Quân giải phóng tiến vào cửa Ngọ Môn, phía trước Thành nội Huế ngày 26/3/1975. ảnh: t.l
Chiến dịch diễn ra 2 đợt. Đợt 1 (từ ngày 5 – 20/3), ta tiến hành nghi binh ở bắc Quảng Trị đồng thời sử dụng lực lượng địa phương đánh nhỏ trên các trục giao thông, bao vây uy hiếp địch ở tuyến giáp ranh, kết hợp hoạt động vũ trang tuyên truyền. Từ ngày 8/3, các đơn vị chủ lực đồng loạt tiến công, đánh chiếm các căn cứ, vị trí phòng ngự của địch ở vùng giáp ranh và đồng bằng (chủ yếu hướng đường số 12 và đường số 14 với các điểm cao 75, 76, 224, 273, 300, 303, cứ điểm Chúc Mao...), đập tan mọi cố gắng phản kích của địch, tạo điều kiện cho LLVT địa phương và nhân dân nổi dậy giải phóng toàn bộ tỉnh Quảng Trị và một phần bắc Thừa Thiên. Phối hợp với hoạt động ở Trị Thiên, từ ngày 10 – 17/3, LLVT và nhân dân Quảng Nam, Quảng Ngãi kết hợp tiến công và nổi dậy, giải phóng các huyện Tiên Phước, Phước Lâm, Sơn Hà, Trà Bồng..., gây sức ép ở nam Đà Nẵng, buộc địch phải rút các lữ đoàn thủy quân lục chiến 258 và 369 về đối phó.
Đợt 2 (từ ngày 21-26/3/1975), tiến công tiêu diệt địch ở Núi Bông (21/3), đánh chiếm các điểm cao 294, 520, 560 và núi Kim Sắc; cắt đứt đường số 1, đoạn Huế - Đà Nẵng, áp sát sân bay Phú Bài và TP Huế. Trước sức ép của ta, địch tháo chạy khỏi Huế ra cửa Thuận An, Tư Hiền để theo đường biển về Đà Nẵng. Ta kịp thời triển khai lực lượng chặn đánh địch rút chạy ở khu vực đông nam Huế (từ ngày 23 – 26/3/1975), đồng thời đẩy mạnh tiến công trên các hướng bắc, nam và tây nam, đến ngày 26/3, giải phóng thành phố Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên.
Kết quả, sau 21 ngày đêm chiến đấu liên tục, ta diệt, bắt và làm tan rã phần lớn lực lượng quân đội Sài Gòn (gồm Sư đoàn 1 bộ binh, Lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến, hai liên đoàn biệt động quân 14 và 15, Lữ đoàn 1 kỵ binh thiết giáp, 3 thiết đoàn, 8 tiểu đoàn pháo binh, 15 tiểu đoàn và 21 tiểu đội bảo an, 319 trung đội dân vệ, 7.000 tên cảnh sát cùng các đơn vị bảo đảm…) và bộ máy chính quyền địch ở Quảng Trị, Thừa Thiên và TP Huế (khoảng 16.000 quân địch chạy thoát về Đà Nẵng), thu toàn bộ vũ khí, trang bị gồm 140 xe tăng thiết giáp, 800 xe tải, 1 vạn tấn đạn...
Thắng lợi của chiến dịch Trị Thiên - Huế là một trong những thắng lợi to lớn nhất, triệt để nhất của quân và dân ta ở Trị Thiên - Huế, có ý nghĩa chiến lược và ý nghĩa chính trị rất quan trọng, góp phần xứng đáng vào thắng lợi trọn vẹn của toàn chiến trường miền Nam trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975. Chỉ trong một thời gian ngắn, quân, dân Trị Thiên - Huế cùng Quân đoàn 2 đã đập tan hệ thống căn cứ quân sự trọng yếu, tiêu diệt và làm tan rã hoàn toàn một bộ phận bộ máy quân sự to lớn gồm nhiều đơn vị sừng sỏ, có một phần lực lượng tổng dự bị chiến lược cùng các loại vũ khí trang bị hiện đại của địch.
Thắng lợi đó là một đòn phủ đầu giáng vào kế hoạch phòng thủ co cụm chiến lược mới của địch ở vùng đồng bằng ven biển miền Trung. Mỹ - ngụy chủ trương lấy Trị Thiên - Huế làm một trong những trung tâm phòng ngự cố thủ, án ngữ ở phía Bắc hệ thống, bố trí chiến lược quân sự mới, che chở bảo vệ cho trung tâm phòng ngự Quảng Nam - Đà Nẵng… Thắng lợi của chiến dịch đã đập tan lá chắn mạnh nhất của địch, mở toang cánh cửa án ngữ dày đặc của địch ở phía Bắc, tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng của ta phát triển tiến công vào phía Nam, giải phóng TP Đà Nẵng và một loạt các căn cứ, thành phố, thị xã khác của quân địch.
Chiến dịch đã giải phóng được hoàn toàn Trị Thiên - Huế, là nguồn cổ vũ mạnh mẽ to lớn đối với cả nước và có ảnh hưởng lớn về chính trị đối với thế giới; đã chứng minh sức mạnh tiến công và nổi dậy của quân và dân ta không những có khả năng tiêu diệt, quét sạch những tập đoàn phòng ngự mạnh của địch ở chiến trường rừng núi mà còn có khả năng giải phóng những vùng đồng bằng, thành phố rộng lớn, nơi địch cố sức bảo vệ.
Chiến dịch Trị Thiên - Huế diễn ra trong khoảng thời gian ngắn giành thắng lợi có ý nghĩa rất lớn trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Từ một chiến dịch ở một hướng phối hợp, khi thời cơ đến, quân và dân Trị Thiên - Huế cùng Quân đoàn 2 đã tiến công, nổi dậy kiên quyết, táo bạo, tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ quân địch, giải phóng hoàn toàn Quảng Trị, Thừa Thiên và TP Huế.
(Trích theo Quân đội nhân dân.vn)
Phát triển bởi ICT GROUP.
