đó có việc tổ chức lại Đoàn ĐBQH. Đây là nhiệm vụ mang tính chiến lược và cần triển khai một cách thận trọng, bài bản, đồng bộ để bảo đảm ổn định về tổ chức, liên tục trong hoạt động và hiệu quả về mặt chính trị, hành chính.

Trên tinh thần đó, Đoàn ĐBQH tỉnh xác định rõ trách nhiệm trong việc chủ động phối hợp các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan Trung ương và chính quyền địa phương để tham mưu, đề xuất phương án tổ chức lại Đoàn sau sáp nhập một cách hợp lý, bảo đảm phù hợp thực tiễn và yêu cầu công tác đại biểu. Cùng với đó, Đoàn chú trọng việc rà soát, củng cố đội ngũ đại biểu, kiện toàn tổ chức Văn phòng Đoàn, bảo đảm điều kiện làm việc, sinh hoạt chính trị và thực hiện nhiệm vụ giám sát, tiếp xúc cử tri, tham gia xây dựng pháp luật một cách hiệu quả, không để xảy ra gián đoạn hay chồng chéo trong quá trình chuyển tiếp.

Với tinh thần trách nhiệm cao trước cử tri và nhân dân, Đoàn ĐBQH tỉnh tiếp tục phát huy vai trò là cơ quan dân cử gắn bó mật thiết với nhân dân, quyết liệt trong giám sát, chủ động, sáng tạo trong lập pháp, góp phần đưa các đạo luật, nghị quyết của Quốc hội sớm đi vào cuộc sống, đồng hành cùng các cấp, ngành thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển KT-XH, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày càng vững mạnh, hiện đại.