Các hộ kinh doanh nghề đổi tiền ở Lào Cai đang hy vọng năm "Con hổ" 2010 họ sẽ qua cơn bĩ cực.
"Có lần tôi "ôm" sang bên kia hơn 700 triệu, gặp mấy thằng "đầu gấu" ở bờ sông, cũng may trước đó gần chục phút, linh cảm thế nào, tôi lại chuyển cho bà chị đi trước mang giúp nên chỉ bị chúng cướp mất gần 15 ngàn nhân dân tệ" - một phụ nữ làm nghề đổi tiền ở cửa khẩu Lào Cai tâm sự.
Có lẽ chẳng bao giờ những người làm "nghề" đổi tiền ở cửa khẩu Lào Cai lại gặp "vận đen" kéo dài như năm nay. Do chịu ảnh hưởng của "cơn bão" khủng hoảng kinh tế toàn cầu, kim ngạch buôn bán hai chiều giữa Việt Nam và Trung Quốc bị suy giảm, những người làm nghề đổi tiền cũng bị vạ lây. Đối với nhiều người, năm nay có lẽ là một cái Tết buồn nhất, chỉ còn chưa đầy một tuần nữa là Tết, nhưng vẫn có không ít người còn đang đôn đáo qua lại biên giới lo lót thu hồi nợ. Cái nghề này là vậy; lãi ít, nhưng lại vô vàn rủi ro… Một năm thất bát Chị Nguyễn Thị H. ở phường Cốc Lếu, TP Lào Cai theo nghề đổi tiền ở cửa khẩu cũng là sự tình cờ. Chị vốn là dân buôn bán, chuyên "đánh" hàng khô sang Trung Quốc và nhập hoa quả về Việt Hồi đó, nghề này chưa được phép hoạt động, mặt khác thanh toán biên mậu giữa hai nước còn nhiều thủ tục phức tạp. Để lo đủ tiền gom những chuyến hàng lớn, đám bạn chị rủ nhau lập một "ngân hàng" riêng, đủ sức tích lũy và cung cấp đủ số tiền (cả tiền Việt Nam và NDT) bất kể lúc nào nếu có yêu cầu, đương nhiên, người cần tiền sẽ phải thanh toán một tỷ lệ phần trăm nhất định. Thấy cũng tương đối thuận lợi, chị H. bỏ hẳn nghề buôn bán hoa quả, chuyển sang nghề đổi tiền. Nhà chị H. có 6 anh, chị em thì hiện có đến 4 người tham gia vào nghề này. Thường mỗi người tham gia buôn tiền phải có vốn tối thiểu vài ba trăm triệu, tiền lời thu được trung bình cũng chỉ 100 - 200 ngàn/ngày. Có một số đại gia vốn lớn, có tiền tỷ đến ngót nghét chục tỷ như bà T., bà L. ở phường Cốc Lếu, gia đình ông K., ở phường Chiến Thắng… Tất nhiên, là người trong cuộc mới biết, đây là một nghề cực kỳ rủi ro, nhiều bất trắc. Buôn có bạn, bán có phường, người làm nghề này phải thiết lập được bạn hàng đủ uy tín cả hai bên biên giới, nhưng bạn hàng ở Việt Chị Lê Thị M. ở phường Chiến Thắng cho biết: "Sợ lắm, có lần tôi "ôm" sang bên kia hơn 700 triệu, gặp mấy thằng "đầu gấu" ở bờ sông, cũng may trước đó gần chục phút, linh cảm thế nào, tôi lại chuyển cho bà chị đi trước mang giúp nên chỉ bị chúng cướp mất gần 15 ngàn nhân dân tệ". Chị M cho biết thêm, ngoài những rủi ro ở trên, hãi nhất đối với họ là vớ phải tiền giả. Khó hạn chế rủi ro Những người làm nghề đổi tiền ở khu vực biên giới Lào Cai hiện có trên 300 người, trong đó hầu hết có đăng ký kinh doanh. Phải thừa nhận, trong khi việc trao đổi thông thương tiền tệ qua lại biên giới còn nhiêu khê, trao đổi, thanh toán biên mậu còn chưa đủ đáp ứng, thì đây là một việc tất yếu ra đời từ nhu cầu của thị trường. Người làm nghề đổi tiền ở khu vực cửa khẩu Lào Cai có đến 95% là nữ. Họ là những người nhanh nhẹn, hoạt bát, am hiểu thị trường tiền tệ, nhưng hầu hết cũng chỉ kinh doanh nhỏ lẻ, thu nhập cũng bấp bênh vì vốn ít, không ít người thiếu kinh nghiệm. Qua tìm hiểu của chúng tôi, được biết, năm nay là một năm làm ăn thất bát đối với những người kinh doanh nghề đổi tiền ở khu vực cửa khẩu Lào Cai. Hầu hết doanh thu của các hộ đều giảm từ 30 đến 80%. Không ít người đã bỏ hẳn nghề, chuyển sang hình thức kinh doanh khác. Ông Nguyễn Hoài Nam, Chi Cục phó Chi cục Quản lý thị trường Lào Cai thừa nhận: "Rất khó hạn chế rủi ro. Mặc dù các cơ quan chức năng đã siết chặt công tác quản lý, hầu hết những người này đều đăng ký kinh doanh, được pháp luật bảo hộ, nhưng nghề này không tránh được tự phát, nên khi xảy ra rủi ro, các cơ quan chức năng hai bên rất khó xử lý". Đặc biệt, tình trạng buôn bán, vận chuyển hàng lậu càng nóng bỏng, phức tạp, thì mức độ rủi ro cho nghề đổi tiền càng cao, bởi các "đối tác" trao đổi tay đôi thông qua thị trường chợ đen… Ông Trần Vũ Hoàng, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Lào Cai cho biết: "Năm 2009, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên giảm mạnh, chỉ bằng 80% so với năm 2008 và thấp hơn nhiều so với năm 2007…". Chính ngạch còn đìu hiu như vậy, thì người kinh doanh tiểu ngạch còn hiu hắt hơn. Tết đang đến rất gần, với nhiều nghề thì đây là thời điểm "hốt bạc", nhưng với những người hành nghề đổi tiền ở khu vực cửa khẩu Lào Cai, đây lại là quãng thời gian vất vả nhất. Một năm làm ăn thất bát, những ngày tháng Chạp lại tất tả thu hồi nợ nần làm cho rất nhiều hộ kinh doanh ở đây đang phải đón một cái Tết đìu hiu, lo lắng... Theo Báo CAND